Bernart de Ventadorn – Wikipedia, wolna encyklopedia
Średniowieczne wyobrażenie Bernarta de Ventadorn | |
Data i miejsce urodzenia | ok. 1125 |
---|---|
Data i miejsce śmierci | ok. 1195 |
Narodowość | |
Dziedzina sztuki |
Bernart de Ventadorn, Bernard de Ventadour (ur. ok. 1130 w Ventadour, zm. ok. 1195 w Périgueux[1]) – trubadur, poeta i kompozytor.
Mimo niskiego pochodzenia (przypuszcza się, że ojciec Bernarta był piekarzem w zamku Ventadour), stał się jednym z najsławniejszych trubadurów. Działał na dworze Eleonory Akwitańskiej, zaślubionej Henrykowi II Plantagenetowi, a następnie w służbie Rajmunda z Poitiers, księcia Antiochii. Być może ostatnie lata życia spędził w klasztorze w Peregueux.
Spośród 40 utworów, które się mu przypisuje, około 18 – co jest znaczącą liczbą, jak na ten okres – posiada zachowaną melodię. Świadczy to o uznaniu, jakim się cieszyły - niektóre z nich wykorzystywano do tworzenia kontrafaktur[1]. Najpopularniejsza była Pieśń o skowronku (Can vei la lauzeta mover)[1].
Twórczość Bernarta de Ventadorn jest przykładem dworskiej liryki miłosnej, jego poezja wykazuje cechy charakterystyczne dla twórczości trubadurów[1].
Chansone
[edytuj | edytuj kod]Fragment kansony Bernarda z XII wieku w tłumaczeniu Edwarda Porębowicza:
- I moc wszelką skwapliwie jej zdam,
- Nie dziwcie się, że śpiewam słodziej,
- Niż najuczeńsi w krąg pieśniarze:
- Mnie sama miłość śpiewać każe,
- Chętnego po swej woli wodzi.
- Ciało, serce i zmysły i duch
- Na nią jedną wzrok zwrócony mam,
- W nią jedną zasłuchany słuch.
i w oryginale
- Non es meravelha s'ieu chan
- Miels de nulh autre chantador;
- Quar plus trai mos cors ves amor,
- E mielhs sui faitz a son coman;
- Cors e cr e saber e sen
- E fors' e poder hi ai mes;
- Si m tira vas amor lo fres
- Qu'a nulh'autra part no m'aten.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Aubrey, Elizabeth (1996). The Music of the Troubadours. Indianapolis: Indiana University Press. ISBN 0-253-21389-4.
- Boase, Roger (1977). The Origin and Meaning of Courtly Love: A Critical Study of European Scholarship. Manchester: Manchester University Press. ISBN 0-87471-950-X.
- Herman, Mark and Ronnie Apter, trans. (1999). A Bilingual Edition of the Love Songs of Bernart de Ventadorn in Occitan and English: Sugar and Salt. Ceredigion: Edwin Mellen Press. ISBN 0-7734-8009-9.
- Hoppin, Richard H. (1978). Medieval Music. New York: W.W. Norton & Co. ISBN 0-393-09090-6.
- Ippolito, Marguerite-Marie (2001). Bernard de Ventadour: troubadour limousin du XIIe: prince de l'amour et de la poésie romane. Paris: L'Harmattan. ISBN 2-74750-017-9.
- Lazar, Moshé, ed. (1966). Bernart de Ventadour: Chansons d'Amour. Paris: Klincksieck.
- Merwin, W.S. (2002). "The Mays of Ventadorn." National Geographic. ISBN 0-7922-6538-6.
- Roche, Jerome (1980). "Bernart de Ventadorn." The New Grove Dictionary of Music and Musicians, 20 vols., ed. Stanley Sadie. London: Macmillan Publishers. ISBN 1-56159-174-2.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Bernart de Ventadorn [online], Polska Biblioteka Muzyczna [dostęp 2024-09-04] (pol.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- ISNI: 0000000118272678
- VIAF: 10639625
- LCCN: n84149890
- GND: 118656260
- LIBRIS: 64jll7pq5gx9tv8
- BnF: 11929852w
- SUDOC: 027206203
- SBN: MILV040792
- NLA: 35993874
- NKC: xx0141800
- BNE: XX899638, XX1187550
- NTA: 072814918
- BIBSYS: 6004969
- PLWABN: 9810682639305606
- NUKAT: n01021809
- J9U: 987007297336305171
- NSK: 000108081
- CONOR: 60409955