Gierałtowiec – Wikipedia, wolna encyklopedia

Gierałtowiec

wieś
Dwór w Gierałtowcu (ob. szkoła)
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Powiat	złotoryjski
Gmina	Złotoryja
Liczba ludności (III 2011)	559[2]
Strefa numeracyjna	76
Kod pocztowy	59-511[3]
Tablice rejestracyjne	DZL
SIMC	0368510
Położenie na mapie Polski Gierałtowiec
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Gierałtowiec
Położenie na mapie powiatu złotoryjskiego Gierałtowiec
Położenie na mapie gminy wiejskiej Złotoryja Gierałtowiec
51°10′48″N 15°59′30″E/51,180000 15,991667[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Gierałtowiec (niem. Giersdorf) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie złotoryjskim, w gminie Złotoryja.

Dawniej, do Gierałtowca należała kolonia w Ernestynowie, a w wyniku przesunięć administracyjnych przeprowadzonych niedługo przed II wojną światową także Brennik. W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Gierałtowiec. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa legnickiego.

Przed II wojną światową wieś liczyła około 450 mieszkańców. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) było ich 559^[2]. Obecnie jest szóstą co do wielkości miejscowością gminy Złotoryja.

Gierałtowiec po raz pierwszy w dokumentach został wymieniony dość późno, bo w roku 1414 jako Gerisdorf. Pierwotna nazwa brzmiała prawdopodobnie Gerhardsdorf, natomiast ostatnia niemiecka – Giersdorf.

Obecnie znajdują się we wsi: szkoła, ośrodek zdrowia, punkt gminnej spółdzielni, sklep spożywczy, kiosk, świetlica i biblioteka. Większość ludności wsi jest wyznania katolickiego.

Gierałtowiec był generalnie protestancki. Posiadał budynek szkolny, pod który kamień węgielny położono w roku 1861. Szosę ze sztuczną nawierzchnią do dworca kolejowego w Budziwojowie zbudowano w roku 1905. Poczta funkcjonowała już w roku 1888. Przesyłki odbierano z dworca w Wilczycach 2 razy w ciągu dnia. Na początku XIX wieku we wsi były: dwa młyny, kuźnia, gospoda, przędzalnia wełny i browar. Działalność prowadziło 14 rzemieślników. Przed wojną wieś liczyła około 450 mieszkańców zajmujących się głównie rolnictwem. W rejestrze zabytków wymieniono 14 obiektów Gierałtowca. W okresie powojennym była tu także siedziba Gromadzkiej Rady Narodowej.

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest^[4]:

• zespół dworski
  • dwór, obecnie szkoła podstawowa, z początku XVII w., XIX w., uchodził za jeden z piękniejszych w okolicy. Jego właścicielami były możne i znane na Śląsku rody: Richthofenów, Roedernów, Stollbergów, Reuissów, Schönaich-Carolath i Pücklerów
  • park, z XVIII w., drugiej połowy XIX w.