Dingo australijski – Wikipedia, wolna encyklopedia

Dingo australijski
	Canis familiaris dingo
	Meyer, 1793
	; Na pierwszy rzut oka dingo nie różni się od zwykłego psa
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	drapieżne
Podrząd	psokształtne
Rodzina	psowate
Rodzaj	wilk
Gatunek	pies domowy
Podgatunek	dingo australijski
Synonimy
	Canis dingo Blumenbach, 1780; Canis lupus dingo; Canis antarcticus Kerr, 1792; Canis australasiae Desmarest, 1820; Canis australiae Gray, 1826; Canis dingoides Matschie, 1915; Canis macdonnellensis Matschie, 1915; Canis novaehollandiae Voigt, 1831; Canis papuensis Ramsay, 1879; Canis tenggerana Kohlbrugge, 1896; Canis harappensis Prashad, 1936; Canis hallstromi Troughton, 1957;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; narażony na wyginięcie
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku

Dingo australijski^[4], dingo^[5] (Canis familiaris dingo)^[6] (wcześniej Canis lupus dingo)^[7]^[2] – przedstawiciel rodziny psowatych, zamieszkuje Australię, Nową Gwineę, a ostatnio stwierdzono, że najprawdopodobniej należą do tego podgatunku również dzikie psy z obszaru Azji Południowo-Wschodniej i Filipin.

Podobny do psa domowego, z którym daje płodne krzyżówki, różni się jednak od niego wieloma istotnymi cechami, m.in. ma inną budowę czaszki i nie umie szczekać.

Znakomicie przystosowany do warunków środowiska; ani australijska, ani azjatycka populacja dingo nie wykazuje tendencji spadkowych.

Żywi się królikami, małymi torbaczami, kangurami i zwierzętami domowymi. Żyje do 14 lat.

Pochodzenie

Na podstawie badań genetycznych naukowcy przypuszczają, że przodek dingo dotarł na kontynent prawdopodobnie 5 tys. lat temu (ale być może nawet 10 800 lat temu) wraz z jedną z późniejszych fal osadniczych z Azji Południowo-Wschodniej. Z kolei analiza kopalnych śladów skłania naukowców do sugestii, że migracja mogła mieć miejsce 4000 do 5000 lat temu^[8]. Dingo pierwotnie były udomowionymi towarzyszami człowieka, jednak w Australii wtórnie zdziczały.

Dane liczbowe

Wysokość: 44–63 cm
Długość ciała: 86–122 cm.
masa: 10–24 kg
dojrzałość płciowa: po 2 latach
ciąża: 63 dni
liczba młodych: do 8
długość życia:do 14 lat

Występowanie i środowisko

Australia i Nowa Gwinea (większa część tych krajów)

Odżywianie

Mięsożerne, polują głównie w nocy, pojedynczo lub w stadach, przede wszystkim na drobne ssaki, jaszczurki, kangury. Żywią się również królikami^[9]. W okresach braku pożywienia uzupełniają dietę jajami ptaków, larwami owadów i ptactwem wodnym. Podczas polowania na większą zdobycz, najpierw gonią ofiarę, by ją zmęczyć, i dopiero później atakują. Dingo zabijają tylko tyle zwierząt, ile potrzebują, żeby się wyżywić. Ewentualny nadmiar pożywienia zagrzebują w ziemi na później. Zupełnie inaczej zachowują się kiedy uda im się przedostać do ogrodzenia z owcami. Całkowicie bezbronne i nie mogące im uciec owce są przez nie zabijane jakby dla zabawy^[9]. Uśmiercają wtedy o wiele więcej owiec niż potrzebują do wyżywienia, co stanowi główny powód tępienia ich przez hodowców zwierząt. Straty powodowane przez te zwierzęta wynoszą 0,02%^[9].

W żołądkach przebadanych dingo znaleziono ok. 10% odpadków z siedzib ludzkich^[9].

Rozmnażanie

Późną jesienią samice dingo mają ruję. W tym okresie za samicami podążają grupy samców (najczęściej złożone z ok. 12 osobników). Samica wybiera jednego partnera (często ojca poprzednich szczeniąt). Młode rodzą się po około 9 tygodniach w głębokiej, dobrze ukrytej norze. Dla bezpieczeństwa młodych dingo polują z dala od swojej nory i wracają do niej tylko w celu nakarmienia młodych. W początkowym okresie pożywienie dostarcza tylko samica, później również samiec.

Zagrożenie i ochrona

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów został zaliczony do kategorii VU (zagrożony wyginięciem)^[3]. Głównym problemem zagrażającym populacji dingo jest krzyżowanie z psem domowym^[3]. W Australii zbudowano tzw. Dingo Fence, czyli płot, który ma chronić najbardziej zamieszkane południowo-wschodnie tereny Australii przed dingo^[10].

Zobacz też

śpiewający pies z Nowej Gwinei

Przypisy

↑ Canis familiaris dingo, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.) Canis lupus dingo. w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (ang.) [dostęp 16 kwietnia 2014]
↑ ^a ^b ^c L.K.L.K. Corbett L.K.L.K., Canis lupus ssp. dingo, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015, wersja 2015.1 [dostęp 2015-07-11] [zarchiwizowane z adresu 2018-07-18] (ang.).
↑ Systematyka i nazwy polskie za: Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 147. ISBN 978-83-88147-15-9.
↑ Zygmunt Kraczkiewicz: SSAKI. Wrocław: Polskie Towarzystwo Zoologiczne – Komisja Nazewnictwa Zwierząt Kręgowych, 1968, s. 81, seria: Polskie nazewnictwo zoologiczne.
↑ M.S. Crowther, M. Fillios, N. Colman, M. Letnic. An updated description of the Australian dingo (Canis dingo Meyer, 1793). „Journal of Zoology”, 2014-03-27. The Zoological Society of London. DOI: 10.1111/jzo.12134. ISSN 1469-7998. (ang.).
↑ Canis lupus dingo, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2014-04-16] (ang.).
↑ 2010 NOMINATION – Canis lupus ssp. dingo; Section 1 – Legal Status, Distribution, Biological, Ecological, Austarlian Government, Departament of the Environment, 2010, s. 1–42 (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d MałgorzataM. Supronowicz MałgorzataM., Dziki pies dingo, „Pies”, 3 (355), 2014, s. 4–6, ISSN 0137-8538 .
↑ The dingo fence – world’s longest fence. Wambo Customer Service Centre. [dostęp 2010-01-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (23 stycznia 2010)]. (ang.).

[itis-1] Canis familiaris dingo, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[msw-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.) Canis lupus dingo. w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (ang.) [dostęp 16 kwietnia 2014]

[iucn-3] L.K.L.K. Corbett L.K.L.K., Canis lupus ssp. dingo, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015, wersja 2015.1 [dostęp 2015-07-11] [zarchiwizowane z adresu 2018-07-18] (ang.).

[miiz-4] Systematyka i nazwy polskie za: Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 147. ISBN 978-83-88147-15-9.

[kracz-5] Zygmunt Kraczkiewicz: SSAKI. Wrocław: Polskie Towarzystwo Zoologiczne – Komisja Nazewnictwa Zwierząt Kręgowych, 1968, s. 81, seria: Polskie nazewnictwo zoologiczne.

[Crowther-6] M.S. Crowther, M. Fillios, N. Colman, M. Letnic. An updated description of the Australian dingo (Canis dingo Meyer, 1793). „Journal of Zoology”, 2014-03-27. The Zoological Society of London. DOI: 10.1111/jzo.12134. ISSN 1469-7998. (ang.).

[tsn-7] Canis lupus dingo, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2014-04-16] (ang.).

[AG-8] 2010 NOMINATION – Canis lupus ssp. dingo; Section 1 – Legal Status, Distribution, Biological, Ecological, Austarlian Government, Departament of the Environment, 2010, s. 1–42 (ang.).

[su-9] MałgorzataM. Supronowicz MałgorzataM., Dziki pies dingo, „Pies”, 3 (355), 2014, s. 4–6, ISSN 0137-8538 .

[wambo-10] The dingo fence – world’s longest fence. Wambo Customer Service Centre. [dostęp 2010-01-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (23 stycznia 2010)]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]