Błotniarkowate – Wikipedia, wolna encyklopedia

Błotniarkowate

Lymnaeidae[1]
Rafinesque, 1815
Błotniarka stawowa (Lymnaea stagnalis)
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	mięczaki
Gromada	ślimaki
Podgromada	płucodyszne
Rząd	nasadooczne
Rodzina	błotniarkowate
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Błotniarkowate (Lymnaeidae) – rodzina słodkowodnych ślimaków płucodysznych (Pulmonata) z rzędu nasadoocznych (Basommatophora), obejmująca gatunki średnie i duże, charakteryzujące się dużą różnorodnością w budowie i ubarwieniu muszli – od stożkowatej, wieżyczkowatej, jajowatej do kulistej^[2]. Wykazują przy tym znaczną jednorodność w budowie anatomicznej^[3].

Występują na całym świecie, z wyjątkiem regionów polarnych, zwykle w płytkich wodach stojących lub wolno płynących, ale znane są też gatunki głębokowodne oraz żyjące w górskich potokach lub zbiornikach okresowych^[2]. Czasami występują bardzo licznie.

Wysokość ich muszli waha się w przedziale od kilku milimetrów do kilku centymetrów^[4]. Głowa duża, z 2 szerokimi, płatowatymi, trójkątnymi, niewciągalnymi czułkami. Na przednim końcu ich podstawy położone są małe oczy. Noga szeroka, z przodu prosto ścięta, mocna^[2][4].

Żywią się żywymi i martwymi roślinami oraz padliną. Stanowią pokarm ryb, wielu ptaków wodnych i niektórych gatunków niezwiązanych bezpośrednio z wodą (niektóre błotniarki wypełzają na brzeg zbiorników wodnych).

Błotniarkowate są przedmiotem zainteresowania medycyny, w tym medycyny weterynaryjnej, ponieważ zagrażają zdrowiu ludzi i zwierząt gospodarskich, często powodując duże straty materialne. Są częstymi żywicielami pośrednimi wielu pasożytów, zwłaszcza przywr z rodzin Schistosomatidae i Echinostomatidae. Najbardziej charakterystycznym przypadkiem przenoszenia pasożyta jest błotniarka moczarowa (Galba truncatula) – żywiciel pośredni motylicy wątrobowej^[3].

Opisano blisko 1800 gatunków i odmian zaliczonych do tej rodziny, jednak większość z nich to formy ekologiczne. Obecnie przyjmuje się, że poprawnie opisanych gatunków może być mniej niż 100^[3], z czego 11 występuje w Polsce^[2].

Analiza filogenetyczna wykazała istnienie 3 kladów zgodnych z geograficznym pochodzeniem gatunków (Ameryka, Eurazja i region indopacyficzny)^[3].

Poniżej wymieniono rodzaje, w jakich klasyfikowane są błotniarkowate. Należy się jednak spodziewać istotnych zmian w klasyfikacji tej rodziny^[3].

• Acella
• Adelinella
• Austropeplea
• Bakerilymnaea
• Boskovicia
• Bullastra
• Bulimnea
• Catascopia
• Corymbina
• Erinna
• Fisherola
• Galba
• Kutikina
• Lanx
• Lymnaea
• Myxas
• Omphiscola
• Pseudisidora
• Pseudosuccinea
• Radix
• Stagnicola
• Valenciennius
• Velutinopsis
• Zagrabia

Rodzajem typowym rodziny jest Lymnaea.

• mięczaki Polski