Biskupstwo kurlandzkie – Wikipedia, wolna encyklopedia

Biskupstwo kurlandzkie

Episcopatus Curoniensis

Państwo	Zakon krzyżacki
Siedziba	Piltyń
Data powołania	11 lutego 1234
Data zamknięcia	1560
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	rzymsko-katolicki
Współczesne położenie
Państwo	Łotwa
Stolica tytularna
Obecny biskup	Johann von Münchhausen
Dane statystyczne
Powierzchnia	ok. 13 000 km²
księstwo Estonii      domena arcybiskupa ryskiego      inflanckiej gałęzi zakonu krzyżackiego      domena biskupa Ozylii      domena biskupa Dorpatu      domena biskupa Kurlandii

Biskupstwo kurlandzkie, inaczej też biskupstwo kurońskie (łac. Episcopatus Curoniensis, dolniem. Bisdom Curland) – zależna od zakonu krzyżackiego jednostka administracyjna Kościoła katolickiego na terenie Kurlandii, wchodząca w skład utworzonej w 1255 r. metropolii w Rydze^[1].

Siedzibą utworzonego w 1243 r. biskupstwa był Piltyń. Domena biskupa obejmowała około 1/3 obszaru diecezji i nie stanowiła zwartego obszaru^[a]. Od 1263 r. biskup kurlandzki był członkiem zakonu krzyżackiego, od 1290 r. do zakonu tego należeli również członkowie kapituły biskupiej. W 1521 r. biskupi kurlandzcy uzyskali status książąt Rzeszy, dorównując pod tym względem pozostałym biskupom inflanckim^[2].

Na przełomie maja i czerwca 1560 r. domena biskupa kurlandzkiego^[b] za kwotę 9200 talarów została sprzedana przez biskupa Johanna von Münchhausena księciu duńskiemu Magnusowi^[3]. Magnus nabył także prawa do następstwa od Ulricha Behra, koadiutora biskupa von Münchhausena^[4]. Po śmierci księcia Magnusa ziemie będące uprzednio uposażeniem biskupa kurlandzkiego zostały przyłączone do unii polsko-litewskiej^[c], na podstawie traktatu polsko-duńskiego, zawartego 10 kwietnia 1585 r. w Kronborgu^[5].

• 1234-1236/37 – Engelbert
• 1245-1250 – nn.
• 1251-1263 – Heinrich z Lützelburga
• 1263-1292 – Edmund z Werth, OT^[d]
• 1300-1321? – Burkhard, OT
• 1322-1330/32? – Paul, OT
• 1328-1331/32 – Johann I
• 1332-1353 – Johann II
• 1354-1359? – Ludolf, OT
• 1360-1371? – Jacob, OT
• 1371-1398? – Otto, OT
• 1399-1404? – Rutger von Brüggenei, OT
• 1405-1424 – Gottschalk Schutte, OT
• 1424-1425 – Dietrich Tanke, OT
• 1425-1456 – Johann IV Tiergart, OT
• 1457-1473 – Paul II Einwald
• 1473-1500 – Martin Lewitz
• 1500-1500 – Michael Sculteti
• 1501-1523 – Heinrich II Basedow, OT
• 1524-1540 – Hermann II Konnenberg
• 1540-1560 – Johann IV of Münchausen

• Courland by Herman Rosenthal
• Courland Geography and Natural History
• Die Kurländische Ritterschaft. baltische-ritterschaften.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-07-17)].
• Duchy of Courland, 1561-1795
• Liepājas un Kurzemes bīskapa