Dom przedpogrzebowy w Gliwicach – Wikipedia, wolna encyklopedia
![]() | |
Gliwice – dom przedpogrzebowy | |
Państwo | |
---|---|
Miejscowość | Gliwice |
Adres | ul. Poniatowskiego 14 |
Styl architektoniczny | neogotycki |
Architekt | |
Kondygnacje | 1 |
Ukończenie budowy | |
Pierwszy właściciel | gmina żydowska |
Obecny właściciel | miasto Gliwice |
Położenie na mapie Gliwic ![]() | |
Położenie na mapie Polski ![]() | |
Położenie na mapie województwa śląskiego ![]() | |
![]() |
Dom przedpogrzebowy w Gliwicach – zabytkowy budynek z 1903 roku znajdujący się w Gliwicach przy ulicy księcia Józefa Poniatowskiego 14 (przy Nowym Cmentarzu Żydowskim, w sąsiedztwie Cmentarza Lipowego) zwany Małą Synagogą.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Budynek zaprojektował wiedeński architekt Max Fleischer[1]. Wykonawcą była firma budowlana Juliusa Scheera z Gliwic, pracami budowlanymi kierowali: Johann Miedel (architekt), Andreas Holzenpfeil i Oskar Stanjura [potrzebny przypis]. 15 listopada 1903 roku miało miejsce uroczyste otwarcie i poświęcenie cmentarza wraz z budynkami. Podczas II wojny światowej w budynku mieścił się magazyn wojskowy. W 2007 Dom Przedpogrzebowy został przekazany przez gminę żydowską miastu Gliwice. Obecnie, po przeprowadzonych w latach 2012–2016 pracach remontowo-konserwatorskich, mieści się tu Dom Pamięci Żydów Górnośląskich (oddział Muzeum w Gliwicach)[2].
Architektura
[edytuj | edytuj kod]Dom przedpogrzebowy zbudowany jest z czerwonej cegły i prezentuje styl neogotycki. Składa się on z hali głównej (wymiary: 10,5 m na 17,6 m, wysokość: 10 m), w której na posadzce ułożony jest ornament z czarno-białych płytek ceramicznych. Dłuższe ściany podzielone są na trzy części filarami przyściennymi, które wspierają sklepienie krzyżowo-żebrowe. Sklepienie ozdobione jest malowidłem przedstawiającym gwiaździste niebo. W ścianach szczytowych hali znajdują się dwa monumentalne okna witrażowe.
Hala była połączona szerokimi drzwiami z przedsionkiem, którym przechodzono z ulicy na cmentarz. Po przeciwnej stronie przedsionka ulokowana była kostnica służąca do przechowywania i obmywania zwłok. W budynku znajdowały się także pomieszczenia mieszkalne (przeznaczone dla strażnika cmentarnego i jego pomocnika), kancelaria, pokój dla rabina oraz kotłownia (w piwnicy).
Galeria (zdjęcia wykonane przed pracami konserwatorskimi)
[edytuj | edytuj kod]- Budynek od strony ulicy
- Wnętrze
- Wnętrze
- Schody na poddasze
- Witraże
- Sklepienie krzyżowo-żebrowe hali głównej
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Gliwice | Wirtualny Sztetl [online], sztetl.org.pl [dostęp 2017-11-22] (pol.).
- ↑ Dom Pamięci Żydów Górnośląskich – O nas [online], dom.muzeum.gliwice.pl [dostęp 2017-11-22] [zarchiwizowane z adresu 2017-11-29] (pol.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Dom przedpogrzebowy w Gliwicach - Informacje na portalu Wirtualny Sztetl