Coquillettidia – Wikipedia, wolna encyklopedia

Coquillettidia
Dyar, 1905
Okres istnienia: eocen–dziś
56/0
56/0
Ilustracja
Nieoznaczony przedstawiciel rodzaju
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Rząd

muchówki

Podrząd

muchówki długoczułkie

Rodzina

komarowate

Podrodzina

Culicinae

Plemię

Mansoniini

Rodzaj

Coquillettidia

Typ nomenklatoryczny

Culex perturbans Walker, 1856

Coquillettidiarodzaj muchówek z rodziny komarowatych i podrodziny Culicinae. Rozprzestrzeniony kosmopolitycznie. W zapisie kopalnym znany od eocenu.

Wygląd

[edytuj | edytuj kod]

Muchówki te osiągają stosunkowo duże jak na komarowate rozmiary. Ubarwienie mają głównie żółtawe. Łuski porastające wierzchnią stronę skrzydeł nie są asymetryczne; zwykle są wąskie i jednobarwne, rzadziej występują pomieszane łuski jasne i ciemne o większej szerokości[1]. Chetotaksja odznacza się brakiem na anepisternach śródtułowia szczecinek przedprzetchlinkowych, a w przypadku podrodzaju nominatywnego także zaprzetchlinkowych[2]. Odnóża mają stopy o niezmodyfikowanych pazurkach i pozbawione wyraźnie widocznych przylg. Przedstawiciele podrodzaju Rhynchotaenia mają na przednich powierzchniach ud charakterystyczne przedwierzchołkowe przepaski lub plamki o białej barwie. Dla larw z rodzaju Coquillettidia charakterystyczne są bardzo długie odsiebne części czułków, niekiedy tak długie jak części nasadowe i zawsze połączone z nimi stawowo[1].

Ekologia i występowanie

[edytuj | edytuj kod]

Przedstawiciele podrodzaju nominatywnego zamieszkują głównie krainę etiopską, jednak występują też w krainie orientalnej i australijskiej, a trzy gatunki w Holarktyce. Spośród tych ostatnich jeden zamieszkuje nearktyczną Amerykę Północną, jeden region śródziemnomorski, a jeden (C. richardii) cały zachód Palearktyki, w tym Polskę. Podrodzaj Rhynchotaenia ograniczony jest w swym występowaniu do krainy neotropikalnej, a jedyny gatunek z podrodzaju Austromansonia jest endemitem Nowej Zelandii[1][2].

Larwy i poczwarki przechodzą rozwój w stałych zbiornikach o stojącej wodzie, od bajorek po jeziora. Muszą one być porośnięte roślinnością, która wykorzystywana jest do pobierania powietrza atmosferycznego – owady przyczepiają się do roślin, przebijając je syfonami. Larwa może wielokrotnie zmieniać wykorzystywaną roślinę. Najczęściej używane są trawy[1][2].

Dorosłe samice ssą krew czworonogów celem wydania na świat potomstwa (hematofagia). Są wśród nich zarówno gatunki aktywne w dzień jak i w nocy. W przypadku kilku gatunków stwierdzono żerowanie także na ludziach. Niektóre gatunki są wektorami drobnoustrojów chorobotwórczych, wywołujących takie choroby jak ptasia malaria, wschodnie końskie zapalenie mózgu, gorączka Zachodniego Nilu, gorączka doliny Rift i czikungunia[1][3].

Taksonomia i ewolucja

[edytuj | edytuj kod]

Takson ten wprowadzony został w 1905 roku przez Harrisona Graya Dyara, który jego gatunkiem typowym wyznaczył Culex perturbans[4]. Przez dłuższy czas klasyfikowany był jako podrodzaj w obrębie rodzaju Mansonia[2]. Do rangi odrębnego rodzaju wyniosła go w 1997 roku Christine Dahl[5][2]. Współcześnie umieszcza się go w plemieniu Mansoniini wraz z rodzajem Mansonia[6]. Na siostrzaną relację tych dwóch rodzajów wskazują wyniki analizy filogenetycznej Ralpha Harbacha i Iana Kitchinga z 1998 roku[7].

Do rodzaju Coquillettidia zalicza się 3 podrodzaje i 63 opisane gatunki[2][1]:

W zapisie kopalnym rodzaj ten znany jest z eocenu i miocenu, przy czym wszystkie jego skamieniałości znajdowano na terenie Europy. Z eocenu pochodzą znaleziony w Anglii C. cockerelli oraz dwa gatunki opisane na podstawie inkluzji w bursztynie bałtyckim: C. adamowiczi i C. gedanica. Z miocenu znane są skamieniałości kompresyjne C. martinii i C. varivestita[2].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e f Ralph Harbach: Coquillettidia Dyar, 1905. [w:] Mosquito Taxonomic Inventory [on-line]. [dostęp 2020-08-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-09-14)].
  2. a b c d e f g Ryszard Szadziewski, Elżbieta Sontag, Jacek Szwedo, Mosquitoes of the extant avian malaria vector Coquillettidia Dyar, 1905 from Eocene Baltic amber (Diptera: Culicidae), „Palaeoentomology”, 2 (6), 2019, s. 650–656, DOI10.11646/palaeoentomology.2.6.16, ISSN 2624-2834 [dostęp 2020-01-09] (ang.).
  3. Ralph Harbach: Subgenus Coquillettidia Dyar, 1905. [w:] Mosquito Taxonomic Inventory [on-line]. [dostęp 2020-08-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-08-03)].
  4. H.G. Dyar. Remarks on genitalic genera in the Culicidae. „Proceedings of the Entomological Society of Washington”. 7, s. 42–49, 1905. 
  5. C. Dahl: Diptera Culicidae, Mosquitoes. W: Aquatic Insects of North Europe—A taxonomic handbook. Vol. 2 Odonata—Diptera. A. Nilsson (red.). Stenstrup, Denmark: Apollo Books, 1997, s. 163–186.
  6. Ralph Harbach: Mansoniini Belkin, 1962. [w:] Mosquito Taxonomic Inventory [on-line]. [dostęp 2020-08-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-01-31)].
  7. R.E. Harbach, I.J. Kitching. Phylogeny and classification of the Culicidae (Diptera). „Systematic Entomology”. 23 (4), s. 327–370, 1998.