Cytadela (zespół muzyczny) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Ten artykuł dotyczy zespołu muzycznego. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.

Cytadela – polski zespół zimnofalowy powstały w 1987 roku na warszawskim Żoliborzu. Jedynym stałym członkiem grupy, przez wszystkie lata istnienia pozostawał Tomasz Wasyłyszyn. W roku 2011 zespół zawiesił działalność. Reaktywacja grupy nastąpiła w roku 2018.

Początki zespołu datowane są na rok 1987, wtedy to na jednym z socrealistycznych osiedli Żoliborza Tomasz „Wasyl” Wasyłyszyn i Alex Kłos zakładają zespół Cytadela^[1]. Nazwa grupy została zaczerpnięta od Warszawskiej Cytadeli, obok której mieszkał lider kapeli. Z pierwszym koncertem zespół wystąpił w warszawskim klubie Remont, występ ten zorganizował nauczyciel chemii Tomka Wasyłyszyna. W ówczesnym czasie zespół nie miał jeszcze żadnej własnej piosenki, nie występował też nigdy z perkusistą. W trzy dni członkowie napisali pięć utworów, które wsparci przez perkusistę Jarka Frankowskiego wykonali przed publicznością. Na koncert ten przyszło kilkadziesiąt osób a w finale Alex zdemolował swoją gitarę^[2].

Wasyl stał się liderem grupy, zespół grał piosenki komponowane i nagrywane przez niego domowymi środkami, mimo to w jego zespole grali znani muzycy. Perkusista Sidney Polak 1988-92 (T-Love oraz SidneyPolak), gitarzysta Mikis Cupas 1989-91 (Wilki), perkusista Marek Kanclerz 1991 (Gardenia), klawiszowiec Maciej Wyrobek 1987-91 (znany DJ, zm. 2014), basista Wojtek Szewko 1991(Trawnik)^[3].

Zespół koncertował w klubach studenckich i knajpach postkomunistycznej Warszawy. Największym sukcesem kapeli była nagroda na festiwalu w Jarocinie w 1990 r, rok później wystąpił na festiwalu opolskim. Tomasz Wasyłyszyn zmienił bas na gitarę i w 1994 roku Cytadela nagrała debiutancką płytę dla SonyMusic zatytułowana po prostu Cytadela. Przez chwilę wydawało się, że dla zespołu zapowiada się dobry okres, jednak dwa lata później w 1996 roku zespół się rozpadł^[4] kończąc działalność koncertem w żoliborskim kinoteatrze Tęcza^[5].

Mimo że zespół przestał istnieć, doczekał się w 2002 roku reedycji swych pierwszych nagrań w postaci płyty Cytadela - Archiwum wydanej przez firmę „Furia Musica”.

W roku 2000 Wasyl rozpoczął próby wraz z klawiszowcem Markiem Musiołem i basistą Krzysztofem Gromkiem. W tym składzie jako „Tres Hombres” nagrali materiał na płytę oraz utwór na album z piosenkami The Cure. Później dołączył do nich perkusista Łukasz Ciepłowski^[5].

Zespół „Tres Hombres”, w którym w przeciwieństwie do Cytadeli utwory tworzone były przez wszystkich członków grupy, nie spełnił do końca pokładanych w nim przez Wasyłyszyna nadziei i na przełomie 2002 i 2003 roku po wielu latach przerwy Wasyl wraz z Krzysztofem Gromkiem postanowili wskrzesić Cytadelę.

Powstał zasadniczo zupełnie nowy zespół z korzeniami jednak nowo falowymi. Kilka miesięcy później pod flagą Big Blue Records ukazała się płyta Gdy idę przez most. Była to płyta utrzymana jeszcze w stylistyce nowej fali lat osiemdziesiątych. W roku 2005 zespół wystąpił na największym w Europie środkowo-wschodniej festiwalu dark independent Castle Party w Bolkowie^[6]. Rok później zespół wydaje kolejny album, zatytułowany Królowa Śniegu^[7]. Brzmienie zespołu zostaje unowocześnione, co niekoniecznie trafia do wszystkich dotychczasowych fanów^[8]. Trend ten jest jeszcze bardziej zauważalny na kolejnym wydawnictwie zespołu, płycie Red Sql^[9] wydanej w 2009 roku mimo wszystko uznawanym przez sam zespół i krytykę za najlepszy krążek Cytadeli^[8].

Od tego momentu zaczął się powolny schyłek działalności kapeli. Zespół w 2011 roku wydał jeszcze jedno wydawnictwo, album zatytułowany Bękart, ale nie odniósł on większego sukcesu przechodząc zasadniczo bez echa w mediach^[10]. Zespół opuścili dotychczasowi muzycy a sam Tomasz Wasyłyszyn uznawszy, że dotychczasowa formuła Cytadeli wyczerpała się, założył kolejny swój projekt o nazwie VüjekVäsyl z którym jak dotąd (2016) wydał dwie płyty. Pytany o przyszły status i ogólnie przyszłość Cytadeli odpowiadał, że nie wyklucza powrotu zespołu, wręcz zakłada, że tak się kiedyś stanie^[8].

W roku 2018 projekt ponownie powrócił do życia a na rynku ukazał się nowy album, zatytułowany Do źródeł mroku. Pierwszy koncert nowej odsłony grupy, połączony z promocją tego wydawnictwa odbył się 20 grudnia 2018 roku w warszawskim klubie Proxima^[11].

Muzyka zespołu zawsze pozostawała w strefie zimnofalowej, teksty które Wasyłyszyn tworzy sam mają dość ponury wydźwięk, sięga też czasem do wczesnej twórczości poetyckiej swych szkolnych kolegów^[12]. Początkowe brzmienie i pierwsza płyta z drugiej części istnienia zespołu, cechował minimalizm nowej fali lat osiemdziesiątych, potem muzyka wzbogaciła się, co jednak jak w przypadku innych tego typu zespołów (patrz Siekiera) nie przypadło do gustu wielu miłośnikom dotychczasowych dokonań zespołu^[8]. Muzyka na albumie Red Sql skręciła odrobinę w kierunku popkultury^[8], a wydawnictwo Bękart to typowy hard rock^[10].

Grupa na grzbiecie każdej kolejnej okładki wydawanej płyty umieszczała kolejną literę swej nazwy, pragnąc aby stojąca na półce dyskografia tworzyła całą nazwę zespołu^[4].

• Tomasz Wasyłyszyn „Wasyl” - śpiew, gitara; od początku frontman zespołu
• Tomasz Wrześniowski „Klaus” - gitara basowa (ex Miguel and The Living Dead)
• Dariusz Dynowski „Dynia” - perkusja (ex TZN Xenna, Deuter)

• Alex Kłoś
• Sidney Polak (T-Love)
• Marek Chrzanowski (Wilki)
• Mikis Cupas (Wilki)
• Marek Kanclerz (Gardenia)
• Maciej Wyrobek
• Wojciech Szewko (Trawnik)
• Adam Wajs
• Michał Charko

• 1994 - Cytadela (MJM 293)
• 2003 - Cytadela - Archiwum (Furia Musica)
• 2004 - Gdy Idę Przez Most (Big Blue Records)
• 2006 - Królowa Śniegu (Sonic)
• 2009 - Red SQL (Sonic)
• 2011 - Bękart (Agencja Artystyczna MTJ)
• 2018 - Do źródeł mroku

• Siekiera
• Made in Poland
• Variete

• Oficjalna strona zespołu
• Cytadela w serwisie Discogs
• Cytadela w serwisie DarkPlanet.pl
• Cytadela. polskirock.art.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-12-20)]. w serwisie Archiwum Polskiego Rocka