French
DeutschAdam Tomaszewski (językoznawca) – Wikipedia, wolna encyklopedia
 | |
| Państwo działania | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | 11 grudnia 1895 |
| Data i miejsce śmierci | 30 kwietnia 1945 |
| Doktor habilitowany | |
| Alma Mater | |
| pracownik naukowy | |
| Okres zatrudn. | 1936–1939 |
Adam Tomaszewski (ur. 11 grudnia[1]1895[2] w Łopiennie[3], zm. 30 kwietnia[3][1] 1945[2] w Kirschau[1][2]) – polski językoznawca, pedagog, badacz gwar wielkopolskich[2] i powstaniec wielkopolski[1].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 11 grudnia 1895 w Łopiennie, w rodzinie Adama i Stanisławy z Brenków. Ukończył gimnazjum klasyczne w Wągrowcu. Uczestniczył w strajku szkolnym w 1906 roku, był członkiem Towarzystwa Tomasza Zana. Studiował na wydziale filologicznym uniwersytetu w Berlinie. Podczas I wojny światowej służył w wojsku niemieckim na froncie wschodnim. Uczestniczył w powstaniu wielkopolskim, później wstąpił ochotniczo do Wojska Polskiego[4].
Od 4 czerwca 1920 był mężem Felicji Bensch[4]. W 1921 roku ukończył studia w Poznaniu[3]. Od 1921 roku był nauczycielem gimnazjum państwowego w Poznaniu. W 1929 roku obronił doktorat pracą Gwara Łopienna i okolicy w północnej Wielkopolsce[3], w 1936 roku uzyskał habilitację za pracę Mowa tzw. Mazurów wieleńskich[3], wówczas podjął pracę na Uniwersytecie Poznańskim[1]. Otrzymał medal srebrny UP. Był członkiem zarządu Koła Miłośników Języka Polskiego i Polskiego Towarzystwa Językoznawczego oraz członkiem Instytutu Zachodnio-Słowiańskiego przy UP[4]. Przed wojną rozpoczął pracę na słownikiem gwar wielkopolskich, lecz nie udało mu się go ukończyć, a większość materiałów uległa zniszczeniu[3]. Został aresztowany przez gestapo[1], zmarł wracając z obozu koncentracyjnego[3].
Upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]Jego imieniem nazwana jest ulica na poznańskim Piątkowie[5].
Publikacje
[edytuj | edytuj kod]- Gwara Łopienna i okolicy w północnej Wielkopolsce, Kraków 1930[3]
- Mowa ludu wielkopolskiego (1934)[1]
- Mowa tzw. Mazurów wieleńskich (Slavia Occidentalis, t. 14, 1935)[3]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g Tomaszewski Adam, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2017-08-09].
- ↑ a b c d Aleksandra Błaszak-Zbierska: Wycieczki po Piątkowie i okolicach. Poznań: ABOS, 1995, s. 150. ISBN 83-85337-17-2.
- ↑ a b c d e f g h i pracownia dialektologiczna uam - historia. amu.edu.pl. [dostęp 2017-08-09]. (pol.).
- ↑ a b c Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: 1939, s. 318. [dostęp 2021-11-23].
- ↑ Aleksandra Błaszak-Zbierska: Wycieczki po Piątkowie i okolicach. Poznań: ABOS, 1995, s. 137-153. ISBN 83-85337-17-2.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Adam Tomaszewski: Gwara Łopienna i okolicy w północnej Wielkopolsce w bibliotece Polona