Ara różowooka – Wikipedia, wolna encyklopedia

Ara różowooka
	Ara rubrogenys
	Lafresnaye, 1847
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	papugowe
Rodzina	papugowate
Podrodzina	papugi neotropikalne
Plemię	Arini
Rodzaj	Ara
Gatunek	ara różowooka
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; krytycznie zagrożony
	Zasięg występowania
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku

Ara różowooka (Ara rubrogenys) – gatunek dużego ptaka z rodziny papugowatych (Psittacidae), podrodziny papug neotropikalnych (Arinae). Występuje endemicznie w centralnej Boliwii. Krytycznie zagrożony wyginięciem.

Taksonomia

Po raz pierwszy gatunek opisał Frédéric de Lafresnaye w 1847. Nowemu gatunkowi nadał nazwę Ara rubro-genys^[3]^[4]. Nazwa Ara rubrogenys jest obecnie akceptowana przez Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny^[5]. Ara różowooka to gatunek monotypowy^[5]^[3].

Morfologia

Długość ciała wynosi 55–60 cm, masa ciała 450–650 g^[3]. Większość upierzenia oliwkowozielona. Czoło i pokrywy uszne pomarańczowoczerwone, podobnie jak brzeg skrzydeł, pokrywy podskrzydłowe^[6]. Lotki I rzędu jasnoniebieskie^[7]. Skóra wokół oka ma barwę jasnoróżową^[6]. Dziób czarny^[7].

Zasięg występowania

Ary różowookie zamieszkują centralną Boliwię: południowy departament Cochabamba, zachodni Santa Cruz, północny Chuquisaca i północno-wschodni Potosí^[3].

Ekologia i zachowanie

Środowiskiem życia ar różowookich pierwotnie były suche lasy, które wskutek ludzkiej aktywności zostały zdegradowane do zarośli kolczastych krzewów i kaktusów. Obecnie zasiedlają subtropikalne, kserofityczne lasy z licznymi kaktusami i porozrzucanymi drzewami. Odnotowywane były na wysokości od 1100 m n.p.m. do 2700 m n.p.m., lokalnie do 3000 m n.p.m. Gniazdują i odpoczywają na stromych zboczach brzegów rzek, niewiele ptaków gniazduje w palmach^[7]. Ary różowookie żyją w niewielkich stadach. Żywią się owocami i nasionami, nierzadko żerują na plantacjach orzeszków ziemnych i uprawach kukurydzy^[6].

Lęgi

Sezon lęgowy trwa od października do marca^[3]. Okres składania jaj przypada na luty i marzec^[7]. Zniesienie liczy 1–3 jaja. Samica wysiaduje je sama przez 26 dni^[6].

Status

IUCN uznaje arę różowooką za gatunek krytycznie zagrożony wyginięciem (CR, Critically Endangered; stan w 2021)^[2]. W latach 1994–2018 był przyznany status gatunku zagrożonego (EN, Endangered). Liczebność populacji w 2017 szacowano na 134–272 dorosłe osobniki. Zagrożeniem dla tych ptaków jest niszczenie ich środowiska poprzez przekształcanie go w pastwiska oraz wycinkę drzew na rozpałkę i do produkcji węgla drzewnego. Potencjalnym zagrożeniem są również pestycydy używane na obszarach upraw, gdzie ary te żerują głównie poza sezonem rozrodczym. Bywają również odławiane do niewoli^[7].

Ara różowooka jest wymieniona w Załączniku I konwencji waszyngtońskiej (CITES)^[8].

Przypisy

↑ Ara rubrogenys, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b BirdLife International, Ara rubrogenys, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2022-01-30] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Collar, N., Boesman, P. & Sharpe, C.J: Red-fronted Macaw (Ara rubrogenys). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2017. [dostęp 2017-03-09].
↑ Frédéric de Lafresnaye. Travaux Inedits. „Revue zoologique”. 10, s. 65, 1847. (łac. • fr.).
↑ ^a ^b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Parrots, cockatoos. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-09-24]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d Jacek Twardowski, Kamila Twardowska: Ptaki świata. Szczegółowe opisy 800 gatunków. Wyd. 1. Warszawa: SBM, 2016, s. 233. ISBN 978-83-8059-276-6.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Red-fronted Macaw Ara rubrogenys. BirdLife International. [dostęp 2022-01-30].
↑ Ara rubrogenys. [w:] Species+ [on-line]. UNEP, 2020. [dostęp 2020-09-24]. (ang.).

Linki zewnętrzne

Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
Red-fronted Macaw (Ara rubrogenys). [w:] Parrot Encyclopedia [on-line]. World Parrot Trust. [dostęp 2020-09-24]. (ang.).

[itis-1] Ara rubrogenys, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[iucn-2] BirdLife International, Ara rubrogenys, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2022-01-30] (ang.).

[hbwa-3] Collar, N., Boesman, P. & Sharpe, C.J: Red-fronted Macaw (Ara rubrogenys). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2017. [dostęp 2017-03-09].

[oryg-4] Frédéric de Lafresnaye. Travaux Inedits. „Revue zoologique”. 10, s. 65, 1847. (łac. • fr.).

[ioc-5] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Parrots, cockatoos. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-09-24]. (ang.).

[ptswiata-6] Jacek Twardowski, Kamila Twardowska: Ptaki świata. Szczegółowe opisy 800 gatunków. Wyd. 1. Warszawa: SBM, 2016, s. 233. ISBN 978-83-8059-276-6.

[birdlife-7] Red-fronted Macaw Ara rubrogenys. BirdLife International. [dostęp 2022-01-30].

[species-8] Ara rubrogenys. [w:] Species+ [on-line]. UNEP, 2020. [dostęp 2020-09-24]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]