Bistuszowa – Wikipedia, wolna encyklopedia

Bistuszowa

wieś
Dwór w Bistuszowej
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Powiat	tarnowski
Gmina	Ryglice
Wysokość	380 m n.p.m.
Liczba ludności (2022)	675[2]
Strefa numeracyjna	14
Kod pocztowy	33-160[3]
Tablice rejestracyjne	KTA
SIMC	0828785
Położenie na mapie Polski Bistuszowa
Położenie na mapie województwa małopolskiego Bistuszowa
Położenie na mapie powiatu tarnowskiego Bistuszowa
Położenie na mapie gminy Ryglice Bistuszowa
49°52′58″N 21°06′05″E/49,882778 21,101389[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Bistuszowa – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie tarnowskim, w gminie Ryglice.

Miejscowość położona na północnym krańcu Pogórza Ciężkowickiego, najdalej na północ wysuniętej części Karpat, na trasie z Tuchowa do Ryglic.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa tarnowskiego.
Południowa jej część (tzw. Podlesie) należy do Parku Krajobrazowego Pasma Brzanki.

Początki miejscowości sięgają czasów, kiedy księżna Judyta, druga żona Władysława Hermana, podarowała ją jako ziemie przyległe do Tuchowa, benedyktynom tynieckim.
W I poł. XV w. wieś staje się własnością Mikołaja z Burzyna za udział w wojnie z Krzyżakami, w 1486 roku wieś określano w dokumentach jako Byeschvoschovycze. Nie jest znana genealogia samej nazwy wsi, jednak z czasem sama nazwa ewoluowała, ulegając zmianie i wpływowi lokalnemu. W 1596 roku w księgach parafii Ryglice pojawia się zapis: Biestwieszowa.

Nazwa wsi:
1228 – Bezdechowicze
1407 – Bestwossowa, Byesoschow
1486 – Byeschvoschovycze
1596 – Biestwieszowa
1880 – Bisłoszowa, Bistuszowa

Wśród słynnych postaci należy wspomnieć Michała Witalisa, który w 1846 został wybrany wójtem jako 19-letni mężczyzna, z zawodu stolarz, był powszechnie ceniony i lubiany. W tym też roku uratował rodzinę Bossowskich od śmierci w czasie rzezi galicyjskiej. Został wybrany na posła do sejmu wiedeńskiego. Zawsze reprezentował interesy chłopów, z których się sam wywodził. Zmarł 20 marca 1888 roku, jego mogiła znajduje się na cmentarzu w Ryglicach, był posłem na długo wcześniej przed Witosem. Wśród jego zasług można wymienić, iż to dzięki niemu przedłużono linię kolejową z Tarnowa do Tuchowa, a później dalej w stronę Stróż.

Obiekty wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego^[6].

• Zespół dworsko-parkowy;
• cmentarz wojenny nr 165.

Z Tuchowa przez Burzyn, dalej przez Podlesie Bistuszowskie, prowadzi szlak turystyczny na najwyższy szczyt okolicy – Brzankę, gdzie znajduje się także schronisko, wcześniej jednak przechodzi się obok Ośrodka Rekreacji Hippicznej Podlesie, gdzie także można zatrzymać się lub skorzystać z oferty wypoczynkowej.

• Ośrodek Rekreacji Hippicznej Podlesie – na terenie parku krajobrazowego
• Zabytkowy dworek szlachecki, (XVIII w.) w przeszłości siedziba właścicieli miejscowości rodu Bossowskich, wcześniej Ośrodek Wypoczynkowy FS Tamel Tarnów, obecnie własność prywatna z przeznaczeniem na agroturystykę i imprezy masowe. W pobliżu dworku dwa stawy rybne, zaś wokół dworku zabytkowy park a w nim blisko 1000-letni dąb – pomnik przyrody;
• Cmentarz wojenny nr 165 z okresu I wojny światowej – miejsce spoczynku 87 żołnierzy austriackich^[7].

• Bisłoszowa, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 240 .
• Opis na stronie gminy