Arthur Leist – Wikipedia, wolna encyklopedia

Arthur Leist

Data i miejsce urodzenia	8 lipca 1852 Wrocław
Data i miejsce śmierci	22 marca 1927 Tbilisi
Zawód, zajęcie	pisarz, dziennikarz, tłumacz
Multimedia w Wikimedia Commons

Arthur Leist (ur. 8 lipca 1852 we Wrocławiu, zm. 22 marca 1927 w Tbilisi) – niemiecki pisarz, dziennikarz i tłumacz literatury gruzińskiej i ormiańskiej.

Ojciec Arthura, Adolf Matias Leist urodził się w Baja na Węgrzech. Nie wiemy kiedy przyjechał do Wrocławia, ale według odnalezionych dokumentów od 1838 roku pracował w instytucie Głuchoniemych (Taubstummen Institut)^[1]. W 1850 roku ożenił się z Amalią Langenberg. Mieli trzech synów: Adolfa, Artura i Konstantego. Ojciec Arthura zmarł w 1869 roku, co zmusiło syna do szukania źródeł utrzymania. W 1876 roku wyjechał do Krakowa, gdzie jak wspomina w Tagebuch eines Wanderers doskonalił swoją znajomość języka polskiego. Podróżował też po Galicji, a potem mieszkał w Warszawie. Tam czytając korespondencje z frontu wojny rosyjsko-tureckiej autorstwa Niko Nikoladze zainteresował się Gruzją. Pracując jako nauczyciel domowy na Wołyniu nawiązał kontakty z Gruzinami i zaczął uczyć się ich języka. Po raz pierwszy wyjechał do Gruzji w połowie lat 80. XIX wieku^[2]. Decyzję o stałym pobycie w Tbilisi podjął dopiero pod koniec XIX wieku. W 1900 roku ożenił się z Marią Bautlinger, córką zamożnego Niemca, która podczas pobytu Arthura w Tbilisi pełniła funkcje jego gospodyni. Pisał o historii, etnografii i kulturze Gruzji, literaturze gruzińskiej i ormiańskiej. W 1887 roku opracował pierwszą antologię poezji gruzińskiej w języku niemieckim, a w 1889 tłumaczenie na niemiecki średniowiecznego poematu gruzińskiego Rycerz w tygrysiej skórze. W latach 1906–1922 był redaktorem pierwszej niemieckojęzycznej gazety na Kaukazie Kaukasische Post^[3] oraz założycielem stowarzyszenia Deutscher Verein in Tyflis. Zmarł w Tbilisi i został pochowany w Panteonie Didube^[4].

Używając pseudonimu Artur Lubrański pisał artykuły do: Kuriera Codziennego, Atheneum, Gazety Polskiej i Wędrowca^[4]. W Kurierze pisał w latach 1880 i 1882 o podróżach po Ukrainie, a w Ateneum i Wędrowcu o literaturze gruzińskiej i ormiańskiej. W Wędrowcu publikował też w latach 80. XIX wieku artykuły o swoich podróżach do Gruzji. W 1900 roku napisał do Wielkiej encyklopedii powszechnej i ilustrowanej hasło Gruzja i Literatura gruzińska oraz hasło Gruzja do wydanej w tym samym roku Encyklopedii Powszechnej S. Orgelbranda^[5].

• Georgien; Natur, Sitten Und Bewohner Lipsk 1885^[6]
• Szkice z Gruzji Warszawa 1885^[7]
• Litterarische Skizzen Lipsk 1886
• Drei Erzählungen von Raphael Patkanian Lipsk 1886
• Georgische Dichter Lipsk 1887^[8]
• Armenische Dichter Drezdno 1898
• Schota Rustaweli: Der Mann Im Tigerfelle (tłumaczenie) Drezno 1898
• Das georgische Volk Drezno 1903^[9]
• Tagebuch eines Wanderers 1909^[10]
• Kacheti Tyfilis 1927
• Sakartvelos guli Tbilisi 1963^[11]

• Andrzej Wożniak: W poszukiwaniu drugiej ojczyzny. „Szkice z Gruzji” Artura Leista W: Szkice z Gruzyi przez Artura Leista Kraków 2013 ISBN 978-83-937737-0-1.