George Perle – Wikipedia, wolna encyklopedia
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Pochodzenie | |
Data i miejsce śmierci | |
Gatunki | |
Zawód | |
Strona internetowa |
George Perle (ur. 6 maja 1915 w Bayonne w stanie New Jersey[1][2][3], zm. 23 stycznia 2009 w Nowym Jorku[3]) – amerykański kompozytor i teoretyk muzyki.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]W latach 1934–1938 studiował na University of Chicago u Wesleya LaViolette[1][2]. Na początku lat 40. pobierał prywatnie lekcje u Ernsta Křenka[1][2]. W 1942 roku uzyskał stopień Master of Arts w American Conservatory of Music w Chicago[2]. W 1956 roku obronił doktorat z muzykologii na New York University[1][2]. Był wykładowcą University of Louisville (1949–1957), Uniwersytetu Kalifornijskiego w Davis (1957–1961) i Queens College na City University of New York (1961–1985)[1][2]. W 1967, 1980 i 1987 roku przebywał jako kompozytor rezydent w Tanglewood[1][2]. Od 1989 do 1991 roku współpracował z San Francisco Symphony Orchestra[1][2]. Dwukrotny laureat stypendium Fundacji Pamięci Johna Simona Guggenheima (1966 i 1974)[2]. Laureat MacArthur Fellowship (1986)[2].
W 1941 roku wspólnie z Robertem Ericksonem i Benem Weberem założył w Chicago New Music Group[2]. W 1968 roku wraz z Hansem Redlichem i Igorem Strawinskim powołał do życia International Alban Berg Society[2]. Członek American Academy of Arts and Letters (1978)[1][2]. W 1980 roku za książkę The Operas of Alban Berg otrzymał nagrodę American Musicological Society[1][2]. W 1986 roku otrzymał Nagrodę Pulitzera za IV Kwintet na instrumenty dęte[1][2][3].
Twórczość
[edytuj | edytuj kod]Należał do pierwszych amerykańskich kompozytorów posługujących się techniką dodekafoniczną[2]. Jej reguł nie traktował jednak na sposób ortodoksyjny, opracowując autorski system „tonalności dwunastotonowej”, w którym łączył elementy dodekafonii i tonalności[1][2][3]. Polegała ona na wykorzystaniu w obrębie materiału dodekafonicznego zbiorów interwałów o stałych cechach strukturalnych, wykazujących cechy modalności i będących źródłami harmoniki kompozycji[1].
Jako teoretyk zajmował się studiami nad twórczością Skriabina, Bartóka, Schönberga i Weberna[1]. Pisał także o twórczości Albana Berga, był autorem monografii poświęconej jego operom[1].
Prace
[edytuj | edytuj kod](na podstawie materiałów źródłowych)[2]
- Serial Composition and Atonality: An Introduction to the Music of Schoenberg and Webern (Berkeley 1962)
- Twelve-Tone Tonality (Berkeley 1977)
- The Operas of Alban Berg (2 tomy, Berkeley 1980 i 1985)
- The Listening Composer (Berkeley 1990)
- The Right Notes: 23 Selected Essays on 20th-Century Music (Hillsdale 1994)
- Style and Idea in the Lyric Suite of Alban Berg (Hillsdale 1995)
Wybrane kompozycje
[edytuj | edytuj kod](na podstawie materiałów źródłowych)[1][2]
Utwory orkiestrowe
- Solemn Procession (1947)
- 3 Movements (1960)
- Serenade No. 1 na altówkę i orkiestrę kameralną (1962)
- 6 Bagatelles (1965)
- Koncert wiolonczelowy (1966)
- Serenade No. 2 na 11 wykonawców (1968)
- Concertino na fortepian, instrumenty dęte i kotły (1979)
- A Short Symphony (1980)
- Serenade No. 3 na fortepian i orkiestrę kameralną (1983)
- Dance Overture (1987)
- New Fanfares na orkiestrę dętą (1987)
- Lyric Intermezzo na 15 wykonawców (1987)
- Sinfonietta I (1987)
- Sinfonietta II (1990)
- 2 koncerty fortepianowe (I 1990, II 1991)
- Adagio (1992)
- Transcendental Modulations (1993)
Utwory kameralne
- Sonata na altówkę solo (1942)
- 3 sonaty na klarnet solo (1943)
- Hebrew Melodies na wiolonczelę (1945)
- Lyric Piece na wiolonczelę i fortepian (1946)
- Sonata na wiolonczelę solo (1947)
- Kwartet smyczkowy (1958)
- 4 kwintety dęte (I 1959, II 1960, III 1967, IV 1984)
- 2 sonaty na skrzypce solo (I 1959, II 1963)
- V kwartet smyczkowy (1960, zrewid. 1967)
- VII kwartet smyczkowy (1973)
- VIII kwartet smyczkowy „Windows of Order” (1988)
- Monody I na flet (1960)
- 3 Inventions na fagot (1962)
- Solo Partita na skrzypce i altówkę (1965)
- Sonata quasi una fantasia na klarnet i fortepian (1972)
- Sonata a quattro na flet, klarnet, skrzypce i wiolonczelę (1982)
- Sonata wiolonczelowa (1985)
- Sonata a cinque na puzon basowy, klarnet, skrzypce, wiolonczelę i fortepian (1986)
- For Piano and Wind na flet, rożek angielski, klarnet, róg, fagot i fortepian (1988)
- Nightsong na flet, klarnet, skrzypce, wiolonczelę i fortepian (1988)
- Duos na róg i kwartet smyczkowy (1995)
- Critical Moments na flet, klarnet, skrzypce, wiolonczelę, fortepian i perkusję (1996)
Utwory fortepianowe
- Pantomime, Interlude, and Fugue (1937)
- Little Suite (1939)
- 6 Preludes (1946)
- Sonata (1950)
- Short Sonata (1964)
- Toccata (1969)
- Suite in C (1970)
- Fantasy-Variations (1971)
- 6 etudes (1976)
- Ballade (1981)
- 6 New Etudes (1984)
- Sonatina (1986)
- Lyric Intermezzo (1987)
- Phantasieplay (1994)
- 6 Celebratory Inventions (1995)
- Chansons cachées (1997)
- Musical Offerings na fortepian na lewą rękę (1998)
- 9 Bagatelles (1999)
Utwory na chór a cappella
- And so the Swans... (1961)
- Sonnets to Orpheus (1974)
Utwory wokalno-instrumentalne
- Rilke Songs na głos i fortepian (1941)
- Songs of Praise and Lamentation na solistów, chór i orkiestrę (1974)
- 13 Dickinson Songs na głos i fortepian (1978)
Muzyka do sztuk scenicznych
- The Birds według Arystofanesa na głosy solowe, chór i zespół instrumentów (wyst. Berkeley 1961)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 8. Część biograficzna pe–r. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2004, s. 55. ISBN 978-83-224-0837-7.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 4 Levy–Pisa. New York: Schirmer Books, 2001, s. 2763–2764. ISBN 0-02-865529-X.
- ↑ a b c d Encyclopædia Britannica Book of the Year 2010. London: Encyclopædia Britannica, 2010, s. 151. ISBN 978-1-61535-366-8.
- ISNI: 0000000114419812
- VIAF: 37007155
- LCCN: n50009696
- GND: 119031779
- LIBRIS: zw9dklwh4stxbm8
- BnF: 12420803s
- SUDOC: 033331421
- SBN: CFIV024133
- NKC: jn19990006463
- BNE: XX1068625
- NTA: 06942828X
- BIBSYS: 90380803
- CiNii: DA05339492
- PLWABN: 9810610769105606
- NUKAT: n01036208
- J9U: 987007576781705171
- LNB: 000298084
- NSK: 000204021
- CONOR: 25004643
- BLBNB: 001501229
- LIH: LNB:v1v;=B9