French
DeutschBiała Podlaska (stacja kolejowa) – Wikipedia, wolna encyklopedia
 nr rej. A/771 z 22.05.1998 | |
 Perony i budynek dworcowy | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Lokalizacja | |
| Data otwarcia | 1867 |
| Poprzednie nazwy | Biala Podlaska |
| Dane techniczne | |
| Liczba peronów | 2 |
| Liczba krawędzi peronowych | 3 |
| Kasy |
|
| Linie kolejowe | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |
Położenie na mapie Białej Podlaskiej  | |
 52°01′13″N 23°08′01″E/52,020278 23,133611 | |
Biała Podlaska – stacja kolejowa w Białej Podlaskiej przy ul. Rondo Romana Dmowskiego 1, w województwie lubelskim, w Polsce. Położona jest na międzynarodowej linii kolejowej E 20 Berlin – Moskwa.
Ruch pasażerski
[edytuj | edytuj kod]| Rok | Wymiana roczna | Wymiana pasażerska na dobę | miejsce w Polsce |
|---|---|---|---|
| 2017[1] | 767 000 | 2 100 | |
| 2018[2] | 548 000 | 1 500 | |
| 2019[1] | 585 000 | 1 600 | |
| 2020[1] | 366 000 | 1 000 | |
| 2021[1] | 475 000 | 1 300 | |
| 2022[3] | 1 900 |
Opis
[edytuj | edytuj kod]Przed przebudową funkcjonował jeden dwukrawędziowy peron wyspowy, na który dostać się można było przejściem w poziomie torów znajdującym się na wschodnim jego krańcu, przez tor nr 2. Przejście było chronione zaporami z napędem elektrycznym, opuszczanymi przez dyżurnego ruchu. Przez stację przechodził także tor bez krawędzi peronowej. Aktualnie na stacji są dwa perony – pierwszy, jednokrawędziowy, przyległy do budynku dworca i drugi – dwukrawędziowy, połączony przejściem podziemnym z budynkiem dworca oraz terenami po drugiej stronie stacji, przy ul. Dokudowskiej, gdzie znajduje się parking.
Przed dworcem znajduje się przystanek komunikacji miejskiej, postój taksówek oraz monitorowany parking P+R.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Budynek dworca
[edytuj | edytuj kod]Pierwotny budynek dworca kolejowego został wzniesiony w roku 1867 (tj. wraz z oddaniem do użytku drogi żelaznej) według projektu Alfonsa Ferdynanda Kropiwnickiego. Była to budowla parterowa typowa dla architektury carskiej Rosji. Budynek został spalony przez wycofujące się wojska rosyjskie w roku 1915[4]. Budowę obecnego budynku, częściowo wykorzystującego ruiny po pierwotnym, zakończono w 1928 r. – autorem projektu był architekt Władysław Kwapiszewski. Obiekt ma ogromną dwukondygnacyjną facjatę, stylowo nawiązuje do renesansu. W środku znajduje się duży hol z antresolą i kilka pomieszczeń bocznych.
Na budynku dworca wiszą tablice pamiątkowe:
- upamiętniająca pobyt w 1920 roku Józefa Piłsudskiego, który na peronie dworca dekorował żołnierzy 34 pułku piechoty odznaczeniami bojowymi; tablica została wmurowana w pierwszą rocznicę śmierci marszałka[5]
- ku czci kolejarzy poległych i pomordowanych w czasie II wojny światowej
- informująca, że dworzec nosi imię „Zesłańców Sybiru”
Wydarzenia
[edytuj | edytuj kod]- 17 marca 2014
- Zakończył się remont budynku dworcowego – m.in. przebudowano i dostosowano do potrzeb osób niepełnosprawnych halę główną, zainstalowano tablice[a] wyświetlające informacje o najbliższych pociągach przyjeżdżających i odjeżdżających, wymieniono wszelkie instalacje i stolarkę okienną, uporządkowano okolice dworca i wybudowano parking, zainstalowano monitoring i instalację przeciwpożarową[6][7]. W poczekalni rozpoczęła działalność galeria „Biała Lokomotywa”, prowadzona przez Gminny Ośrodek Kultury w Łomazach. Prezentowane są w niej materiały promujące szeroko pojęty region (także po białoruskiej stronie granicy) – historię, osobliwości, miejsca godne zwiedzania – oraz inne wystawy okolicznościowe.
- 31 sierpnia 2018
- Została rozebrana kładka dla pieszych w ciągu ul. Łomaskiej, znajdująca się tuż za peronami w kierunku zachodnim[8].
- 17 września 2021
- Dworcowi nadano imię „Zesłańców Sybiru”, a wydarzenie to upamiętniono wmurowaniem tablicy pamiątkowej[9][10].
- 27 maja 2022
- Wewnątrz budynku odsłonięto tablicę poświęconą Czesławowi Niemenowi, który po repatriacji pierwsze kroki w Polsce postawił właśnie na bialskim dworcu[11].
- 14 października 2022
- Otwarto tunel prowadzący na peron 2 (udostępniony dla podróżnych na początku 2022 roku)[12][13].
- 12 marca 2023
- Oddano do użytku przylegający do budynku dworca peron 1 wraz z torem nr 2[14]. Obecnie więc stacja ma 4 tory – nr 1 i 3 przy peronie 2 i nr 5 bez dostępu do krawędzi peronowej.
Budowle związane
[edytuj | edytuj kod]W pobliżu dworca znajdują się zabytkowe: budynek jednokanałowej parowozowni z czasów budowy kolei warszawsko-terespolskiej (później, po zakończeniu obsługi parowozów, pełnił rolę kolejarskiej świetlicy[4], następnie był to obiekt handlowy, obecnie (styczeń 2018) nie jest zagospodarowany), wieża ciśnień, drewniany dom naczelnika stacji z pocz. XX w. wraz z parkiem.
Wieża ciśnień
[edytuj | edytuj kod]Została wzniesiona w latach 1926–1928. Zbiornik na wodę znajdujący się w budowli jest konstrukcją żelbetową o grubości ścianki 30 cm i wysokości 5 m, przykryty drewnianą pokrywą; mieści 240 m³ wody. Poniżej zbiornika znajduje się ręcznie obsługiwany piec zapobiegający zamarzaniu wody w czasie mrozów. Wieża zaopatrywana była w wodę rurociągiem o średnicy 150 mm i ciśnieniu 2 at z ujęcia nad Krzną w okolicach dzisiejszego mostu w ciągu alei Tysiąclecia. Urządzenia te były sprawne do roku 1975. Nadmiar wody opuszczał zbiornik przez rurę przelewową wyprowadzoną na wschodnią stronę wieży[4].
Wieża zaopatrywała w wodę zarówno normalnotorową stację kolejową, jak i położoną opodal końcową stację wąskotorowej Bialskiej Kolei Dojazdowej.
W listopadzie 2014 r. wieża została sprzedana przez PKP S.A. prywatnemu inwestorowi, który zamierzał urządzić tu punkt gastronomii, hotel i mieszkanie[15]. W maju 2021 wieża, w której nie dokonano żadnych prac adaptacyjnych do nowej roli, znowu została wystawiona na sprzedaż[16].
Galeria
[edytuj | edytuj kod]-
Widok budynku dworca od strony miasta -
Wnętrze z galerią -
Wieża ciśnień przy stacji -
Widok na peron (przed przebudową) z kładki dla pieszych (nieistniejącej) -
Tablica pamiątkowa poświęcona żołnierzom AK -
Tablica pamiątkowa poświęcona Józefowi Piłsudskiemu -
Nowy, drugi peron dworca -
Tablica informująca o patronacie
_Travelarz.jpg)
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Tablice wykonane w technologii LED.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Urząd Transportu Kolejowego, Przewozy pasażerskie [online], Portal statystyczny UTK [dostęp 2023-02-20] (pol.).
- ↑ Wymiana pasażerska na stacjach w Polsce w 2018 r. [online], Urząd Transportu Kolejowego [dostęp 2020-01-30].
- ↑ Urząd Transportu Kolejowego: Wymiana pasażerska - Dane o stacjach 2022. [dostęp 2023-09-17].
- ↑ a b c Królik Andrzej: Moje dzieciństwo na „ciuchci”. Wyd. 1. Międzyrzec Podlaski: Intergraf, 2008, seria: Biblioteczka Bialska. ISBN 978-83-926420-4-6. (pol.).
- ↑ Powiat bialski: 80 lat temu zmarł marszałek Józef Piłsudski. naszemiasto.pl, 2015-05-13. [dostęp 2020-12-09]. (pol.).
- ↑ Dworzec w Białej Podlaskiej udostępniony podróżnym. utk.gov.pl, 2014-03-18. [dostęp 2023-04-01]. (pol.).
- ↑ W końcu zakończył się remont dworca w Białej Podlaskiej. rynek-kolejowy.pl, 2014-03-17. [dostęp 2014-12-10]. (pol.).
- ↑ Rafał Kozak: Demontaż kładki przy przejeździe kolejowym na ulicy Łomaskiej. BialskieForum.pl, 2018-08-31. [dostęp 2018-09-08]. (pol.).
- ↑ Zesłańcy Sybiru zostali patronami dworca w Białej Podlaskiej. nakolei.pl, 2021-09-17. [dostęp 2022-05-29]. (pol.).
- ↑ Biała Podlaska: Dworzec PKP im. Zesłańców Sybiru. podlasie24.pl, 2021-09-17. [dostęp 2022-05-29]. (pol.).
- ↑ Ewelina Burda: „Dziwny jest ten świat”, śpiewał Niemen. A co robił na bialskim dworcu PKP w 1958 roku?. dziennikwschodni.pl, 2022-05-27. [dostęp 2022-05-28]. (pol.).
- ↑ Nowe przejście podziemne ułatwi dostęp do pociągów. lublin112.pl, 2022-10-14. [dostęp 2022-10-16]. (pol.).
- ↑ Nowe przejście podziemne na stacji kolejowej w Białej Podlaskiej. transinfo.pl, 2022-10-14. [dostęp 2023-04-01]. (pol.).
- ↑ Biała Podlaska. Nowy peron na dworcu PKP już czynny. dziennikwschodni.pl, 2023-03-13. [dostęp 2023-03-13]. (pol.).
- ↑ Wieżę ciśnień w Białej Podlaskiej czeka remont. Co tu będzie?. dziennikwschodni.pl, 2018-07-27. [dostęp 2018-07-28]. (pol.).
- ↑ Wieża ciśnień w Białej Podlaskiej jest na sprzedaż. dziennikwschodni.pl, 2021-05-13. [dostęp 2022-01-02]. (pol.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Ziemia Bialska najciekawsze zabytki i miejsca, Pro-Info, Lublin 2006.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Biała Podlaska w Ogólnopolskiej Bazie Kolejowej – bazakolejowa.pl
- Zdjęcie dworca kolejowego w Białej Podlaskiej od strony ul. Kolejowej. panoramio.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-07-04)].
| Biała Podlaska | ||
| Linia 2 Warszawa Zachodnia – Terespol (172,863 km) | ||
  odległość: 4,873 km |  | odległość: 2,366 km |
