Broniszów (województwo lubuskie) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Broniszów

wieś
Kościół św. Anny w Broniszowie
Państwo	Polska
Województwo	lubuskie
Powiat	nowosolski
Gmina	Kożuchów
Liczba ludności (2022)	374[2]
Strefa numeracyjna	68
Kod pocztowy	67-120[3]
Tablice rejestracyjne	FNW
SIMC	0910297
Położenie na mapie Polski Broniszów
Położenie na mapie województwa lubuskiego Broniszów
Położenie na mapie powiatu nowosolskiego Broniszów
Położenie na mapie gminy Kożuchów Broniszów
51°46′58″N 15°29′22″E/51,782778 15,489444[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Broniszów (niem. Brunzelwaldau, dawniej Branisław^[4]) – wieś w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie nowosolskim, w gminie Kożuchów.

Pierwsze informacje o wsi pochodzą z 1305 roku. Jest ona wymieniona w dokumencie opisującym beneficja biskupa wrocławskiego.

Właścicielem wsi w latach 1446–1584 był ród von Ebersbach

• W latach 1986–2011 w zamku były organizowane coroczne warsztaty fotograficzne^[5][6].
• W 1995 roku w miejscowości zbudowano szkołę^[4]

W latach 1946–1954 siedziba gminy Broniszów. W latach 1954–1961 wieś należała i była siedzibą władz gromady Broniszów, po jej zniesieniu w gromadzie Mirocin Średni. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie zielonogórskim.

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są^[7]:

• kościół parafialny pod wezwaniem św. Anny, z lat 1691–1694

 Osobny artykuł: Kościół św. Anny w Broniszowie.

• zabytkowa plebania z 1605 roku, została zbudowana w stylu późnorenesansowym i przebudowana wielokrotnie, m.in. w XVIII wieku. Budynek wymurowano z kamienia i cegły jako obiekt dwukondygnacyjny, założony na planie prostokąta, z dłuższą osią zbliżoną do osi północ – południe, a przykryty dachem wysokim, czterospadowym. Położona na terenie dawnego ogrodu, sąsiaduje z dawną stajnią z 1858 roku oraz drewnianą stodołą. Obecnie remontowana.
• organistówka, z połowy XIX wieku
• zespół pałacowy, z XVI-XIX wieku:
  • dawny szpital-przytułek, wybudowany w XVIII w. w stylu barokowym przez baronową Katarzynę von Skronsky, mającą pochodzenie polskie. Obecnie obiekt remontowany a właścicielem jest Arkadiusz Michoński^[8]
  • park
  • pałac renesansowy z XVI w.

 Osobny artykuł: Zamek w Broniszowie.

• dom, murowano-szachulcowy, z połowy XIX wieku
• dom, szachulcowy, z połowy XIX wieku
• zespół cegielni, z końca XIX wieku:
  • piec kręgowy typu Hoffmana
  • wyrobownia
  • suszarnia, trzy wiaty drewniane

inne zabytki:

• zajazd z XIX wieku
• wieża kościoła ewangelickiego. Pozostałość po neoromańskim kościele ewangelickim z roku 1863.

Liczba mieszkańców wsi w poszczególnych latach^[9]:

Od 1998 do 2021 roku liczba mieszkańców wsi zwiększyła się o 1,6%.

W zabytkowym zamku od 2013 roku ma siedzibę Lubuska Fundacja im. Paderewskiego. Od 2011 do 2016 roku odbyło się w nim kilkanaście seminariów na temat min. archeologii czy ochrony zabytków^[10]

• Broniszów

• S. Józwa: Wycieczki rowerowe po Nowej Soli i okolicy przewodnik, Zielona Góra 2001, str 98-100.
• Joanna Lang: Smoki, łabędzie i inne bestie... Renesansowy fryz Sali Paradnej Dworu w Broniszowie, w: Lubuskie Materiały Konserwatorskie, tom 9 (2012), Zielona Góra 2012.

• Zamek w Broniszowie – Złotych Góry na broniszowskie mury (link nieaktualny)
• Broniszów zielonogorskie.com