Baklawa – Wikipedia, wolna encyklopedia

Baklawa
baklava
deser
Ilustracja
Baklawa w formie do pieczenia
Data i miejsce powstania

1473 (data najstarszej zachowanej pisemnej wzmianki)
Imperium osmańskie

Obróbka żywności

pieczenie

Odmiany

zobacz listę w artykule

Składniki

filo, orzechy, masło, słodki syrop

Kilka rodzajów baklawy

Baklawa[1] (baklava[1]) – słodki deser[1] pochodzenia orientalnego, rozpowszechniony w Turcji[1] i w krajach bałkańskich[2]. Składa się z wielu (czasem z czterdziestu[3][2]) cienkich płatów ciasta ciasta filo, przełożonych warstwą dowolnych orzechów i oblanych słodkim syropem[3]. Najczęściej stosowane orzechy to pistacje[3][4].

Najstarsze zachowane pisemne wzmianki o tym specjale znajdują się w Księgach Kuchennych Pałacu Topkapi i pochodzą z 1473 roku, czyli z czasów Imperium Osmańskiego[3]. Baklawa znana jest w kuchni tureckiej[1], azerskiej, perskiej, greckiej (μπακλαβάς), bułgarskiej (баклава) i innych bałkańskich.

17 listopada obchodzony jest międzynarodowy Dzień Baklawy[3].

Baklawa turecka

[edytuj | edytuj kod]

Klasyczną turecką baklawę przygotowuje się z ciasta filo[3]. Wyrobione z mąki, jaj, wody, niewielkiej ilości oliwy i soli ciasto pozostawia się na 10 minut przykryte wilgotną ścierką[4]. Po tym czasie dzieli się je na porcje i rozwałkowuje na grubość 0,5 milimetra, posypując w trakcie skrobią[4]. Połowę ciasta wykłada się w formie do pieczenia, posypuje warstwą pokruszonych lub utłuczonych pistacji i przykrywa resztą ciasta[4]. Całość kroi się w kwadraty lub romby, polewa rozpuszczonym masłem (lub margaryną) i piecze na złoto-brązowy kolor[4]. Kilka minut po upieczeniu ciasto należy polać ostudzonym syropem przygotowanym z wody, cukru i soku z cytryn (lub też z syropu miodowego[3]), przykryć i pozostawić do wchłonięcia płynu[4].

W grudniu 2013 roku Antep Baklava – pistacjowa baklawa z Gaziantep – została pierwszym tureckim produktem zarejestrowanym przez Komisję Europejską jako chronione oznaczenie geograficzne[3][5].

Wybrane odmiany baklawy:

  • Cevizli Baklava – z orzechów włoskich[3];
  • Kuru Baklava („sucha baklawa”) – przygotowywana z użyciem bardzo gęstego syropu, zachowująca długi termin przydatności do spożycia[4][3];
  • Bülbül Yuvası („gniazdo słowika”) – okrągłe gniazdka ze środkami wypełnionymi orzechami i polanymi syropem[3];
  • Sütlü Nuriye – polana jest mlekiem zamiast syropu[3];
  • Fıstık Sarma – bez ciasta filo, ruloniki wykonane z pistacji i cukru, polane syropem[3].

Wartość odżywcza

[edytuj | edytuj kod]
Baklawa
Wartość odżywcza
baklawa (turecka, z pistacjami i masłem)
(1 porcja)
Wartość energetyczna 1779 kJ (425 kcal)
Białka 6,4 g
Węglowodany 58,2 g
Tłuszcze 19,5 g
Dane liczbowe na podstawie: Ministerstwo Kultury i Turystyki Turcji[4]
Wartości RDA i AI wyznaczone na podstawie danych Institute of Health[6]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać baklawa [w:] Słownik języka polskiego [online], PWN [dostęp 2024-09-08].
  2. a b „Baklawa. W: Maciej E. Halbański: Leksykon sztuki kulinarnej. Warszawa: Wydawnictwo „Watra”, 1987, s. 16. ISBN 83-225-0106-4.
  3. a b c d e f g h i j k l m Dzień Baklawy – najbardziej interesujące fakty o tureckim deserze. infoWire.pl. [dostęp 2024-09-08].
  4. a b c d e f g h Baklava. [w:] Sample Dishes from Turkish Cuisine [on-line]. Republic of Türkiye Ministry of Culture and Tourism(inne języki). [dostęp 2024-09-08]. (ang.).
  5. Baklava artık resmen Türk tatlısı. İhlas Haber Ajansı (IHA)(inne języki), 2013-12-20. [dostęp 2024-09-08]. (tur.).
  6. Dietary Reference Intakes Tables and Application. Institute of Health. The National Academies of Sciences, Engineering, and Medicine. (ang.).