Diacetyl
| |
| Nazewnictwo | | | | Nomenklatura systematyczna (IUPAC) | butano-2,3-dion | | Inne nazwy i oznaczenia | | 2,3-butanodion, biacetyl, dimetyloglioksal, daw. dwumetyloglioksal | |
| Ogólne informacje |
| Wzór sumaryczny | C4H6O2 |
| Inne wzory | Ac−Ac, CH
3−(CO)−(CO)−CH
3 |
| Masa molowa | 86,09 g/mol |
| Wygląd | bezbarwna ciecz o silnym zapachu podobnym do chloru |
| Identyfikacja |
| Numer CAS | 431-03-8 |
| PubChem | 650 |
| |
| InChI | InChI=1S/C4H6O2/c1-3(5)4(2)6/h1-2H3 | | InChIKey | QSJXEFYPDANLFS-UHFFFAOYSA-N | |
| Właściwości | | | | Gęstość | | 0,9808 g/cm³ (18 °C)[1]; ciecz | | | | Rozpuszczalność w wodzie | | 464 g/kg (20 °C)[3] | | w innych rozpuszczalnikach | | mieszalny w każdym stosunku z etanolem i eterem dietylowym, rozpuszczalny w benzenie i tetrachlorometanie[1] | | | | Temperatura topnienia | −1,2 °C[1] | | Temperatura wrzenia | 87,5 °C[1] | | logP | −0,467[2] | | Współczynnik załamania | 1,3951 (589 nm, 20 °C)[1] | | Prężność pary | 7,45 kPa (20 °C)[4]
10 kPa (30,7 °C)[5]
100 kPa (84,8 °C)[5] | |
| Niebezpieczeństwa | | Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2019-12-09] | | | Globalnie zharmonizowany system
klasyfikacji i oznakowania chemikaliów | | Na podstawie podanej karty charakterystyki | | | | | | Zwroty H | H225, H302, H315, H319, H331, H335 | | Zwroty P | P210, P301+P312+P330, P302+P352, P304+P340+P311, P305+P351+P338 | | | | NFPA 704 | Na podstawie
podanego źródła[6] | | | | | | Temperatura zapłonu | 7 °C (zamknięty tygiel)[2]
27 °C (zamknięty tygiel)[4] | | Granice wybuchowości | 2,4–13%[2] | | Numer RTECS | EK2625000 | | Dawka śmiertelna | LD50 1580 mg/kg (szczur, doustnie)[2] | |
| Podobne związki |
| Podobne związki | glioksal, kwas pirogronowy, kwas szczawiowy |
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa) |
| |
Diacetyl, 2,3-butanodion, dimetyloglioksal, CH
3COCOCH
3 – organiczny związek chemiczny zbudowany z dwóch grup acetylowych (Ac−Ac). Najprostszy diketon wicynalny (tj. zawierający dwie grupy ketonowe w pozycjach sąsiednich). Żółta ciecz wrząca w 88 °C. Występuje w maśle i olejkach eterycznych. Stosowany w przemyśle spożywczym, nadaje potrawom maślany smak. Powstaje naturalnie w procesie produkcji piwa. Jest obecny zwłaszcza w młodych piwach. W małych stężeniach jest pożądany w takich gatunkach piwa jak np. scotch ale, dry stout, english bitter lub oktoberfest, jeśli jednak występuje w większych ilościach, psuje aromat piwa nieprzyjemnym zapachem masła[7][8][niewiarygodne źródło?][9]. Może powodować zarostowe zapalenie oskrzelików[10]. Rozcieńczony wodny roztwór diacetylu daje pozytywny wynik w próbie jodoformowej.
- ↑ a b c d e Haynes 2016 ↓, s. 3-76.
- ↑ a b c d 2,3-Butanodion (nr 11038) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski. [dostęp 2019-12-09]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
- ↑ Haynes 2016 ↓, s. 5-142.
- ↑ a b Haynes 2016 ↓, s. 16-18.
- ↑ a b Haynes 2016 ↓, s. 6-100.
- ↑ Diacetyl (nr 11038) (ang.) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Stanów Zjednoczonych. [dostęp 2019-12-09]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
- ↑ Dwuacetyl / diacetyl (0620), [w:] PawełP. Leszczyński PawełP., Opis cech sensorycznych piwa, Polskie Stowarzyszenie Piwowarów Domowych, s. 2 [dostęp 2024-01-13] .
- ↑ Diacetyl [online], Wiki piwo.org [dostęp 2015-01-01] .
- ↑ AndrzejA. Sadownik AndrzejA., Diacetyl w przelocie, „Piwowar”, 13, zima 2013, s. 22, ISSN 2082-4874 .
- ↑ P.P. Kovacic P.P., A.L.A.L. Cooksy A.L.A.L., Electron transfer as a potential cause of diacetyl toxicity in popcorn lung disease, „Reviews of Environmental Contamination and Toxicology”, 204, 2010, s. 133–148, DOI: 10.1007/978-1-4419-1440-8_2, PMID: 19957235 .
French
Deutsch
