Franciszek Harłacz – Wikipedia, wolna encyklopedia
Fotografia nagrobna | |
Data i miejsce urodzenia | 16 sierpnia 1924 |
---|---|
Data i miejsce śmierci | 3 lipca 2000 |
Miejsce spoczynku | |
Pracodawca | |
Odznaczenia | |
|
Franciszek Harłacz (ur. 16 sierpnia 1924 w Leszczawce, zm. 3 lipca 2000 w Sanoku) – polski żołnierz, inżynier, pracownik przemysłu motoryzacyjnego związany z Sanokiem, działacz partyjny i społeczny.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 16 sierpnia 1924 Leszczawce koło Birczy jako syn Jana[1]. Miał dwóch braci. Przed 1939 ukończył siedem klas szkoły powszechnej. Podczas II wojny światowej w trakcie okupacji niemieckiej działał w Przeworsku w spontanicznie prowadzonej organizacji skierowanej przeciw Niemcom. Wraz z towarzyszami został aresztowany i był osadzony na zamku w Rzeszowie, gdzie odzyskał wolność po nadejściu frontu wschodniego. Następnie wstąpił do 1 Armii Wojska Polskiego, w stopniu plutonowego służył w szeregach 14 Pułku Piechoty w składzie 6 Pomorskiej Dywizji Piechoty[1][2]. Odbył szlak przez wyzwalanie warszawskiej Pragi, Bydgoszcz, brał udział w walkach o przełamanie Wału Pomorskiego[3], bitwie o Kołobrzeg, forsowaniu Odry oraz okrążeniu Berlina, marszu w kierunku rzeki Łaby. Koniec wojny zastał go niedaleko Spandau 3 maja 1945. Jego postawa w służbie artylerzysty została później opisana przez Alojzego Srogiego w książce pt. Na drodze stał Kołobrzeg[4]. Wraz z nim w wojsku służyli wówczas jego znajomi, np. Emil Buras, Władysław Gąsiorowski[5][6].
Po wojnie w 1946 przez Żywiec i Kraków przybył do Sanoka. Nadal służąc w wojsku brał udział w akcjach wymierzonych w UPA. W Wojsku służył do 1947, po czym od 14 lipca tego roku pracował w fabryce Sanowag, później przekształconej w Sanocką Fabrykę Autobusów „Autosan”. Zaczynał jako robotnik na stanowisku pomocnika ślusarza, po roku został spawaczem i w tej funkcji pracował sześć lat. Pełnił funkcję I sekretarza Komitetu Zakładowego PZPR[7] przez trzy lata, następnie pracował jako kierownik wydziałowej kontroli technicznej, zastępca szefa kontroli technicznej. Od 1953 podjął kształcenie szkolne. Ukończył wieczorową szkołę ogólnokształcącą dla pracujących w Sanoku, w 1957 zdał egzamin dojrzałości. Następnie kształcił się w Korespondencyjnym Technikum Mechanicznym w Rzeszowie. W 1968 ukończył studia w przyzakładowym punkcie konsultacyjnym Politechniki Śląskiej uzyskując tytuł inżyniera[8]. W 1973 ukończył studia magisterskie. W kolejnych latach awansował na stanowiskach zakładowych. Pełnił stanowisko kierownika wydziałowej kontroli, szefa wydziału W-3, szefa postępu technicznego, kierownika nowych uruchomień, szefa produkcji. Później objął stanowiska zastępcy dyrektora ds. produkcji i zastępcy dyrektora ds. handlu i transportu[9]. W 1979 obchodził jubileusz 35-lecia pracy w sanockiej fabryce[10]. Na początku lat 80. był dyrektorem ds. handlu i transportu. W 1989 odszedł na emeryturę.
Był działaczem oddziału powiatowego w Sanoku Związku Bojowników o Wolność i Demokrację[11]. 20 października 1968 wybrany zastępcą przewodniczącego zarządu oddziału w Sanoku[12], 23 maja 1971 ponownie wybrany wiceprezesem oddziału[13], 21 października 1973 wybrany wiceprezesem zarządu oddziału miejskiego w Sanoku (działającego od 1 stycznia 1973 wskutek przekształcenia oddziału powiatowego na podstawie zmian administracyjnych)[14], 11 maja 1980 wybrany członkiem zarządu koła[15], ponownie 28 listopada 1982[16]. W latach 70. pełnił funkcję przewodniczącego koła zakładowego ZBoWiD w fabryce Autosan, a ponadto zasiadał we władzach koła miejsko-gminnego i powiatowej ZBoWiD w Sanoku[17][18]. Zasiadł w zarządzie Społecznego Komitetu Pomocy Szpitalowi w Sanoku[19]. Zasiadał w Konferencji Samorządu Robotniczego w Sanoku[20]. Działał w Lidze Obrony Kraju.
Franciszek Harłacz zmarł 3 lipca 2000. Jego żoną została Franciszka (1928-2014[21]). Zamieszkiwali w Zahutyniu. Oboje zostali pochowani na Cmentarzu Posada w Sanoku. Mieli czworo dzieci: Teresa (ur. 1950, po mężu Lisowska, inżynier, radna Rady Miasta Sanoka[22][23]), Marian, Jan (wszyscy troje także pracownicy Autosanu), Maria (nauczycielka).
Odznaczenia i wyróżnienia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
- Order Sztandaru Pracy II klasy (1970)[24]
- Krzyż Walecznych
- Brązowy Medal Zasłużonym na Polu Chwały – dwukrotnie[1]
- Medal 30-lecia Polski Ludowej (1974)[25]
- Odznaka „Przodownik Pracy” (1953)[26]
- Medal za Długoletnie Pożycie Małżeńskie (1997)[27]
- Srebrna Odznaka „Zasłużony Działacz LOK” (1978)[28]
- Odznaka „Zasłużony dla Sanoka” (1978)[29]
- Medale pamiątkowe
- „Jubileuszowy Adres” (1984)[30]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c 14 Pułk Piechoty. stankiewicze.com. [dostęp 2015-09-12].
- ↑ Do końca życia był w plutonowym w stanie spoczynku.
- ↑ Andrzej Brygidyn. Na frontach II wojny światowej (I). Piekło na „Wale Pomorskim”. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 4, Nr 25 (225) z 10-20 września 1981.
- ↑ Andrzej Brygidyn. Z frontów II wojny światowej (II). Ślubuję Ci polskie morze. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 4, Nr 27 (227) z 1-10 października 1981.
- ↑ Marian Struś. Życiorysy pracą pisane. Władysław Gąsiorowski. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 5, Nr 31 (196) z 1-10 listopada 1980.
- ↑ Frontowe wspomnienia. „Tygodnik Sanocki”, s. 3, Nr 12 (1010) z 26 lutego 2010.
- ↑ W przeddzień Konferencji Partyjno-Ekonomicznej. „Głos Sanowagu”, s. 1, Nr 2 z 20 października 1954.
- ↑ Krystyna Matoszko. „Autosanu” tłuste lata. „Nowiny”, s. 3, Nr 207 z 31 sierpnia i 1 września 1968.
- ↑ Wyroby z bocianem w herbie na egzotycznych szlakach. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 1, Nr 15 (108) z 20-31 maja 1978.
- ↑ Nasi jubilaci. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 2, Nr 22 (151) z 1-10 sierpnia 1979.
- ↑ ZBoWiD 1986 ↓, s. 70.
- ↑ ZBoWiD 1986 ↓, s. 117.
- ↑ ZBoWiD 1986 ↓, s. 150.
- ↑ ZBoWiD 1986 ↓, s. 182.
- ↑ ZBoWiD 1986 ↓, s. 276.
- ↑ ZBoWiD 1986 ↓, s. 320.
- ↑ Stanisław Janczura. Z działalności koła zakładowego ZBoWiD. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 3, Nr 9 z 15-31 lipca 1974.
- ↑ Spotkanie weteranów II wojny światowej. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 3, Nr 22 (313) z 1-10 sierpnia 1984.
- ↑ Stanisław Janczura. Reaktywowano Społeczny Komitet Pomocy Szpitalowi. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 7, Nr 11 (101) z 10-20 kwietnia 1978.
- ↑ Obradowała VIII KSR. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 1, 2, 3, Nr 22 (115) z 1-10 sierpnia 1978.
- ↑ Nekrologi. „Tygodnik Sanocki”, s. 6, Nr 34 (1183) z 22 sierpnia 2014.
- ↑ Kondolencje. „Tygodnik Sanocki”. Nr 27 (452), s. 2, 7 lipca 2000.
- ↑ Oświadczenia majątkowe za 2016 rok. Teresa Lisowska. bip.um.sanok.pl, 2016. [dostęp 2017-12-18].
- ↑ Obchody świąt pracowników przemysłu metalowego, drzewnego, leśnictwa i służby zdrowia. „Nowiny”, s. 1, Nr 93 z 6 kwietnia 1970.
- ↑ Odznaczeni w dniu Święta Odrodzenia. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 2, Nr 10 z 1-15 sierpnia 1974.
- ↑ M.P. z 1953 r. nr 73, poz. 883.
- ↑ M.P. z 1997 r. nr 65, poz. 639.
- ↑ Z obchodów 35-lecia LWP. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 6, Nr 30 (123) z 20-31 października 1978.
- ↑ Z okazji Święta Pracy „Zasłużeni dla Sanoka”. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 1, Nr 13 (106) z 1-10 maja 1978.
- ↑ Władysław Stachowicz. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990. Miejska Rada Narodowa w Sanoku 1950-1990. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”, s. 288, Sanok: 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Franciszek Hamerski. Ludzie XXX lecia. Franciszek Harłacz. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 9, s. 8, 15-31 lipca 1974.
- Anna Rakuś. Familijnie i ambitnie. „Nowiny”. Nr 55, s. 3, 9 marca 1978.
- Adam Orłowski: Tu jest mój dom. W: Autosan. Praca zbiorowa pod redakcją Adama Orłowskiego. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1982, s. 108-114. ISBN 83-205-3466-6.
- Józef Ząbkiewicz. Dzień, który na zawsze pozostanie w pamięci. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 14 (305), s. 5, 10-20 maja 1984.
- Arnold Andrunik: Rozwój i działalność Związku Bojowników o Wolność i Demokrację na Ziemi Sanockiej w latach 1949-1984. Sanok: 1986, s. 1-335.
- Emil Buras. Pozostaną w pamięci. Franciszek Harłacz 1924-2000. Pożegnanie. „Tygodnik Sanocki”. Nr 28 (453), s. 11, 14 lipca 2000.