Baekje – Wikipedia, wolna encyklopedia

Baekje

백제 • 百濟

18 p.n.e. – 660
Godło
Ustrój polityczny	monarchia
Stolica	Wiryesŏng, Ungjin, Sabi
Data powstania	18 p.n.e.
Data likwidacji	18 lipca 660
Władca	Ŭija
Narody i grupy etniczne	Koreańczycy
Język urzędowy	starokoreański
Religia dominująca	buddyzm
Trzy Królestwa Korei
Położenie na mapie świata Baekje
35°47′24″N 127°07′12″E/35,790000 127,120000
Multimedia w Wikimedia Commons

Baekje lub Paekche (kor. 백제 [pɛk̚.t͈ɕe]) – historyczne koreańskie wczesnofeudalne królestwo^[1] , jedno z Trzech Królestw Korei^[2] [3].

Powstanie państwa Baekje najczęściej datuje się na rok 18 p.n.e.^[1] , a jego pierwszym władcą według kronik Samguk sagi był Onjo^[4], syn Dongmyeonga, założyciela królestwa Goguryeo.

Baekje przeżywało swój rozkwit w IV wieku, gdy obejmowało większość zachodniego wybrzeża Półwyspu Koreańskiego^[1] . Za panowania króla Kŭnch’ogo (346–375) sprawowało kontrolę nad całym dorzeczem rzeki Han w środkowej Korei, lecz następnie wdało się w konflikty z Goguryeo (Koguryŏ) i utraciło znaczną część terytorium^[2] .

W 384 roku oficjalnie przyjęło buddyzm^[1] , zapraszając mnichów z chińskiego Qin^[5]. Z okresu Baekje pochodzą klasztory buddyjskie Paegyang sa i Sudŏk sa.

Państwo było podzielone na pięć okręgów administracyjnych^[2] [6]. Od III wieku w administracji królestwa wyróżniono 16 rang urzędniczych, zaś rząd tworzyło sześciu mianowanych przez króla ministrów^[7]. W 475 stolicę przeniesiono do miasta Ungjin (dzisiejsze Gongju)^[8], zaś w VI wieku do Sabi. Baekje utrzymywało kontakty z chińską Wschodnią dynastią Jin^[9], a także z krajem Wa (Japonią)^[1] [10]. Sojusze wśród Trzech Królestw kilkukrotnie się odwracały, np. w 433/434 Baekje zawarło układ z Sillą wymierzony przeciw rosnącej sile Koguryŏ^[11], natomiast w VI i VII wieku Baekje i Koguryŏ współpracowały przeciw ekspansji Silli^[8].

 Osobny artykuł: Wojna chińsko-koreańska (660–674).

W 660 roku zostało podbite przez Sillę^[2] .

 Zobacz też: Wa (Japonia).

Baekje najbardziej spośród Trzech Królestw utrzymywało kontakty z krajem Wa, czyli Japonią, przyczyniając się do kulturowego i społecznego rozwoju Japończyków^[12][13]. Według Nihon-shoki Japończycy mieli przyjąć za sprawą Baekje pismo chińskie, które wprowadził tam uczony Wani, a także nauczyć się tkania jedwabiu od Koreanki imieniem Maketu^[14].

W 369 lub 372 roku król Baekje podarował Japończykom miecz Chiljido^[15][16]. Pod koniec IV wieku za rządów Ōjina Japonia zawarła sojusz z Baekje^[17]. V-wieczna inskrypcja na steli króla Kwanggaet’o z Koguryŏ odnotowuje najazd Wa na Półwysep Koreański, podczas którego Baekje, wbrew obietnicą składanym Koguryŏ, wchodziło w układy z Japończykami. Możliwe też, że po upadku Baekje (660) część jego dworzan i urzędników wyemigrowała na Wyspy, gdzie uczestniczyli w budowie nowej stolicy w Nara^[18]. Zapisy historyczne z Baekje były używane przy skompilowaniu tekstu Nihon-shoki^[19], a zestawienie wzmianek o Baekje zawartych w Nihon-shoki z koreańskimi kronikami Samguk sagi pozwala skorygować 120-letnie przesunięcie chronologii w części Nihon-shoki^[20].

W okresie japońskiego panowania kolonialnego forsowana była koncepcja Nissen dōsoron, jakoby Koreańczycy byli bocznym odłamem „rasy japońskiej”, a koreańskie królestwa wasalami Japonii^[21]. W odpowiedzi na japońską politykę wynaradawiania Korei, koreański działacz niepodległościowy i historyk Sin Ch’ae-ho twierdził, że to Baekje podbiło Japonię w V wieku, gdyż wtedy Japonia przejęła wyżej stojącą kulturę Baekje^[21]. Sformułowana w drugiej połowie XX wieku „teoria jeźdźców” (inaczej „teoria Kudara-Yamato”) głosi, że Baekje opanowało w IV wieku Wyspy Japońskie i przyczyniło się w ten sposób do utworzenia państwowości japońskiej^[21][22]. Teorię tę propagowali Egami Namio i Wontack Hong^[23][24], natomiast skrytykowała ją m.in. japonistka Gina Barnes^[22].

 Zobacz więcej w artykule Władcy Korei, w sekcji Baekje.

• Grobowiec Muryeonga

• KonstantinK. Asmołow KonstantinK., ПЭКЧЕ́, [w:] Большая российская энциклопедия [online]  (ros.).
• Delmer M.D.M. Brown Delmer M.D.M. (red.), The Cambridge History of Japan, Cambridge University Press, 1997, ISBN 978-0-521-22352-2  (ang.).
• Lee Ki-baikK., A New History of Korea, Harvard University Press, 1984, ISBN 978-0-674-61576-2  (ang.).
• TaroT. Sakamoto TaroT., The Six National Histories of Japan, UBC Press, 1991, ISBN 978-0-7748-0379-3  (ang.).
• MonikaM. Warneńska MonikaM., U podnóża Gór Diamentowych, Książka i Wiedza, 1966, s. 16, 21, 28 .
• Paekche, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2022-09-30]  (ang.).