Bronisław Nowyk – Wikipedia, wolna encyklopedia

Bronisław Albin Nowyk
Proboszcz, dziekan
Data i miejsce urodzenia

16 grudnia 1895
Stanisławów

Data i miejsce śmierci

26 października 1957
Katowice

Miejsce pochówku

Cmentarz przy ul. Francuskiej w Katowicach

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Prezbiterat

29 maja 1919

Odznaczenia
Złoty Krzyż Zasługi (II RP) Medal Niepodległości Srebrny Krzyż Zasługi (II RP) Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
Krzyż Obrony Lwowa Odznaka pamiątkowa „Orlęta”

Bronisław Albin Nowyk (ur. 16 grudnia 1895 w Stanisławowie, zm. 26 października 1957 w Katowicach) – polski duchowny rzymskokatolicki, kapelan Wojska Polskiego.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 16 grudnia 1895 w Stanisławowie, w rodzinie Mieczysława i Józefy z Tynków. Od 1905 uczęszczał do II Gimnazjum w Stanisławowie, w 1911 przeniósł się do VI Gimnazjum we Lwowie. Od 1912 był członkiem Polowej Drużyny Sokolej we Lwowie. 13 czerwca 1914 zdał maturę, a 9 sierpnia 1914 wstąpił do Legionu Wschodniego we Lwowie. Po rozwiązaniu Legionu Wschodniego, 22 września 1914 został powołany do służby w armii austro-węgierskiej. W październiku 1916 wstąpił do Seminarium Duchownego we Lwowie. Jednocześnie studiował na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Franciszkańskiego. 1 listopada 1918 przyłączył się do polskich ochotników walczących w bitwie o Lwów. Był pisarzem w kancelarii duszpasterskiej ks. Zygmunta Mücka, kapelana w Szpitalu Polowym nr 1 „Technika”. Święcenia kapłańskie otrzymał 29 maja 1919. Został wikariuszem w parafii pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Skałacie[1]. 1 sierpnia 1920 wstąpił do służby duszpasterskiej Wojska Polskiego. Awansowany na stopień kapelana (kapitan) ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919[2][3][4][5]. Został mianowany kapelanem szpitala wojskowego nr 603. Od 16 września 1920 był kapelanem 22 pułku piechoty. Następnie w 1 pułku ułanów Krechowieckich, 2 pułku strzelców Podhalańskich, 4 pułku piechoty Legionów, powtórnie 2 pułku strzelców Podhalańskich i 71 pułku piechoty. Uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej[1]. 16 grudnia 1921 został zatwierdzony w stopniu kapelana. Sprawował stanowiska kapelana garnizonów: Sanok (1923)[6], Ostrów Mazowiecka-Komorowo (od 1 października 1924)[7]. Podczas posługi w Sanoku był inicjatorem utworzenia w tym mieście wojskowego ośrodka kultury, wzniesionego w latach 1924–1927 jako Dom Żołnierza w Sanoku[8][9]. 1 czerwca 1926 został mianowany proboszczem parafii wojskowej pw. Świętego Mikołaja w Ostrowie Wielkopolskim. W 1928 był proboszczem parafii wojskowej w Ostrowi Mazowieckiej[10]. 1 maja 1932 otrzymał stanowisko administratora (proboszcza) parafii wojskowej Chrystusa Króla przy 2 pułku Strzelców Podhalańskich w Sanoku[11] (jego następcą był ks. Roman Kostikow)[12]. Był członkiem wspierającym Katolicki Związek Młodzieży Rękodzielniczej i Przemysłowej w Sanoku[13]. 4 lutego 1934 został mianowany starszym kapelanem ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1934 i 11. lokatą w duchowieństwie wojskowym wyznania rzymskokatolickiego[14]. W lipcu 1934 został przeniesiony z Sanoka na stanowisko administratora parafii wojskowej pw. Przenajświętszej Trójcy w Bielsku[15][16], w której posługiwał do sierpnia 1939[17]. W 1939 w Bielsku wydał książeczkę „Przyjaciel Żołnierza” - zbiór pieśni i modlitw żołnierza polskiego.

 Osobny artykuł: Tytulatura duchowieństwa wojskowego II RP.

W czasie kampanii wrześniowej 1939 był szefem służby duszpasterstwa 21 Dywizji Piechoty Górskiej. Po kapitulacji dywizji w dniu 16 września 1939, dotarł do Krakowa, gdzie zamieszkał u brata[1].

Po wojnie został kapelanem w 1 Brygadzie Artylerii Armat Ludowego Wojska Polskiego, sformowanej w 1943[18]. W grudniu 1945 był oficerem-duchownym w służbie czynnej Duszpasterstwa Wojskowego Wyznania Rzymskokatolickiego, pełniąc funkcję dziekana Okręgu Wojskowego IV[19]. 2 lipca 1946 odprawił pierwszą mszę św. w kościele garnizonowym św. Elżbiety Węgierskiej we Wrocławiu, który przejął polski kościół rzymskokatolicki[20]. Służbę wojskową w Generalnym Dziekanacie Wojska Polskiego zakończył w 1949 w stopniu podpułkownika. Pomagał w pracy duszpasterskiej w parafii pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Katowicach[1].

Zmarł 26 października 1957. Został pochowany na Cmentarzu przy ul. Francuskiej w Katowicach.

Ordery i odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c d e f g h Bogusław Szwedo. Niebanalne życiorysy - Ks. ppłk Bronisław Nowyk (1895–1957). „Nasza Służba”. Rok XXIX Nr 2 (612), s. 11, 16-31 stycznia 2020. Warszawa: Ordynariat Polowy. ISSN 1231-6911. [dostęp 2022-02-02]. 
  2. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1427.
  3. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1298.
  4. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 407.
  5. ↑ Wiktor Cygan: Wykaz kapelanów, służących czynnie lub w rezerwie w WP w okresie pokojowym w latach 1923–1939. ordynariat.wp.mil.pl, 2011-03-01. [dostęp 2015-07-19].
  6. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1422.
  7. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1294.
  8. ↑ Stanisław Piekarski: Domy Żołnierza Polskiego. Warszawa: Ministerstwo Obrony Narodowej, 1997, s. 80. ISBN 83-85389-15-6.
  9. ↑ Edward Zając, Oświata i szkolnictwo. Życie kulturalne. Środowisko kulturalne, Pomiędzy wojnami światowymi 1918–1939, [w:] Sanok. Dzieje miasta. Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 613.
  10. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 841.
  11. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 899.
  12. ↑ Edward Zając: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku. W stulecie konsekracji 1897–1997. Sanok: Miejska Biblioteka Publiczna im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 1997, s. 43. ISBN 83-905046-4-2.
  13. ↑ Katolicki Związek Młodzieży Rękodzielniczej i Przemysłowej w Sanoku 1923–1934. Jednodniówka. Sanok: Katolicki Związek Młodzieży Rękodzielniczej i Przemysłowej w Sanoku, 1934, s. 34.
  14. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 4 z 5 lutego 1934 roku, s. 72.
  15. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 grudnia 1934 roku, s. 272.
  16. ↑ Wspólnota cywili i wojskowych. trojca.katolik.bielsko.pl. [dostęp 2015-07-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-07-21)].
  17. ↑ a b Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 406.
  18. ↑ 1 Brygada Artylerii. stankiewicze.com. [dostęp 2015-07-19].
  19. ↑ Patrycja Kaczmarska: Generalny Dziekanat Wojska Polskiego w latach 1945–1964. Centralne Archiwum Wojskowe. s. 184. [dostęp 2015-07-19].
  20. ↑ Historia kościoła. kosciolgarnizon.wroclaw.pl. [dostęp 2015-07-19].
  21. ↑ M.P. z 1939 r. nr 121, poz. 282 „za zasługi w służbie wojskowej”.
  22. ↑ M.P. z 1933 r. nr 255, poz. 273 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  23. ↑ M.P. z 1929 r. nr 123, poz. 303 „ za zasługi na polu pracy duszpasterskiej w wojsku”.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bronisław_Nowyk&oldid=74374056”