Różdżyca – Wikipedia, wolna encyklopedia

Różdżyca
	; Różdżyca rutewkowata
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	telomowe
Gromada	naczyniowe
Klasa	paprocie
Podklasa	paprotkowe
Rząd	paprotkowce
Rodzina	orliczkowate
Rodzaj	różdżyca
	Nazwa systematyczna
	Ceratopteris A. T. Brongniart; Bull. Sci. Soc. Philom. Paris 1821: 186. 1822
	Typ nomenklatoryczny
	C. thalictroides (Linnaeus) A. T. Brongniart
Synonimy
	Ellobocarpus Kaulfuss; Furcaria Desvaux; Teleozoma R. Brown in Franklin; Parkeria Hooker;
	Ellobocarpus Kaulfuss; Furcaria Desvaux; Teleozoma R. Brown in Franklin; Parkeria Hooker;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Różdżyca (Ceratopteris) – rodzaj paproci z rodziny orliczkowatych. Obejmuje 5^[5]–6 gatunków^[6] występujących w strefie międzyzwrotnikowej i w ciepłym klimacie umiarkowanym^[7]. Są to jednoroczne lub stosunkowo krótko żyjące byliny wodne (C. cornuta i C. pteridoides to rośliny pływające po powierzchni wód) i bagienne. Niektóre gatunki uprawiane są jako rośliny akwariowe (C. thalictroides i C. cornuta) oraz warzywne (C. thalictroides w Japonii)^[6]. Niekiedy masowo rozwijając się w zaburzonych antropogenicznie zbiornikach potrafią zarosnąć całe lustro wody (np. C. pteridoides pokrył 17 tys. ha sztucznego zbiornika w Surinamie w 1966)^[6].

Morfologia

Pokrój: Paproć o kłączu krótkim, wzniesionym. Okrytym na szczycie błoniastymi, brązowymi łuskami. Rośliny nieco mięsiste, korzenie grube^[4]. Osiągają do 120 cm wysokości^[7].
Liście: Dimorficzne – odmienne liście wegetatywne i płodne. Liście wegetatywne mają blaszkę podługowatą do jajowato-trójkątnej, sadzone są na mięsistych, półkolistych na przekroju ogonkach, mają blaszkę niepodzieloną lub podzieloną (do 4-krotnie pierzastej). Liście płodne są wyższe i silniej podzielone, o odcinkach równowąskich^[4].
Zarodnie: Brązowe, rozwijają się na końcach żyłek po obu stronach wiązki centralnej, równowąskie, okryte są podwiniętym brzegiem liścia^[4].

Systematyka

Rodzaj siostrzany dla rodzaju Acrostichum, wraz z którym tworzy podrodzinę Parkerioideae w obrębie rodziny orliczkowatych Pteridaceae^[2].

Wykaz gatunków^[5]

Ceratopteris cornuta (P. Beauv.) Lepr.
Ceratopteris pteridoides (Hook.) Hieron.
Ceratopteris richardii Brongn.
Ceratopteris succulenta (Roxb.) Fraser-Jenk.
Ceratopteris thalictroides (L.) Brongn. – różdżyca rutewkowata

Zastosowanie

Różdżyca rutewkowata to roślina akwariowa, zalecana do sadzenia pojedynczo lub w małych grupkach. Rośnie szybko i powinna być uprawiana w dużych akwariach^[8]. Gatunek ten uprawiany jest także jako wiosenna roślina warzywna w Japonii^[6]. W Chinach paprocie z tego rodzaju stosowane są leczniczo przy zatruciu ciążowym i jako zioła flegmotwórcze^[4].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-02-28] (ang.).
↑ ^a ^b The Pteridophyte PhylogenyT.P.P. Group The Pteridophyte PhylogenyT.P.P., A community-derived classification for extant lycophytes and ferns, „Journal of Systematics and Evolution”, 54 (6), 2016, s. 563–603, DOI: 10.1111/jse.12229 .
↑ ^a ^b ^c Ceratopteris. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2016-03-30].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Youxing Lin, Shigeo Masuyama: Ceratopteris. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2016-03-30].
↑ ^a ^b Ceratopteris. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. tpl. [dostęp 2016-03-30].
↑ ^a ^b ^c ^d Christopher D.K. Cook i in.: Water plants of the world. Hague: Dr. W. Junk b,v, Publishers, 1974, s. 90-92.
↑ ^a ^b Ceratopteris Brongniart. [w:] Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2016-03-30].
↑ Christel Kasselmann: Rośliny akwariowe. Warszawa: Klub dla Ciebie, 2007, s. 27. ISBN 978-83-7404-788-3.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-02-28] (ang.).

[ppgI-2] The Pteridophyte PhylogenyT.P.P. Group The Pteridophyte PhylogenyT.P.P., A community-derived classification for extant lycophytes and ferns, „Journal of Systematics and Evolution”, 54 (6), 2016, s. 563–603, DOI: 10.1111/jse.12229 .

[ing-3] Ceratopteris. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2016-03-30].

[china-4] Youxing Lin, Shigeo Masuyama: Ceratopteris. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2016-03-30].

[tpl-5] Ceratopteris. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. tpl. [dostęp 2016-03-30].

[cook-6] Christopher D.K. Cook i in.: Water plants of the world. Hague: Dr. W. Junk b,v, Publishers, 1974, s. 90-92.

[america-7] Ceratopteris Brongniart. [w:] Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2016-03-30].

[kassel-8] Christel Kasselmann: Rośliny akwariowe. Warszawa: Klub dla Ciebie, 2007, s. 27. ISBN 978-83-7404-788-3.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]