Brighton – Wikipedia, wolna encyklopedia

Brighton
Ilustracja
Nabrzeże w Brighton
Państwo

 Wielka Brytania

Kraj

 Anglia

Region

South East

Hrabstwo ceremonialne

East Sussex

Unitary authority

Brighton and Hove

Populacja (2011)
• liczba ludności


229 700 (wraz z Hove)

Nr kierunkowy

01273

Kod pocztowy

BN1, BN2

Położenie na mapie East Sussex
Mapa konturowa East Sussex, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Brighton”
Położenie na mapie Wielkiej Brytanii
Mapa konturowa Wielkiej Brytanii, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Brighton”
Położenie na mapie Anglii
Mapa konturowa Anglii, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Brighton”
Ziemia50°50′N 0°07′W/50,833333 -0,116667
Strona internetowa

Brightonmiasto w południowej Anglii, w hrabstwie ceremonialnym East Sussex, w dystrykcie (unitary authority) Brighton and Hove, położone nad kanałem La Manche. Tworzy zwarty organizm miejski z sąsiednim Hove; łączna liczba mieszkańców obu miast wynosi 229 700 (2011)[1]. Zespół miejski, obejmujący także sąsiednie miasta Shoreham-by-Sea, Worthing i Littlehampton, liczy 474 485 mieszkańców (2011)[2].

Od przełomu XIX/XX wieku jest to ośrodek niezwykle popularny wśród turystów (zarówno z Anglii, jak i z innych krajów). Linia kolejowa łącząca Londyn z Brighton pozwala na odbycie chociażby jednodniowej wycieczki i spędzenie paru chwil na plaży. Brighton jest też dobrą bazą wypadową dla osób pragnących zwiedzić pozostałe miejsca w hrabstwie Sussex.

Brighton jest znaczącym ośrodkiem kultury LGBT, określane jest mianem brytyjskiej „stolicy społeczności LGBT”[3][4][5].

W XXI wieku miasto zmaga się z problemem bezdomności. Według danych z 2016 roku 4095 osób w Brighton było bezdomnych, tj. jeden bezdomny przypadał na 69 mieszkańców, co jest najwyższym wskaźnikiem w Anglii poza Londynem[6].

W mieście rozwinął się przemysł maszynowy, elektroniczny oraz farmaceutyczny[7].

Historia

[edytuj | edytuj kod]
Brighton u schyłku XIX wieku

Brighton pojawia się w Domesday Book jako wieś rybacka Bristelmestune. W 1514 Brightelmstone zostało spalone przez Francuzów. W XVIII w. wieś rozrosła się w uzdrowisko morskie. Miejscowość zaczęła rozkwitać, gdy książę regent, przyszły król Jerzy IV Hanowerski, przybył do Brighton, aby tu odpoczywać. W 1815 roku polecił zbudować dla siebie pałac dokładnie w sercu miasta. Pod koniec XIX i na początku XX wieku zaczął się prawdziwy rozkwit Brighton jako letniej stolicy Anglii.

W 2000 roku Brighton oraz sąsiednie Hove, tworzące od 1997 roku dystrykt Brighton and Hove, wspólnie otrzymały od królowej Elżbiety II status city.

W mieście odbywa się doroczny Maraton w Brighton.

Obiekty turystyczne

[edytuj | edytuj kod]
Brighton
Royal Pavilion
Molo w Brighton
Wieża Zegarowa
Wieża obserwacyjna i360
Kolejka elektryczna VER
  • Royal Pavilion (Królewski Pawilon) z XVIII–XIX wieku, przebudowany w stylu hindi w latach 1815–1823 przez Johna Nasha, zbudowany na polecenie Jerzego IV Hanowerskiego, przykład egzotyzmu w sztuce europejskiej, z ogromnymi kopułami w kształcie cebuli, minaretami, wielkimi smokami zamontowanymi na suficie, żyrandolami w kształcie drzewa
  • molo Palace Pier – zbudowane w 1899, znane jako miejsce rozrywek
  • Sea Life Centre – oceanarium położone tuż nad morzem, w niewielkiej odległości od mola, znajduje się w nim najdłuższy w Europie podwodny tunel, gdzie z bliska można zobaczyć rekiny i inne zwierzęta morskie
  • Kemp Town – eleganckie miasteczko i jedno z najlepszych założeń budowlanych w stylu regencji, zaprojektował je Thomas Read Kemp (1782-1840)
  • Volk's Electric Railway (VER) – kolejka elektryczna z 1883 roku, jej trasa przebiega wzdłuż wybrzeża, od stacji Aquarium w pobliżu mola w Brighton do stacji Marina
  • Fontanna Królowej Victorii
  • Kolejka wąskotorowa – Od koła do Brighton Marina
  • Brighton Marina – przystań łodzi, wypływy kutrem na ryby na La Manche, molo dla wędkarzy (za darmo)
  • i360 – najwyższa na świecie wieża obserwacyjna
  • Wieża Zegarowa

Klimat

[edytuj | edytuj kod]
Średnia temperatura morza (°C)[8]
Sty Lut Mar Kwi Maj Cze Lip Sie Wrz Paź Lis Gru Rok
9.2 8.7 8.2 9.6 11.4 13.6 15.4 16.9 17.3 16.3 14.7 12.0 12.8

Edukacja

[edytuj | edytuj kod]

Znajdujący się tutaj University of Sussex jest w czołówce najlepszych uniwersytetów Wielkiej Brytanii. Ponadto w Brighton znajduje się jeszcze jedna uczelnia wyższa i politechnika.

Znane osoby

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Brighton and Hove Built-up area sub division. Nomis - Official labour market statistics. [dostęp 2022-06-18]. (ang.).
  2. Brighton and Hove Built-up area. Nomis - Official labour market statistics. [dostęp 2022-06-18]. (ang.).
  3. LGBTQI+ guide to Brighton. Visit Britain. [dostęp 2022-06-18]. (ang.).
  4. Amy Holtz: Why is Brighton the LGBTQ Capital of the UK?. Culture Trip, 2021-05-21. [dostęp 2022-06-18]. (ang.).
  5. LGBTQIA+. Visit Britain. [dostęp 2022-06-18]. (ang.).
  6. One in 69 people in Brighton and Hove is homeless. The Argus. [dostęp 2020-10-05]. (ang.).
  7. Brighton, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-10-16].
  8. Brighton average sea temperature – seatemperature.org.