Giluhepa – Wikipedia, wolna encyklopedia

Giluhepa (Kirgipa)

królewska małżonka
Jako żona	Amenhotepa III
Następczyni	Taduhepa
Dane biograficzne
Ojciec	Szuttarna II
Mąż	Amenhotep III

Giluhepa, Kirgipa (XIV wiek p.n.e.) – jedna z kilku pochodzących z Bliskiego Wschodu żon faraona Amenhotepa III.

Córka króla Mitanni Szuttarny II, siostra Tuszratty.

Druga z trzech Mitannijek dynastycznego pochodzenia, które poślubiły egipskich władców w wyniku układów dyplomatycznych. Pierwszą była nieznana z imienia ciotka Giluhepy, która poślubiła Totmesa IV, zaś trzecią i ostatnią jej bratanica Taduhepa, która wyszła za Amenhotepa III pod koniec jego panowania, prawdopodobnie już po śmierci Giluhepy.

Do małżeństwa Giluhepy z faraonem doszło w 10. roku jego panowania, o czym informują znane z kilku egzemplarzy tzw. skarabeusze Kirgipy. Skarabeusze, nazywane od egipskiego zapisu hetyckiego imienia królewny, różnią się nieznacznie redakcją tekstu. Giluhepa wymieniana jest również w korespondencji dyplomatycznej Tuszratty z Amenhotepem, odkrytej w archiwum w Tell El-Amarna.

Giluhepa nie nosiła tytułu królowej, zarezerwowanego dla Wielkiej Małżonki Królewskiej Amenhotepa, Teje. Wraz z innymi cudzoziemskimi księżniczkami, które również są wymieniane w listach z Tell El-Amarna, m.in. siostrą i córką babilońskiego władcy Kadaszman-Enlila I, była jedynie drugorzędną małżonką farona.

Nie jest znane ewentualne potomstwo pochodzące ze związku Giluhepy z Amenhotepem.

Mitannijska żona faraona zmarła prawdopodobnie przed 35. rokiem jego panowania. W tymże roku Amenhotep III ponownie nawiązał sojusz polityczny z bratem Giluhepy, przypieczętowując go małżeństwem dynastycznym. Faraon poślubił kolejną królewnę mitannijską, tym razem córkę Tuszratty i bratanicę poprzedniej żony.

Miejsce pochówku Giluhepy nie jest znane.

• Giluhepa, [w:] Rosemarie Drenkhahn (red.), Lexikon der Ägyptologie, t. II (Erntefest - Hodjedef), Wiesbaden 1977, s. 597. ISBN 3-447-01876-3
• D. D. Luckenbill, The Excavations in Palestine, "The Biblical World", 35, nr 2, 1910, s. 97-105.
• Marriage with Kirgipa, [w:] James Henry Breasted, Ancient Records of Egypt, t. II, Chicago 1906, s. 866-867.
• Samuel A. B. Mercer, The Hittites, Mitanni and Babylonia in the Tell el-Amarna Letters, "Journal of the Society of Oriental Research" VIII, 1924, s. 13-50.

• Two scarab inscriptions commemorating marriages of Amenhotep III [dostęp 2014-01-31]