Sobór św. Andrzeja w Stawropolu – Wikipedia, wolna encyklopedia

Sobór św. Andrzeja
Храм святого апостола Андрея Первозванного
(Андреевский собор)
	nr rej. 2600039001
	sobór parafialny
	; Widok ogólny
Państwo	Rosja
Kraj	Stawropolski
Miejscowość	Stawropol
Wyznanie	prawosławne
Kościół	Rosyjski Kościół Prawosławny
Eparchia	stawropolska
Katedra	od 1963; w 2012 – cofnięty
Wezwanie	św. Andrzeja
Wspomnienie liturgiczne	30 listopada/13 grudnia
	Przedmioty szczególnego kultu
Relikwie	św. Ignacego Brianczaninowa, św. Teofilakta
Historia
Data zakończenia budowy	1897
Data zamknięcia	lata 30. XX wieku
Aktualne przeznaczenie	czynna świątynia prawosławna
Data reaktywacji	1942
Dane świątyni
Styl	bizantyjsko-rosyjski
Świątynia; • materiał bud.	; • cegła
Wieża kościelna; • liczba wież	; 1
Kopuła; • liczba kopuł	; 2
Liczba ikonostasów	1
Liczba naw	1
	Położenie na mapie Rosji Stawropol, sobór św. Andrzeja
	Położenie na mapie Kraju Stawropolskiego Stawropol, sobór św. Andrzeja
	Położenie na mapie Stawropola Stawropol, sobór św. Andrzeja
	45°02′39,9″N 41°57′41,5″E/45,044417 41,961528
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Sobór św. Andrzeja – prawosławny sobór w Stawropolu.

Pierwsza cerkiew pod wezwaniem św. Andrzeja powstała w Stawropolu w 1847. Pięćdziesiąt lat później na jej miejscu powstała nowa świątynia, zaprojektowana przez architekta Kuskowa jako dokładna kopia soboru w rosyjskim skicie św. Andrzeja na Athosie. Obok od 1888 znajdowała się dzwonnica z cerkwią św. Włodzimierza^[1]. We wnętrzu znajdował się ikonostas z drewna cyprysowego. W tworzeniu dekoracji malarskiej na ścianach wewnętrznych cerkwi uczestniczył poeta osetyjski Kosta Chetagurow^[1]. W latach 1860–1883 cerkiew św. Andrzeja służyła jako świątynia seminaryjna^[2].

W 1919 od nabożeństwa w cerkwi rozpoczął się sobór biskupów przebywających na ziemiach kontrolowanych przez Białe Siły Zbrojne Południa Rosji, na którym utworzono Tymczasowy wyższy zarząd cerkiewny na południowym wschodzie Rosji^[3].

Cerkiew funkcjonowała do lat 30. XX wieku, gdy została odebrana parafii prawosławnej i zaadaptowana na archiwum. Jej wyposażenie uległo wtedy zniszczeniu^[1].

W sierpniu 1942 do Stawropola wkroczyły wojska niemieckie i rumuńskie. Rumuni zorganizowani w cerkwi św. Andrzeja polową świątynię, przenosząc do budynku utensylia cerkiewne eksponowane dotąd w miejscowym muzeum ateizmu (dawniej znajdujące się w zlikwidowanych świątyniach prawosławnych w Stawropolu). Z czasem w obiekcie rozpoczęły się także nabożeństwa w języku cerkiewnosłowiańskim, przeznaczone dla mieszkańców miasta, odprawiane przez duchownych rosyjskich^[1].

W 1963 cerkiew św. Andrzeja otrzymała status soboru katedralnego eparchii stawropolskiej (dawna katedra, sobór Kazańskiej Ikony Matki Bożej w Stawropolu, została zburzona trzydzieści lat wcześniej)^[1]. Status katedry posiadała do wyświęcenia odbudowanego soboru Kazańskiej Ikony Matki Bożej w grudniu 2012^[4].

W sąsiedztwie soboru znajdują się nagrobki trzech biskupów stawropolskich: Antoniego (Romanowskiego), Antoniego (Zawgorodnego) i Gedeona (Dokukina)^[5].

Przypisy

[pat-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Святейший Патриарх Кирилл посетил храм святого апостола Андрея Первозванного в Ставрополе

[2] Очерк истории Ставропольской Духовной Семинарии. [dostęp 2012-12-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-02)].

[3] ВРЕМЕННОЕ ВЫСШЕЕ ЦЕРКОВНОЕ УПРАВЛЕНИЕ НА ЮГО-ВОСТОКЕ РОССИИ w Prawosławnej Encyklopedii

[4] Казанский кафедральный собор г. Ставрополя

[5] Святейший Патриарх Кирилл встретился с архиереями епархий, расположенных в границах Южного и Северо-Кавказского федеральных округов

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]