French
DeutschDziewałtów – Wikipedia, wolna encyklopedia
 | |||
| |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Okręg | |||
| Rejon | |||
| Populacja (2001) • liczba ludności |
| ||
Położenie na mapie Litwy  | |||
 55°14′N 24°40′E/55,233333 24,666667 | |||
Dziewałtów (lit. Deltuva) – miasteczko na Litwie na północny zachód do Wiłkomierza, w okręgu wileńskim, w rejonie wiłkomierskim.
Dziewałtów znajduje się 6 km od Wiłkomierza (Ukmergė), w pobliżu drogi do Kiejdan (Kėdainiai). Ma około 500 mieszkańców.
Miejsce obrad sejmików Inflant, przeniesionych tu na czas wojny w 1659 roku[2].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Jest to jedna z najstarszych osad na Litwie. Miejscowość była po raz pierwszy wymieniona w traktacie w 1219 roku. Następnie Krzyżacy wspominają tę miejscowość w opisie drogi z Litwy w roku 1385. W roku 1444 Szedybor Wolimuntowicz zbudował kościół parafialny w rodzinnym Dziewałtowie, do którego w latach 1462 i 1464 ufundował dwa dzwony.
W XVI wieku Dziewałtów był własnością książąt Wiśniowieckich, którzy wybudowali tu kościół kalwiński. W XVII wieku zbór znalazł się pod patronatem kalwińskiej rodziny Grużewskich i istniał i funkcjonował do 1939 roku. Zbór ten uległ zniszczeniu po 1945 roku, dziś istnieją jego ruiny.
Marcjan Aleksander Ogiński nabył część miasta w 1681 - druga część wraz ze zborem pozostała własnością Grużewskich do 1848 roku. W 1752 r. został zbudowany rzymskokatolicki kościół Świętej Trójcy. W XIX wieku właścicielami Dziewałtowa była rodzina Tyszkiewiczów.
28 czerwca 1812 roku pod Dziewałtowem była stoczona bitwa pomiędzy siłami francusko-polskimi a rosyjskimi w pierwszych dniach napoleońskiej inwazji na Rosję. Bitwa zakończyła się zwycięstwem wojsk napoleońskich[3].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Vilniaus_apskritis
- ↑ Wojciech Kriegseisen, Sejmiki Rzeczypospolitej szlacheckiej w XVII i XVIII wieku, Warszawa 1991, s. 34.
- ↑ Dariusz Nawrot: Litwa i Napoleon w 1812 r.. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2008, s. 180. ISBN 978-83-226-1748-9.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Dziewałtów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 289.
- Dziewałtów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 465.
- Mapy Dziewałtowa. mockus.us. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-08-25)].