Flaga Wielkiej Brytanii – Wikipedia, wolna encyklopedia

Flaga Wielkiej Brytanii

Union Flag
Union Jack

Flaga Wielkiej Brytanii w proporcjach 1:2
Informacje
W użyciu	flaga narodowa
Proporcje	3:5 (na lądzie) 1:2 (na morzu)[1][2][3]
Wprowadzona	1 stycznia 1801[4][5]
Warianty
W użyciu	bandera cywilna
Proporcje	1:2
W użyciu	bandera państwowa
Proporcje	1:2
W użyciu	bandera wojenna
Proporcje	1:2
Multimedia w Wikimedia Commons

Flaga Wielkiej Brytanii, znana także jako Union Flag, nieoficjalnie Union Jack^[4][6][7] – jeden z symboli państwowych Wielkiej Brytanii, używany także jako flaga Akrotiri i Dhekelii^[8][9]. Była podstawą do utworzenia wielu innych flag, m.in. niektórych państw Wspólnoty Narodów oraz brytyjskich terytoriów zależnych^[6]. Union Jack do dziś znajduje się w kantonie czterech państw: Australii, Nowej Zelandii, Tuvalu i Fidżi^[10].

Flaga złożona jest z nałożonych na siebie symboli: Szkocji (biały krzyż św. Andrzeja), Anglii (czerwony krzyż św. Jerzego z białym konturem) i Irlandii (czerwony krzyż św. Patryka, również z białym konturem). Całość umieszczona jest na niebieskim tle^[4][6][5].

W 1603 roku, po utworzeniu przez Anglię i Szkocję unii personalnej pod rządami Jakuba I, obydwa państwa zachowały swoje stare symbole. Trzy lata później, w 1606 roku, król stwierdził jednak, że niezbędne jest utworzenie wspólnej flagi i nakazał, że ma ona zawierać symbole obydwu dawnych królestw^[5]. Pierwsza flaga Wielkiej Brytanii została przyjęta jeszcze tego samego roku. Z flagi Szkocji zapożyczono biały krzyż świętego Andrzeja, a z flagi Anglii – czerwony krzyż świętego Jerzego. Obydwa symbole umieszczono na granatowym tle, a ponieważ w heraldyce niedozwolone jest umieszczenie barwy czerwonej na niebieskiej, krzyż angielski został otoczony białym konturem. W okresie Republiki i Protektoratu na fladze umieszczono harfę, symbolizującą Irlandię, lecz po restauracji Stuartów powrócono do starego projektu^[4].

W 1801 roku, wraz powstaniem unii Wielkiej Brytanii i Irlandii, do flagi dodano trzeci krzyż – reprezentujący Irlandię krzyż św. Patryka^[4][5]. W części swobodnej jego ramiona były umieszczone ponad ramionami krzyża Szkocji, natomiast przy drzewcu – odwrotnie. Aby kolor czerwony nie stykał się z niebieskim, barwy te przedzielono wąskimi białymi obrzeżeniami. Oddzielono od siebie również dwa krzyże w tym samym kolorze^[4].

Pomimo podziału Irlandii na dwie części w 1921 roku flaga nie została zmodyfikowana, a krzyż świętego Patryka pozostaje symbolem Irlandii Północnej, pozostającej w Zjednoczonym Królestwie^[11].

• 
  Pierwotna Flaga Unii (1601–1801)
• 
  Flaga brytyjskiego protektoratu w Irlandii (1658–1660)

Wielka Brytania nie miała nigdy jednolitych przepisów lub ustaw o symbolach narodowych. Status Union Jack jako flagi narodowej i państwowej wynika ze zbioru kilkunastu orzeczeń prawnych przyjętych na początku XX wieku. Dopiero w 1933 roku John Gilmour, minister spraw wewnętrznych, ogłosił jednoznacznie, że „Union Flag jest flagą narodową i może być wywieszana na lądzie przez każdego poddanego Jego Królewskiej Mości”^[12].

W 2007 roku rząd Wielkiej Brytanii ogłosił jednak restrykcje dotyczące wywieszania flagi, z zastrzeżeniem jej wywieszania na terenie Anglii, na budynkach rządowych, tylko w dni świąteczne^[13]. W 2012 roku wywieszanie ograniczono również w Irlandii Północnej. Ograniczenia te były spowodowane ciągłym konfliktem pomiędzy mieszkańcami, dotyczącym przynależności prowincji^[14].

Ponieważ Walia została zaanektowana przez Anglię jeszcze w 1282, a w 1606 roku, kiedy projektowano Union Jack, była uważana za część Anglii, jest reprezentowana we fladze jedynie pośrednio, przez krzyż św. Jerzego^[15][11]. Z tego powodu pojawiają się liczne próby zaprojektowania Union Flag zawierającej walijskie symbole^[16]. W 2007 roku Ian Lucas, członek parlamentu zaproponował ich dodanie, a minister kultury, Margaret Hodge, zapowiedziała nawet, że rozważy zmodyfikowanie flagi^[11][15][16].

• 
  Propozycja flagi Wielkiej Brytanii zawierająca symbol smoka zapożyczony z biało-zielono-czerwonej flagi Walii
• 
  Flaga Wielkiej Brytanii, do której dodany został krzyż świętego Dawida.

College of Arms(inne języki) dopuścił do użycia warianty o proporcjach 3:5 (wersja używana na lądzie) oraz 1:2 (wersja używana na morzu)^[1][2][3].

• 
  Proporzec Royal Air Force
• 
  Proporzec brytyjskiego lotnictwa cywilnego

• 
  Sztandar Królewski Zjednoczonego Królestwa od momentu wstąpienia na tron królowej Wiktorii (1837–)
• 
  Flaga królowej Elżbiety II jako głowy Wspólnoty. Używana była, gdy królowa odwiedzała państwo, którego nie była głową.
• 
  Sztandar osobisty księcia Filipa, reprezentujący jego pochodzenie z rodzin królewskich Danii i Grecji.
• 
  Sztandar Królewski Księcia Walii.
• 
  Sztandar Królewski Księcia Walii używany w Walii.

• Herb Wielkiej Brytanii, hymn Wielkiej Brytanii
• Flaga Anglii, Flaga Irlandii Północnej, Flaga Szkocji, Flaga Walii