Brat Francke – Wikipedia, wolna encyklopedia

Brat Francke

Frater Francke

Data urodzenia	XIV w.
Data śmierci	XV w.
Dziedzina sztuki	malarstwo
Epoka	gotyk międzynarodowy
Ważne dzieła
Vir Dolorum (obraz z Hamburga) Vir Dolorum (obraz z Lipska)
Multimedia w Wikimedia Commons

Brat Francke (niem. Frater Francke), znany również w literaturze jako Mistrz Francke (ur. ok. 1380/1383, zm. ok. 1436) – pochodzący prawdopodobnie z Dolnej Nadrenii malarz reprezentujący nurt w sztuce gotyckiej zwany stylem pięknym.

O życiu artysty wiemy stosunkowo niewiele. "Fratre Francone Zutphanico", jak jest zapisane w dokumentach, wskazuje, że pochodził z miejscowości Zutphen w północnych Niderlandach. Został zakonnikiem, przyjął regułę Świętego Dominika, aby prowadzić życie zakonne w klasztorze Dominikanów pw. św. Jana w Hamburgu. Lata nauki spędził na Zachodzie, podczas studiowania teologii w Paryżu zaznajomił się z tamtejszym malarstwem miniaturowym (Mistrz Godzinek marszałka de Boucicaud), ponadto zapoznał się z malarstwem niderlandzkim i mistrzami kręgu burgundzkiego. Przebywał również w Westfalii.

Brat Francke reprezentuje gotyckie malarstwo tablicowe, które właśnie na przełomie wieków przeżywało swoją świetność. Malował obrazy do retabulów ołtarzowych. Jego dzieła charakteryzuje mocny, ciepły koloryt (intensywne czerwienie, silny ładunek koloru złotego) o dużym bogactwie odcieni oraz, pomimo panującego wówczas gotyku międzynarodowego, wyraźne dążenie do realizmu (indywidualizacja postaci, precyzyjna analiza szczegółów, dążenie do przestrzenności kompozycji, wprowadzanie motywów pejzażowych). W późniejszych swoich dziełach kładzie większy nacisk na treść, akcentując silniej wartości duchowe. W obrazach o wątkach pasyjnych wyraźnie widać, iż Brat Francke skłaniał się ku mistycyzmowi.

Do dziś zachowały się następujące dzieła przypisywane temu artyście:

• Ołtarz Św. Barbary (Helsinki, Fińskie Muzeum Narodowe) 1415–20.
• Ołtarz Św. Tomasza Becketta. (Hamburg, Kunsthalle) 1424.
• Vir Dolorum (obraz z Lipska) (Lipsk, Museum der Bildenden Kunste) ok. 1430
• Vir Dolorum (obraz z Hamburga) (Hamburg, Kunsthalle) 1435/36.

• 
  Vir Dolorum (ok. 1430)
• 
  Pokłon Trzech Króli z Ołtarza Św. Tomasza z Canterbury (ok. 1424)
• 
  Zmartwychwstanie (ok. 1424)

• Alfred Stange: Deutsche Malerei der Gotik (t. III), München 1938
• Andrzej Dulewicz: Encyklopedia sztuki niemieckiej, Warszawa 2002
• Katalog der Alten Meister der Hamburger Kunsthalle [Katalog wystawy stałej w Kunstalle w Hamburgu], Hamburg 1956
• Anna Eörsi, Gotyk Międzynarodowy, Warszawa 1986.
• Gotyk. Architektura, rzeźba, malarstwo, red. Rolf Toman, Köln 1998.

• Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon. bautz.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-06-29)]. (niem.)
• Krótka charakterystyka artysty. arthistory.wisc.edu. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-03)]. (ang.)
• Web Gallery of Art (ang.)