Brzuchozębne – Wikipedia, wolna encyklopedia

Brzuchozębne
	Gastrodontidae
	Tryon, 1866
	; Szklarka szklarniowa (Zonitoides arboreus)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	mięczaki
Gromada	ślimaki
Podgromada	Heterobranchia
Infragromada	Euthyneura
(bez rangi)	Tectipleura
Nadrząd	Eupulmonata
Rząd	trzonkooczne
Podrząd	Helicina
Infrarząd	Limacoidei
Nadrodzina	Gastrodontoidea
Rodzina	brzuchozębne
	Typ nomenklatoryczny
	Gastrodonta Albers, 1850
Synonimy
	Gastrodontinae Tryon, 1866; Godwiniinae C.M. Cooke, 1921; Janulinae Wenz, 1923; Poecilozonitinae Pilsbry, 1924;
	Gastrodontinae Tryon, 1866; Godwiniinae C.M. Cooke, 1921; Janulinae Wenz, 1923; Poecilozonitinae Pilsbry, 1924;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Brzuchozębne (Gastrodontidae) – rodzina ślimaków trzonkoocznych (Stylommatophora), dawniej łączona z Zonitidae s. l. (w języku polskim określaną nazwą szklarkowate). Gastrodontidae obejmuje około 150^[2] żyjących gatunków o holarktycznym zasięgu występowania. Ich muszla ma budowę podobną do muszli innych szklarek. Rodzina została wyodrębniona na podstawie różnic w budowie anatomicznej, m.in. obecności na końcu organu kopulacyjnego sarcobellum – wapiennej struktury podobnej do strzałki miłosnej ślimakowatych^[3]^[4].

Do niedawna brzuchozębne były reprezentowane w faunie Polski przez jeden gatunek – szklarkę obłystek^[4] (Zonitoides nitidus). Drugim gatunkiem, stwierdzonym w szklarni Ogrodu Botanicznego w Krakowie jest szklarka szklarniowa (Zonitoides arboreus), prawdopodobnie zawleczona z transportem egzotycznych roślin^[5].

Systematyka

Do brzuchozębnych zaliczane są następujące rodzaje^[2]:

Aegopinella Lindholm, 1927
Atlantica Ancey, 1887
Gastrodonta Albers, 1850
Glyphyalinia E. von Martens, 1892
Godwinia Sykes, 1900
Janulus R.T. Lowe, 1852
Mesomphix Rafinesque, 1819
Nesovitrea C.M. Cooke, 1921
Patulopsis Strebel & Pfeffer, 1879
Perpolita H.B. Baker, 1928
Poecilozonites O. Boettger, 1884
Pseudohyalina E.S. Morse, 1864
Retinella P. Fischer, 1877
Striatura E.S. Morse, 1864
Striaturops H. B. Baker, 1928
Ventridens W.G. Binney & Bland, 1869
Vermetum Wollaston, 1878
Vitrinizonites W.G. Binney, 1879
Zonitoides Lehmann, 1862

oraz rodzaje wymarłe, znane tylko ze szczątków kopalnych^[2]:

Archaegopis Wenz, 1914 †
Vermetujanulus Walther & Groh, 2020 †

Rodzajem typowym rodziny jest Gastrodonta.

Zobacz też

mięczaki Polski

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Philippe Bouchet, Jean-Pierre Rocroi. Classification and nomenclator of gastropod families. „Malacologia: International Journal of Malacology”. 47 (1–2), s. 1–397, 2005. ISSN 0076-2997. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e MolluscaBase eds., Gastrodontidae Tryon, 1866, [w:] MolluscaBase [online] [dostęp 2024-04-01] (ang.).
↑ Robert Nordsieck: Gloss Snails (Gastrodontidae). [w:] The Living World of Molluscs [on-line]. [dostęp 2011-12-26]. (ang.).
↑ ^a ^b Fauna Polski – charakterystyka i wykaz gatunków. Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I. i Skibińska E. (red.). T. III. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2008, s. 394–395. ISBN 978-83-88147-09-8.
↑ Ewa Stworzewicz: Zonitoides arboreus (Say, 1816). [w:] Księga gatunków obcych inwazyjnych w faunie Polski. Wyd. internetowe [on-line]. Instytut Ochrony Przyrody PAN. [dostęp 2011-12-26]. (pol.).

[Bouchet2005-1] Philippe Bouchet, Jean-Pierre Rocroi. Classification and nomenclator of gastropod families. „Malacologia: International Journal of Malacology”. 47 (1–2), s. 1–397, 2005. ISSN 0076-2997. (ang.).

[mb-2] MolluscaBase eds., Gastrodontidae Tryon, 1866, [w:] MolluscaBase [online] [dostęp 2024-04-01] (ang.).

[moll-3] Robert Nordsieck: Gloss Snails (Gastrodontidae). [w:] The Living World of Molluscs [on-line]. [dostęp 2011-12-26]. (ang.).

[FaunaT3-4] Fauna Polski – charakterystyka i wykaz gatunków. Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I. i Skibińska E. (red.). T. III. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2008, s. 394–395. ISBN 978-83-88147-09-8.

[iop-5] Ewa Stworzewicz: Zonitoides arboreus (Say, 1816). [w:] Księga gatunków obcych inwazyjnych w faunie Polski. Wyd. internetowe [on-line]. Instytut Ochrony Przyrody PAN. [dostęp 2011-12-26]. (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]