Andrzej Dobosz – Wikipedia, wolna encyklopedia

Andrzej Dobosz
Ilustracja
Warszawa, 27 stycznia 2009
Data i miejsce urodzenia

31 sierpnia 1935
Warszawa

Narodowość

Polska

Dziedzina sztuki

literatura

Ważne dzieła
  • "Pustelnik z Krakowskiego Przedmieścia"
  • "Generał w labiryncie"
  • "Ogrody i śmietniki"

Andrzej Dobosz (ur. 31 sierpnia 1935 w Warszawie) – polski krytyk literacki, felietonista, aktor nieprofesjonalny.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Absolwent Uniwersytetu Warszawskiego. Najbardziej znany jako filozof z filmu fabularnego Marka Piwowskiego Rejs. Wystąpił też w epizodycznych rolach m.in. w filmach Trzeba zabić tę miłość, Trzecia część nocy, Stawiam na Tolka Banana oraz Ryś, gdzie nawiązał do postaci z filmu Rejs.

W 1974 r. wyjechał do Francji, gdzie mieszka do dziś. W latach 1994–2008 prowadził w Paryżu polską księgarnię[1] (fran. Librairie Dobosz) położoną w Dzielnicy Łacińskiej nieopodal katedry Notre-Dame.

Był felietonistą „Współczesności”, „Tygodnika Powszechnego”. Od 2007 r. prezentował też krótkie felietony w Programie III Polskiego Radia, od 2009 r. – felietony poświęcone książkom w dzienniku „Rzeczpospolita”.

Został członkiem Warszawskiego Społecznego Komitetu Poparcia Jarosława Kaczyńskiego w przedterminowych wyborach prezydenckich w 2010[2].

W 2016 minister kultury i dziedzictwa narodowego Piotr Gliński uhonorował go Doroczną Nagrodą MKiDN za Całokształt Twórczości[3].

W 2018 na zlecenie prezydenta Andrzeja Dudy dokonał skrócenia o ponad 1/3 tekstu powieści Stefana ŻeromskiegoPrzedwiośnie” na potrzeby dorocznej ogólnopolskiej akcji Narodowe czytanie. Zabieg ten spowodował krytykę ze strony nauczycielki licealnej z Płocka[4].

Inwigilacja przez SB

[edytuj | edytuj kod]

Ze względu na aktywność w środowisku pisarzy (uczestnik spotkań w kawiarni PIW-u przy „opozycyjnym” stoliku Antoniego Słonimskiego, doktorant Leszka Kołakowskiego, członek Klubu Krzywego Koła i przyjaciel Jana Józefa Lipskiego, członek ZLP) w latach 60. trafił przy okazji inwigilacji Słonimskiego pod obserwację Służby Bezpieczeństwa (jako figurantowi, czyli osobie śledzonej, nadano mu pseudonim Smentek)[5]. Materiały dotyczące inwigilacji Andrzeja Dobosza zniszczono, odpisy pozostają jedynie w teczkach dotyczących innych osób lub materiałach dotyczących środowiska literatów. W 2005 r. otrzymał od IPN status poszkodowanego (tj. osoby represjonowanej przez system komunistyczny w Polsce).

Twórczość

[edytuj | edytuj kod]

Filmografia

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. W okresie działania była to jedna z dwu polskich księgarni w Paryżu. Księgarnia powstała, gdy Kazimierz Romanowicz, por. artylerii z armii gen. Władysława Andersa, przeszedł na emeryturę i zamknął swoją księgarnię, sprzedając swoje książki - Marek Brzeziński wywiad z Andrzejem Doboszem, RFI
  2. Warszawski Społeczny Komitet Poparcia Jarosława Kaczyńskiego. jaroslawkaczynski.info, 10 czerwca 2010. [dostęp 2017-09-19].
  3. Doroczne Nagrody Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego wręczone. mkidn.gov.pl, 5 października 2016. [dostęp 2019-09-15].
  4. Prezydent publikuje nową wersję „Przedwiośnia”. Co przeszkadzało mu w oryginale?. newsweek.pl, 28 sierpnia 2018. [dostęp 2018-08-29].
  5. Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej, IPN 0204/1203, t. 8. Porównaj też: Konrad Rokicki, Partyjni, obojętni, opozycyjni. Środowisko literatów w latach 1956-1970 [w:] Aparat bezpieczeństwa wobec środowisk literackich 1956–1989, pod red. Andrzeja Chojnowskiego i Sebastiana Ligarskiego, Warszawa 2008 (w druku)

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]