Gołębiak plamisty – Wikipedia, wolna encyklopedia

Gołębiak plamisty
Zenaida galapagoensis[1]
Gould, 1841
Ilustracja
Osobnik na wyspie Española
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

gołębiowe

Rodzina

gołębiowate

Podrodzina

gołębie

Rodzaj

Zenaida

Gatunek

gołębiak plamisty

Synonimy
  • Nesopelia galapagoensis (Gould, 1841)[2]
Podgatunki
  • Z. g. exsul (Rothschild & E.J.O. Hartert, 1899)
  • Z. g. galapagoensis Gould, 1841
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]

Zasięg występowania
Mapa występowania

Gołębiak plamisty[4] (Zenaida galapagoensis) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny gołębiowatych (Columbidae). Występuje na wyspach Galapagos należących do Ekwadoru.

Taksonomia

[edytuj | edytuj kod]

Gatunek został opisany naukowo w 1841 roku przez Johna Goulda[5]. Gould opisał podgatunek zamieszkujący główne wyspy archipelagu. W 1899 roku Walter Rothschild i Ernst Hartert opisali podgatunek Z. g. exsul żyjący na oddalonych na północny zachód wyspach Darwin i Wolf. Gatunek różni się od innych przedstawicieli rodzaju Zenaida głosem i zachowaniami, i bywał wyłączany do monotypowego rodzaju Nesopelia. Badania genetyczne wskazują jednak na jego przynależność do rodzaju Zenaida[6].

Charakterystyka

[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała wynosi od 18 do 23 cm, masa ciała od 67 do 92 g[6]. Głowa i szyja są rdzawobrązowe; różowobrązowa barwa piersi przechodzi w jaśniejszą, płową barwę na brzuchu. Podogonie i pokrywy jasnoszare. Obrączka oczna ma kontrastującą niebieską barwę[6].

Gołębiak plamisty ma proporcjonalnie krótszy ogon, większe nogi i stopy i dłuższy dziób niż gołębiak plamouchy (Zenaida auriculata) i gołębiak długosterny (Z. macroura). Gołębiak cynamonowy (Z. aurita) wykazuje pośrednie proporcje ciała i cechy ubarwienia między tymi gatunkami a gołębiakiem plamistym[4][6].

Ekologia

[edytuj | edytuj kod]

Gatunek ten zamieszkuje suche, skaliste niziny z rozproszonymi drzewami, krzewami i opuncjami. Żywi się głównie nasionami, ale w porze deszczowej (późny styczeń – połowa lutego) zjada również gąsienice i kwiaty kaktusów. Ptaki te nie migrują, choć zdarza się, że przelatują pomiędzy wyspami[3][6].

Samica gołębiaka plamistego składa zwykle dwa jaja. Lęgi mają miejsce od stycznia do listopada, choć sezon rozrodczy może się różnić pomiędzy wyspami archipelagu; największe nasilenie prawdopodobnie ma miejsce od marca do czerwca. Gniazda są zakładane na ziemi, w szczelinach skał lub w starych gniazdach przedrzeźniacza bladego[3][6].

Status i zagrożenia

[edytuj | edytuj kod]

Gołębiak plamisty ma ograniczony zasięg występowania (~8300 km²) oraz ocenia się, że jego populacja ma trend malejący. Jest uznawany za gatunek bliski zagrożenia (NT – Near threatened). Zagrożeniem dla niego może być drapieżnictwo ze strony zdziczałych kotów i innych zwierząt introdukowanych na Galapagos przez ludzi. W przeszłości polowano na te ptaki, co ułatwiała ich ufna natura. Istnieją zapisy o upolowaniu 60–70 sztuk w jeden ranek[3].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Zenaida galapagoensis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. D. Lepage: Galapagos Dove Zenaida galapagoensis. [w:] Avibase [on-line]. [dostęp 2021-10-19]. (ang.).
  3. a b c d BirdLife International, Zenaida galapagoensis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2020-3, DOI10.2305/IUCN.UK.2012-1.RLTS.T22690758A38965386.en [dostęp 2020-12-17] (ang.).
  4. a b Nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Columbinae Leach, 1820- gołębie (wersja: 2019-07-21). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-08-06].
  5. John Gould: The Zoology of the Voyage of H.M.S. Beagle. Charles Darwin (red.). T. 3: Birds. Londyn: 1841. [dostęp 2020-08-24].
  6. a b c d e f Baptista, L.F., Trail, P.W., Horblit, H.M. & Kirwan, G.M.: Galapagos Dove (Zenaida galapagoensis). W: J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie, E. de Juana (red.): Handbook of the Birds of the World Alive. Barcelona: Lynx Edicions, 2016. [dostęp 2016-09-12]. (ang.).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]