French
DeutschAidan Gillen – Wikipedia, wolna encyklopedia
 | |
| Imię i nazwisko | Aidan Murphy |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | 24 kwietnia 1968 |
| Zawód | aktor |
| Współmałżonek | Olivia O'Flanagan (od 2001) |
Aidan Gillen, właśc. Aidan Murphy[1] (ur. 24 kwietnia 1968 w Dublinie) – irlandzki aktor filmowy, telewizyjny i teatralny.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Rodzina i wykształcenie
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w Dublinie[2] w rodzinie rzymskokatolickiej[3] jako najmłodsze z sześciorga dzieci[1]. W wieku 15 lat poznał swoją przyszłą żonę Olivię O'Flanagan[1]. Pobrali się 7 lipca 2001, mają dwoje dzieci: syna Joego i córkę Berry. Kształcił się w dublińskiej szkole średniej St. Vincent's C.B.S. w Glasnevin[3].
Przyjął nazwisko swojej matki (Gillen), ponieważ inny aktor był już zarejestrowany w gildii aktorów jako Aidan Murphy[1].
Kariera aktorska
[edytuj | edytuj kod]Karierę aktorską zaczął w wieku 16 lat, występując w adaptacji Snu nocy letniej w lokalnym teatrze młodzieżowym[4]. W późniejszym czasie przeniósł się do Londynu, gdzie od końca lat 80. zaczął grać na scenach tamtejszych teatrów.
W 1985 debiutował w telewizyjnym filmie krótkometrażowym The Drip. Dwa lata później zagrał jedną z głównych ról w dramacie Jacka Claytona Samotna pasja Judith Hearne u boku Maggie Smith i Boba Hoskinsa. Od początku lat 90. zaczął regularnie pojawiać się w brytyjskich serialach. Został obsadzony w głównej roli jako Gerard Quigley w amerykańsko-irlandzkim dramacie Spirala przemocy (1996) obok Helen Mirren.
Popularność przyniosła mu rola Stuarta Alana Jonesa w brytyjskim serialu Queer as Folk (1999–2000), za którą był nominowany do nagrody British Academy Television Awards[1].
W latach 2003–2004 występował na Broadwayu w sztuce The Caretaker według Harolda Pintera[5]. Za tę rolę w 2004 uzyskał nominację do nagrody Tony w kategorii najlepszego aktora drugoplanowego[5].
W 2009 za rolę Tommy'ego Carcetti w serialu HBO Prawo ulicy otrzymał główną irlandzką nagrodę filmową IFTA dla aktora w roli pierwszoplanowej w produkcji telewizyjnej[6]. Po raz drugi tę nagrodę zdobył trzy lata później za występ w irlandzkim serialu kryminalnym Love/Hate[7].
Od 2011 do 2017 występował w roli Petyra Baelisha w serialu Gra o tron[8] produkowanym przez HBO. W 2018 zagrał menedżera muzycznego Johna Reida w Bohemian Rhapsody[9].
Filmografia
[edytuj | edytuj kod]Filmy[9]
[edytuj | edytuj kod]| Rok | Tytuł | Rola |
|---|---|---|
| 1985 | The Drip | młody mężczyzna |
| 1988 | The Courier | chłopiec odebrany przez Vala |
| 1992 | An Ungentlemanly Act | Marine Wilcox |
| 1993 | A Handful of Stars | Tony |
| Belfry | Dominic | |
| 1995 | W kręgu przyjaciół | Aidan |
| 1996 | Spirala przemocy | Gerard Quigley |
| 1997 | Mojo | Baby |
| Gold in the Streets | Paddy | |
| 1999 | Buddy Boy | Francis |
| 2000 | The Second Death | bilardzista |
| Lorna Doone | Carver Doone | |
| Cień | Jeff Obold | |
| The Low Down | Frank | |
| 2001 | My kingdom | Barry Puttnam |
| 2002 | First Communion Day | Seamus |
| The Final Curtain | Dave Turner | |
| 2003 | Photo Finish | Joe Wilde |
| Rycerze z Szanghaju | Rathbone | |
| 2004 | Problemy z miłością | Conor |
| 2005 | Walk Away and I Stumble | Paul |
| 2008 | Winda | Karl |
| 2009 | Freefall | Gus |
| Wake Wood | Patrick | |
| 12 rund | Miles Jackson | |
| 2010 | Treacle Jr. | Aidan |
| Thorne: Mięczak | Phil Hendricks | |
| 2011 | Blitz | Weiss |
| 2012 | The Good Man | Michael |
| Mroczny Rycerz powstaje | agent CIA | |
| Kryptonim: Shadow Dancer | Gerry | |
| 2013 | Scrapper | Ray |
| Mister John | Gerry Devine | |
| Beneath the Harvest Sky | Clayton | |
| 2014 | Still | Carver |
| Kalwaria | dr Frank Harte | |
| 2015 | Tak jak ja | Will |
| Więzień labiryntu: Próby ognia | Janson | |
| 2016 | Młodzi przebojowi) | Robert |
| 2017 | Pickups | Aidan |
| The Lovers | Robert | |
| Król Artur: Legenda miecza | Bill | |
| 2018 | Bohemian Rhapsody | John Reid |
| Więzień labiryntu: Lek na śmierć | Janson | |
| 2019 | Rose gra Julie | Peter |
| 2021 | Ci, którzy życzą mi śmierci | Jack |
Seriale[9]
[edytuj | edytuj kod]- 1986: Screenplay jako Gypo
- 1999: Queer as Folk jako Stuart Alan Jones
- 2001: Dice jako Glenn Taylor
- 2003: Poirot jako Amyas Crale (odc. Five little Pigs)
- 2004: Prawo ulicy jako Thomas „Tommy” Carcetti
- 2005: Prawo i bezprawie jako Jimmy Colby
- 2010: Love/Hate jako John „Boy” Power
- 2010: Identity jako DI John Bloom
- 2011: Gra o tron jako Petyr Baelish
- 2013: Mayday jako Everett Newcombe
- 2014: Charlie jako Charles J. Haughey
- 2016: Quantum Break jako Paul Serene
- 2017: Urban Myths jako Timothy Leary
- 2017: Peaky Blinders jako Aberama Gold
- 2020: Project Blue Book jako doktor J. Allen Hynek
- 2021: Kin jako Frank Kinsella
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e Aidan Gillen. TV Guide. [dostęp 2018-05-20]. (ang.).
- ↑ Aidan Gillen. TV.com. [dostęp 2018-05-20]. (ang.).
- ↑ a b Aidan Gillen Pictures. FanPix.Net. [dostęp 2018-05-30]. (ang.).
- ↑ Mark Lawson: 'I don't mind nasty roles'. „The Guardian”, 3 października 2007. [dostęp 2012-03-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-05-30)]. (ang.).
- ↑ a b Aidan Gillen. Internet Broadway Database. [dostęp 2011-03-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-05-20)]. (ang.).
- ↑ Winners of the 6th Annual Irish Film and Television Awards. IFTA. [dostęp 2012-03-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-05-20)]. (ang.).
- ↑ Winners of the 9th Annual Irish Film and Television Awards. IFTA. [dostęp 2012-03-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-05-20)]. (ang.).
- ↑ Aidan Gillen (24 de Abril de 1968). Filmow. [dostęp 2018-05-20]. (port.).
- ↑ a b c Aidan Gillen w bazie IMDb (ang.). [dostęp 2024-06-27].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Aidan Gillen w bazie IMDb (ang.). [dostęp 2021-09-23].
- Aidan Gillen w bazie Filmweb. [dostęp 2018-05-30].
- Aidan Gillen w bazie Notable Names Database (ang.). [dostęp 2018-05-30].