Armia Północy – Wikipedia, wolna encyklopedia

Marszałek Jean-Baptiste de Rochambeau, pierwszy dowódca armii północy

Armia Północy (Armée du Nord) – francuski związek operacyjny okresu Pierwszej Republiki Francuskiej i Pierwszego Cesarstwa.

Republika

[edytuj | edytuj kod]

Dzieje

[edytuj | edytuj kod]

Armia Północy była jedną z tych trzech armii, które były pierwszymi związkami armijnymi w historii. Utworzona została na mocy dekretu Ludwika XVI 14 grudnia 1791 roku. Jej zadaniem była obrona północno-wschodniej granicy Francji przed wojskami I koalicji antyfrancuskiej. Formacje wchodzące w skład armii toczyły intensywne walki z wojskami brytyjskimi, austriackimi, holenderskimi i w mniejszym stopniu z pruskimi. Armia Północy brała udział w wielu kluczowych bitwach takich jak pod Neerwinden, Famars, Hondschoote, Wattignies i Tournai. Po bitwie pod Fleurus armia została skierowana na podbój Republiki Zjednoczonych Prowincji. Po szeregu zwycięstw Armia Północy zajęła całą Holandię, a na tych terenach powołano satelicką Republikę Batawską. Następnie jej formacje pełniły rolę porządkową i obserwacyjną, tocząc mało intensywne walki z brytyjskimi desantami i armią hanowerską. Armia Północy rozwiązana została dekretem Dyrektoriatu 25 października 1797 roku.

1 października 1792 roku z Armii Północy wyodrębniona została Armia Ardenów, natomiast 29 czerwca 1794 roku część formacji Armii Północy została włączona w skład nowo powstałej Armii Sambry i Mozy.

Dowódcy

[edytuj | edytuj kod]

Cesarstwo

[edytuj | edytuj kod]

Armia Północy była najsilniejszym francuskim związkiem armijnym w okresie Stu Dni Napoleona. To jej siłami Napoleon prowadził kampanię belgijską i to jej formacje stoczyły m.in. bitwy pod Quatre Bras, Ligny, Waterloo i Wavre. Armia Północy poniosła w kampanii bardzo duże straty i zaraz po abdykacji Napoleona została rozwiązana. W przededniu kampanii liczyła prawie 120 tysięcy żołnierzy i oficerów.

Dowódcą Armii Północy był sam Napoleon, natomiast szefem sztabu marszałek Nicolas Jean de Dieu Soult.

Skład

[edytuj | edytuj kod]

Lewe skrzydło; d-ca marszałek Michel Ney

Prawe skrzydło; d-ca marszałek Emmanuel de Grouchy

Rezerwa, pod osobistym dowództwem Napoleona

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Od 22 września, wobec zlikwidowania stopnia marszałkowskiego, posiadał stopień generała.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • C. Clerget; Tableaux des armées françaises pendant les guerres de la Révolution
  • M. Kujawski; Wojska Francji w wojnach rewolucji i cesarstwa 1789-1815
  • T. Blanning; The French Revolutionary Wars 1787-1802
  • R. Bielecki; Wielka Armia Napoleona
  • T. Malarski; Waterloo 1815