Angeł Karalijczew – Wikipedia, wolna encyklopedia

Angeł Karalijczew
Ангел Каралийчев
Mnożko Gładnow, Kent, Naum Swetogorskij, Ilija Czernow
Ilustracja
Angeł Karalijczew (1932)
Data i miejsce urodzenia

21 sierpnia 1902
Strażica

Data i miejsce śmierci

14 grudnia 1972
Sofia

Narodowość

bułgarska

Alma Mater

Uniwersytet Gospodarki Narodowej i Światowej

Dziedzina sztuki

literatura

Ważne dzieła
  • Ryż (Zboże), 1925
  • Imane (Majątek), 1927
  • Łyżowen swjat (Kłamliwy świat), 1932
  • Prikazen swjat (Bajkowy świat), 1929–33

Angeł Karalijczew (ur. 21 sierpnia 1902 w Strażicy, zm. 14 grudnia 1972 w Sofii) – bułgarski pisarz.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w 1902 roku we wsi (obecnie mieście) Strażica[1][2][3]. Ukończył gimnazjum w Strażicy oraz liceum w Wielkim Tyrnowie[3]. Zadebiutował w 1919 roku na łamach pisma Uczeniczeska misył wierszem „Orzeł” (Орелът)[1][3]. Studiował początkowo chemię na Uniwersytecie Sofijskim im. św. Klemensa z Ochrydy, ale w 1928 ukończył studia na Uniwersytecie Gospodarki Narodowej i Światowej[1][3]. Początkowo jego twórczość była bliska prozie tzw. wrześniowców, jednakże po 1925 roku odszedł od poglądów lewicowych[4]. Sławę przyniósł mu zbiór opowiadań o tematyce wiejskiej „Zboże” (Ръж) wydany w 1925 roku[1][3][4]. W tym samym roku wydał swoją pierwszą powieść dla dzieci „Miś” (Мечо)[3]. Wydał kilkadziesiąt zbiorów opowiadań, reportaże z podróży oraz liczne powieści i opowiadania dla dzieci[1]. Zmarł w 1972 roku w Sofii[1][2][3].

Jego imię nosi szkoła w rodzinnym mieście Strażica[5].

Twórczość literacka

[edytuj | edytuj kod]

Angeł Karalijczew początkowo pisał liryzowane opowiadania o tematyce wiejskiej w późniejszym okresie z elementami legendarnymi oraz baśniowymi[4]. Jego utwory są praktycznie pozbawione fabuły oraz opisu natomiast akcja obraca się wokół jednego drobnego wydarzenia[1][2]. Opracował 5 tomów bułgarskich bajek ludowych w dwóch cyklach „Bajkowy świat” (Приказен свят) wydany w latach 1929–1933 oraz „Bułgarskie bajki ludowe” (Български народни приказки) wydane w latach 1948–1952[1][3][4]. Jego utwory zostały przetłumaczone na ponad 60 języków[3].

Książki przetłumaczone na język polski

[edytuj | edytuj kod]
  • Jadwigi Nurkiewicz (wybór i tłum.), Worek z tykwami: opowiadania, 1961.
  • Helena Madany (tłum.), Trzej bracia i złota jabłoń, 1970.
  • Helena Madany (tłum.), Toszko małpka afrykańska, 1973.
  • Jadwiga Nikołow (tłum.), Dzielny Czawdar (opowiadanie z tomu „Prikazen swjat”), 1973.
  • Jadwiga Nikołow (tłum.), Odważny kogucik, 1973.
  • Helena Madany (tłum.), Worek dyń, 1975.
  • Alina Iwandżijska (tłum.), Białe jagniątko, 1977.

Nagrody i wyróżnienia

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e f g h Józef Magnuszewski (red.), Mały słownik pisarzy zachodniosłowiańskich i południowosłowiańskich, Warszawa: Wiedza Powszechna, 1973, s. 201.
  2. a b c d Ivan Dorovský (red.), Slovník spisovatelů : Bulharsko, Praga: Odeon, 1978, s. 175-177 (cz.).
  3. a b c d e f g h i j Georgi Canev (red.), Rečnik na b’’lgarskata literatura. T. 2, E-O, Sofia: Izdatelstvo na B’’lgarskata akademiâ na naukite, 1977 (bułg.).
  4. a b c d Karalijczew Angeł, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2018-09-03].
  5. СУ "Ангел Каралийчев" гр. Стражица [online] [dostęp 2018-09-03] (bułg.).
  6. Międzynarodowa Izba ds. Książek dla Młodych (IBBY), Hans Christian Andersen Awards & IBBY Honour List 1956 – 1980 [online] (ang.).