Dżafar al-Askari – Wikipedia, wolna encyklopedia

Dżafar al-Askari
‏جعفر العسكري‎
	generał
Data i miejsce urodzenia	15 września 1885 ; Bagdad
Data śmierci	30 października 1936
	Przebieg służby
Lata służby	1904–1936
Siły zbrojne	Armia Osmańska; Siły Zbrojne Wielkiej Syrii; Siły Zbrojne Iraku
Jednostki	6 Armia
Główne wojny i bitwy	I wojna bałkańska,; II wojna bałkańska,; I wojna światowa,; powstanie arabskie

Dżafar al-Askari
Data i miejsce urodzenia	15 września 1887 ; Bagdad
Data i miejsce śmierci	29 października 1936 ; Bagdad
	Minister obrony Iraku
Okres	od 17 maja 1935; do 29 października 1936
Przynależność polityczna	Przymierze Irackie
Poprzednik	Raszid al-Chaudża
Następca	Abd al-Latif Nuri
	Minister spraw zagranicznych Iraku
Okres	od 19 października 1931; do 3 listopada 1932
Przynależność polityczna	Przymierze Irackie
Poprzednik	Abd Allah ad-Damludżi
Następca	Abd al-Kadir Raszid
	Minister obrony Iraku
Okres	od 23 marca 1930; do 19 października 1931
Przynależność polityczna	Przymierze Irackie
Poprzednik	Nuri as-Sa’id
Następca	Raszid al-Chaudża
	Premier Iraku
Okres	od 21 listopada 1926; do 31 grudnia 1927
Przynależność polityczna	Przymierze Irackie
Poprzednik	Abd al-Muhsin as-Sadun
Następca	Abd al-Muhsin as-Sadun
	Premier Iraku
Okres	od 22 listopada 1923; do 3 sierpnia 1924
Przynależność polityczna	Przymierze Irackie
Poprzednik	Abd al-Muhsin as-Sadun
Następca	Jasin al-Haszimi
	minister obrony Iraku
Okres	od 23 października 1920; do 16 listopada 1922
Przynależność polityczna	Przymierze Irackie
Poprzednik	powstanie funkcji
Następca	Nuri as-Sa’id
	Multimedia w Wikimedia Commons

Dżafar al-Askari (ur. 1887 w Bagdadzie, zm. 29 października 1936 tamże) – iracki wojskowy i polityk.

Życiorys

Był oficerem w armii Imperium Osmańskiego. Należał do organizacji oficerów arabskich Sprzysiężenie, która w 1913 postanowiła podjąć walkę o uniezależnienie się wilajetów arabskich od Turcji^[1]. W czasie powstania arabskiego dołączył do sił dowodzonych przez szarifa Mekki^[2].

Wziął udział w tworzeniu struktur nowo powstającego państwa irackiego. Był członkiem irackiej delegacji na iracko-brytyjską konferencję w Kairze w 1921, na której zdecydowano o utworzeniu w Iraku monarchii konstytucyjnej i mianowaniu królem Fajsala I^[2]. Al-Askari został pierwszym ministrem obrony nowo powstałego państwa i skłonił ok. 600 oficerów armii tureckiej do przybycia do Iraku i wstąpienia do jego sił zbrojnych. Tym samym wojsko irackie zdominowali arabscy sunnici^[2]. W listopadzie 1923 został premierem Iraku. Sprzeciwiał się postanowieniom traktatu brytyjsko-irackiego i gdy jego przyjęcie zostało przez Wielką Brytanię wymuszone w maju 1924, zrezygnował z kierowania rządem^[3].

Uważany za znakomitego administratora i rozważnego polityka, w 1926 po raz drugi stanął na czele rządu. Objął również tekę ministra spraw zagranicznych^[4]. Jego gabinet upadł dwa lata później z powodu niezdolności rozwiązania problemów wewnętrznych: niepokojów wśród szyitów, nieudanego wdrażania ustawy o powszechnym poborze do wojska, niezadowolenia z powodu rozwoju relacji iracko-brytyjskich. W styczniu 1928 al-Askari sam podał się do dymisji^[5]. Dwa lata później wszedł do rządu Nuriego as-Sa’ida jako minister obrony; gabinet upadł po siedmiu miesiącach od utworzenia^[6].

Po raz ostatni stanowisko ministerialne objął w 1935, wchodząc do rządu Jasina al-Haszimiego jako minister obrony^[7]. W czasie zamachu stanu Bakra Sidkiego bezskutecznie usiłował przekonać zamachowców, by zatrzymali marsz wojsk na stolicę kraju wobec faktu, że król Ghazi I był już gotów przystać na ich żądania i zabronił wiernym sobie siłom stawiania oporu. Sidki uznał jego wystąpienie za próbę uniemożliwienia przejęcia władzy i nakazał jego zabójstwo^[8].

Jego szwagrem był Nuri as-Sa’id^[2].

Przypisy

↑ Tripp Ch.: Historia Iraku. Warszawa: Książka i Wiedza, 2009, s. 55–56. ISBN 978-83-05-13567-2.
↑ ^a ^b ^c ^d Tripp Ch.: Historia Iraku. Warszawa: Książka i Wiedza, 2009, s. 72–73. ISBN 978-83-05-13567-2.
↑ Tripp Ch.: Historia Iraku. Warszawa: Książka i Wiedza, 2009, s. 84. ISBN 978-83-05-13567-2.
↑ Ghareeb E., Dougherty B.: Historical Dictionary of Iraq. Scarecrow Press, 2004, s. 238. ISBN 978-0-8108-6568-6.
↑ Tripp Ch.: Historia Iraku. Warszawa: Książka i Wiedza, 2009, s. 91. ISBN 978-83-05-13567-2.
↑ Ghareeb E., Dougherty B.: Historical Dictionary of Iraq. Scarecrow Press, 2004, s. 341. ISBN 978-0-8108-6568-6.
↑ Ghareeb E., Dougherty B.: Historical Dictionary of Iraq. Scarecrow Press, 2004, s. 343. ISBN 978-0-8108-6568-6.
↑ Tripp Ch.: Historia Iraku. Warszawa: Książka i Wiedza, 2009, s. 119. ISBN 978-83-05-13567-2.

[1] Tripp Ch.: Historia Iraku. Warszawa: Książka i Wiedza, 2009, s. 55–56. ISBN 978-83-05-13567-2.

[tripp72-2] Tripp Ch.: Historia Iraku. Warszawa: Książka i Wiedza, 2009, s. 72–73. ISBN 978-83-05-13567-2.

[3] Tripp Ch.: Historia Iraku. Warszawa: Książka i Wiedza, 2009, s. 84. ISBN 978-83-05-13567-2.

[4] Ghareeb E., Dougherty B.: Historical Dictionary of Iraq. Scarecrow Press, 2004, s. 238. ISBN 978-0-8108-6568-6.

[5] Tripp Ch.: Historia Iraku. Warszawa: Książka i Wiedza, 2009, s. 91. ISBN 978-83-05-13567-2.

[6] Ghareeb E., Dougherty B.: Historical Dictionary of Iraq. Scarecrow Press, 2004, s. 341. ISBN 978-0-8108-6568-6.

[7] Ghareeb E., Dougherty B.: Historical Dictionary of Iraq. Scarecrow Press, 2004, s. 343. ISBN 978-0-8108-6568-6.

[8] Tripp Ch.: Historia Iraku. Warszawa: Książka i Wiedza, 2009, s. 119. ISBN 978-83-05-13567-2.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

generał
Data i miejsce urodzenia	15 września 1885 Bagdad
Data śmierci	30 października 1936
Przebieg służby
Lata służby	1904–1936
Siły zbrojne	Armia Osmańska Siły Zbrojne Wielkiej Syrii Siły Zbrojne Iraku
Jednostki	6 Armia
Główne wojny i bitwy	I wojna bałkańska, II wojna bałkańska, I wojna światowa, powstanie arabskie