French
DeutschAmazonka żółtouda – Wikipedia, wolna encyklopedia
| Amazona tucumana[1] | |||
| (Cabanis, 1885) | |||
 Amazonka żółtouda w Loro Parku | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek | amazonka żółtouda | ||
| Synonimy | |||
| | |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
 | |||
Amazonka żółtouda[5] (Amazona tucumana) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny papugowatych (Psittacidae), występujący w Andach w Ameryce Południowej. Narażony na wyginięcie.
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]Nie wyróżnia się podgatunków[2][6]. Niekiedy sama bywała uznawana za podgatunek amazonki czerwonoudej (A. pretrei)[2][3].
Zasięg występowania
[edytuj | edytuj kod]Gatunek ten występuje na terenie dwóch państw: w południowo-wschodniej Boliwii (departamenty: Chuquisaca i Tarija) oraz północno-zachodniej Argentynie (prowincje: Jujuy, Salta, Tucumán i Catamarca)[7].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Amazonki żółtoude mierzą 31 cm oraz ważą 320 g. W upierzeniu dominuje zielony. Czoło, ogon u podstawy i pokrywy I rzędu są czerwone. Uda pomarańczowe. Oczy pomarańczowo-czerwone, a wokół nich naga, biała skóra. Dziób jasny. Młode wyglądają podobnie, lecz uda i pokrywy skrzydłowe są całe zielone oraz niewielka ilość czerwonego na czele[7].
Ekologia
[edytuj | edytuj kod]Ptaki te tworzą stada głównie od kilku do 200, rzadziej do 10 000 osobników[7]. Zamieszkują lasy zboczy Andów od 1800 do 2000 m n.p.m. Pożywienie zdobywają głównie w koronach drzew. Żywią się między innymi nasionami, orzechami, jagodami, kwiatami i młodymi pędami drzew[8].
Sezon lęgowy przypada na styczeń. Samica składa w dziupli 3–4 białe jaja i wysiaduje je przez 27 dni. Po 8–9 tygodniach od momentu wyklucia się piskląt, młode opuszczają gniazdo[7].
Status i zagrożenia
[edytuj | edytuj kod]Od 2011 roku Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) przyznaje amazonce żółtoudej kategorię gatunku narażonego na wyginięcie (VU – Vulnerable); przedtem – od 2005 roku miała status gatunku bliskiego zagrożenia (NT – Near Threatened), a jeszcze wcześniej – gatunku najmniejszej troski (LC – Least Concern). Szacuje się, że na wolności żyje około 6–15 tysięcy dorosłych osobników. Głównymi zagrożeniami dla amazonek żółtoudych są utrata naturalnego środowiska i łapanie do handlu dzikimi zwierzętami. Gatunek ten jest wymieniony w załączniku I do Konwencji o międzynarodowym handlu dzikimi zwierzętami i roślinami gatunków zagrożonych wyginięciem (CITES)[4].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Amazona tucumana, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c Tucuman Amazon (Amazona tucumana). IBC: The Internet Bird Collection. [dostęp 2020-08-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (ang.).
- ↑ a b D. Lepage: Tucuman Parrot Amazona tucumana. [w:] Avibase - Światowa baza danych ptaków [on-line]. [dostęp 2020-08-17]. (ang.).
- ↑ a b Amazona tucumana, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Androglossini Sundevall, 1872 (wersja: 2020-01-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-08-17].
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Parrots, cockatoos. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-08-17]. (ang.).
- ↑ a b c d Tucumán Amazon (Amazona tucumana), [w:] Parrot Encyclopedia [online], World Parrot Trust [dostęp 2019-09-16].
- ↑ Stanislav Chvapil, Ptaki ozdobne, s. 133, ISBN 83-7175-485-X.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).