Bełtwa festonowa – Wikipedia, wolna encyklopedia

Bełtwa festonowa
Cyanea capillata[1]
(Linnaeus, 1758)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Podkrólestwo

tkankowce właściwe

Typ

parzydełkowce

Gromada

krążkopławy

Podgromada

Discomedusae

Rząd

Semaeostomeae

Rodzina

Cyaneidae

Rodzaj

Cyanea

Gatunek

bełtwa festonowa

Synonimy
  • Cyanea versicolor L. Agassiz, 1862[1]
  • Cyanea arctica[1]
  • Medusa capillata[1]

Bełtwa festonowa, meduza festonowa, bełtwa włosiennik[potrzebny przypis] (Cyanea capillata) – gatunek krążkopława z rodziny Cyaneidae występujący w Oceanie Atlantyckim i Morzu Północnym. Spotykany także w Morzu Bałtyckim. W przybrzeżnych wodach Bałtyku pojawia się najczęściej zimą, podczas długotrwałych, ale niezbyt silnych wiatrów od lądu, powodujących wypływ na powierzchnię wody głębinowej[potrzebny przypis].

Jest to największa meduza na świecie, średnica ciała formy arktycznej C. c. arctica dochodzi do 2 m, długość czułków nawet do 30 m[2]. Przeciętnie osiąga jednak średnicę do 50 cm. Ma różnorodne ubarwienie, najczęściej żółtawe lub błękitne, bledsze u osobników młodocianych; żołądek jest jaskrawożółty. Włosowate czułki zwisające spod parasola zgrupowane są zwykle w ośmiu pękach. Poparzenia ich parzydełkami są bolesne zwłaszcza u dzieci, wywołują zaczerwienienia skóry, nie są jednak śmiertelne[3]. W rozwoju bełtwy włosiennika występuje larwa (efyra) oraz polip.

Bełtwa w kulturze

[edytuj | edytuj kod]

Bełtwa pojawia się w jednym z opowiadań o Sherlocku Holmesie Arthura Conana Doyle’a, zatytułowanym Lwia grzywa, w którym okazała się być zabójcą uśmierconego w tajemniczych okolicznościach profesora akademickiego McPhersona. Została przez Sherlocka określona jako cyanea oraz tytułowa lwia grzywa (po angielsku nazwa tego krążkopława brzmi Lion’s mane jellyfishmeduza lwia grzywa). Przedstawiono ją jako śmiertelnie niebezpieczną, choć w rzeczywistości zetknięcie z jej parzydełkami nie stanowi zagrożenia dla życia człowieka.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d Cyanea capillata, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. Wydawnictwo Naukowe PWN, Biologia mulimedialna encyklopedia PWN : 13 000 haseł, 2000 ilustracji, 8 animowanych wykładów, 4 osie czasu, wyd. Wersja 2.0, Wrocław: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2008, ISBN 978-83-61492-24-5, OCLC 316530731 [dostęp 2020-07-12].
  3. Lions Mane Jellyfish [online], Jellyfish Facts [dostęp 2020-07-12].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Ludwik Żmudziński: Świat zwierzęcy Bałtyku : atlas makrofauny. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1990. ISBN 83-02-02374-4.