Edmund Wąsik – Wikipedia, wolna encyklopedia

Edmund Wąsik
ilustracja
Data i miejsce urodzenia

27 września 1883
Raszowa

Data i miejsce śmierci

21 września 1946
Katowice

Poseł na Sejm IV kadencji (II RP)
Okres

od 1935
do 1938

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Niepodległości Krzyż Zasługi (II RP) Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Krzyż na Śląskiej Wstędze Waleczności i Zasługi II stopnia
Gwiazda Górnośląska

Edmund Wąsik (ur. 27 września 1883 w Raszowej-Rokiczach[1], zm. 21 września 1946 w Katowicach) – kolejarz, polski działacz społeczny i związkowy, polityk, poseł na Sejm w II RP.

Edmund Wąsik w dniu ślubu z Heleną z Masłowskch Jewasińską oraz – na pierwszym planie – z jego rodzicami Edmundem i Katarzyną z Murłowskich, 1924
Od prawej Edmund Wąsik z córką Aleksandrą, żoną Heleną z Masłowskch Jewasińską i pasierbicą Bożeną Jewasińską (Katowice, ok. 1925)
Od prawej Edmund Wąsik z synem Olgierdem i pasierbicą Bożeną Jewasińską (siedzą), na środku stoi żona Helena z Masłowskch Jewasińska z ich córką Aleksandrą (Katowice, 1926)

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Był synem Edmunda i Katarzyny z Murłowskich[2]. Ukończył gimnazjum w Bytomiu, gdzie też zdał maturę[3], a następnie szkołę kolejową we Wrocławiu.

W 1918 organizował związki zawodowe wśród kolejarzy na Górnym Śląsku. Organizował udział w plebiscycie i uczestniczył w III powstaniu śląskim. Był komendantem okręgowego kolejowego POW[4]. W 1935 został posłem IV kadencji (1935–1938) wybranym 62 019 głosami z okręgu nr 90 (powiaty: świętochłowicki, tarnogórski i lubliniecki)[4][5].

Pracował m.in. jako zawiadowca stacji, decernent dyrekcji (lata 20.) i radca kolei państwowej w Katowicach. Od 1920 brał udział w przygotowywaniu kolejarzy śląskich do objęcia służby kolejowej w przypadku wystąpienia kolejnego powstania[3]. Podczas III powstania śląskiego był czołową postacią tymczasowego kierownictwa kolejowego przy sztabie grupy "Wschód"[3]. Po przyłączeniu części Górnego Śląska do Polski zajmował się organizowaniem nowych struktur dyrekcji PKP w Katowicach[3]. Przez wiele lat był prezesem Związku Kolejarzy ZZP. Po wybuchu II wojny światowej, w 1941 pracował w zarządzie gminy w Będzinie, gdzie został aresztowany przez Gestapo i poddany brutalnemu śledztwu[1]. Po przeszło rocznym pobycie w więzieniu został zwolniony ze względu na pogarszający się stan zdrowia i dzięki wstawiennictwu z zewnątrz. Do końca wojny pracował przymusowo na stanowisku pomocnika magazyniera w Fabryce Lamp Żarowych „Helios”[1] w Zawodziu, dzielnicy Katowic. W 1945 powierzono mu współorganizowanie katowickiej dyrekcji PKP[3], gdzie następnie pełnił funkcję zastępcy dyrektora. Jednym z jego pomysłów było rozlepienie na elewacjach katowickich domów, plakatów z hasłem "Kolejarze, stawiajcie się do pracy!"[3]. Był też prezesem rady nadzorczej kolejowej kasy oszczędności, konsumu kolejowego i innych jednostek kolejowych[6].

Zmarł 21 września 1946 w Katowicach[1].

Życie prywatne

[edytuj | edytuj kod]

Był synem Edmunda i Katarzyny z Murłowskich. Ożenił się 24 listopada 1924 z Heleną z Masłowskch Jewasińską. Owocem ich związku byli: Aleksandra (ur. w 1925, znana pod pseudonimem artystycznym Aleksandra Śląska) i Olgierd (ur. 1926)[1], ponadto miał pasierbicę Bożenę Jewasińską (ur. 1919)[7][1]. Po I wojnie światowej mieszkał w Katowicach, przy ul. Poniatowskiego 34[3].

Odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c d e f g h Edmund Wąsik. Dumny Ślązak i powstaniec. Poznajcie jego historię. [online], dziennikbaltycki.pl, 21 lutego 2022 [dostęp 2024-08-08] (pol.).
  2. ↑ Edmund Wąsik (M.J. Minakowski, Genealogia potomków Sejmu Wielkiego) [online], sejm-wielki.pl [dostęp 2024-09-03] (pol.).
  3. ↑ a b c d e f g Wyborcza.pl [online], katowice.wyborcza.pl [dostęp 2024-09-03].
  4. ↑ a b Scriptor (opr.): Sejm i Senat 1935–1940 IV kadencja. Warszawa: nakładem Księgarni F. Hoesicka, 1936, s. 271.
  5. ↑ Biblioteka Sejmowa – Parlamentarzyści RP: Edmund Wąsik. [dostęp 2012-06-02].
  6. ↑ a b Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1938, s. 783. reprint Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa, 1984
  7. ↑ Bożena Jewasińska (M.J. Minakowski, Genealogia potomków Sejmu Wielkiego) [online], sejm-wielki.pl [dostęp 2024-09-03] (pol.).
  8. ↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 37.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Plebiscyt na katowiczanina 150-lecia. Edmund Wąsik (1883-1946), [w:] Gazeta Wyborcza Katowice, 14 sierpnia 2015
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Edmund_Wąsik&oldid=74916002”