Agis I – Wikipedia, wolna encyklopedia

Agis I (XI lub II poł. X w. p.n.e.) – król Sparty z dynastii Agiadów.

Wedle tradycji był synem Eurystenesa, uznawanego za założyciela dynastii^[1]. Być może był postacią historyczną, skoro od jego imienia ukuto miano Agiadów. Panował w XI^[2] lub II połowie X wieku p.n.e.^[3]

Starożytny historyk Eforos przypisał Agisowi I zdobycie miasta Helos w Lakonii^[4] i podporządkowanie dawnych mieszkańców tej krainy Sparcie, ponadto, co przekazał również Strabon, miał odebrać periojkom dotychczasowe prawa oraz status równy spartiatom i uczynić ich poddanymi^[5]. Agis miał również wprowadzić helotów jako osobną grupę w społeczeństwie Sparty^[6].

Jego synem i następcą był Echestratos^[7].

Współczesne historiografia przyjmuje, że nie ma podstaw, by przypisywać Agisowi wprowadzenie charakterystycznego dla Sparty podziału społecznego^[8].

• Agis I. Brittanica. [dostęp 2024-02-21]. (ang.).
• Jean-Claude Fredouille, Guy Rachet: Cywilizacje śródziemnomorskie. Leksykon. przeł. Maria Chołdyk, Krystyna Jachieć, Ewdoksia Papuci-Władyka, Joachim Śliwa. Katowice: Wydawnictwo Książnica, 2007, s. 54 (hasło Agis). ISBN 978-83-245-7566-4.
• Ryszard Kulesza: Sparta w V–IV wieku p.n.e. Warszawa: Mada, 2003. ISBN 83-86170-91-3.
• Mała encyklopedia kultury antycznej A – Z. red. Zdzisław Piszczek. Wyd. VI. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1988, s. 20 (hasło Agis). ISBN 83-01-03529-3.
• Mischa Meier: Echestratus. Brill. [dostęp 2024-02-21]. (ang.).
• Jacek Rzepka: Agis. W: Słownik kultury antycznej. red. Ryszard Kulesza. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 2012, s. 23. ISBN 978-83-235-0942-4.