Golkonda – Wikipedia, wolna encyklopedia

Fort Golkonda

Golkonda – fort położony na wzgórzu granitowym w południowo-środkowych Indiach, w prowincji Andhra Pradesh, na zachodnich przedmieściach Hajdarabadu[1][2].

Pierwszy fort wybudowano tutaj w XII wieku, według legendy młody pasterz natknął się tutaj na bożka, którego zabrał do króla. W miejscu zdarzenia wybudowano fort nazwany Golla Konda (Wzgórze Pastuszka). W 1512 roku Golkonda została niepodległym państwem. Została przebudowana przez władców muzułmańskich, przy forcie powstało nowe miasto. Przez 63 lata wzniesiono wiele budynków reprezentacyjnych, w tym pałace i meczety, oraz budynki służące użyteczności publicznej. Miasto miało system rur, za pomocą których doprowadzano wodę do kamienic i fontann. Twierdza miała potężne mury o długości około 11-12 km. Główny fort Golkondy zbudowany był na wzgórzu 120 m n.p.m. Granitowe mury z 87 półokrągłymi bastionami miały długość około 5 km. Forteca miała ogromne znaczenie ze względu na bliskość kopalń diamentów, z których pochodzi słynny Koh-i-Noor zrabowany przez Aurangzeba, obecnie część klejnotów koronnych Wielkiej Brytanii. W okresie swojego rozkwitu przydającego na XVI-XVII w. miasto słynęło z bogactwa. Droga wiodąca do Hajdarabadu stała się ulicą handlową, gdzie sprzedawano diamenty oraz biżuterię wyrabianą przez okolicznych rzemieślników. Główną przyczyną upadku fortu i miasta było zajęcie go w 1687 przez cesarza Wielkich Mogołów Aurangzeba i upadek niezależnego sułtanatu.

Golkonda byłą stolicą królestwa Golkonda od 1518 do 1591 roku. W tym roku Muhammad Kuli przeniósł stolicę do założonego przez siebie nieopodal nad rzeką Musi miasta Hajdarabad. Powodem przenosin było przeludnienie Golkondy, brak wody, być może też epidemia.

Zabytki Golkondy

[edytuj | edytuj kod]
  • bramy zewnętrznej i wewnętrznej fortyfikacji (Fateh Darwaza – Brama Zwycięstwa, Brama Bajara, Brama Mekka, Brama Habśi Kaman i Bala Hisar) zbudowane z drewna tekowego, nabijane ćwiekami dla ochrony przed atakiem z wykorzystaniem słoni
  • Muzeum Archeologiczne (w dawnym skarbcu)
  • Wielki Portyk (Grand Portico)
  • Pałac Królowej (Rani Mahal), którego ściany zdobione w roślinne arabeski ozdobione kiedyś były szlachetnymi kamieniami; pozostała w nim miedziana fontanna kiedyś wypełniona różaną wodą i sypialnia Śahi Mahal
  • Sala Tronowa (Durbar Hall)- trzykondygnacyjna sala zebrań władców Golkondy, do której idzie się po 200 spiralnie zbudowanych schodach, z boku których widać pozostałości po systemie dostawy wody służącej do kąpieli i ochłodzenia; z góry sali widok na okolicę
  • meczet Ibrahima
  • świątynia Mahakali
  • więzienie skarbnika królewskiego Ramdasa
  • rezydencja ministrów Akanna-Makanna
  • łaźnia pogrzebowa
  • meczet Taramati
  • ponadto ruiny magazynów, studni, stajni wielbłądów, składu broni

W twierdzy Golkonda odbywają się wieczorem pokazy światła i dźwięku z angielskojęzycznym przedstawieniem dziejów Golkondy. Już poza murami twierdzy znajduje się Nau Mahal (Dziewięć Pałaców) – kwatera dla dworu, przebywającego tu podczas wizyt nizamów Golkondy przyjeżdżających do twierdzy z Hajdarabadu.

W pobliżu Golkondy znajdują się 82 grobowce (w tym grobowce siedmiu z ośmiu władców z rządzącej królestwem Golkondy w wiekach XVI–XVII dynastii Kutub Śahi)[3]. Typowe w ich budowie są cebulaste kopuły i arkady. Największe wrażenie robią grobowce założyciela Hajdarabadu Muhammada Kuli i jego żony Hajad Bakhś Benum.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Monuments and Forts of the Deccan Sultanate [online], whc.unesco.org [dostęp 2024-10-19].
  2. Manu S. Pillai, How an impregnable fort city was finally breached by treachery [online], Condé Nast Traveller India, 29 grudnia 2022 [dostęp 2024-10-19] (ang.).
  3. Rangan Datta, Eighty Qutb Shahi dynasty structures that are sure to take your breath away [online], The Telegraph, 26 czerwca 2024 [dostęp 2024-09-16] (ang.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Indie. Przewodnik National Geographic, Wyd. 2, 2007, ISBN 978-83-60006-95-5
  • Indie.Przewodnik Dorling Kindersley, Wiedza i Życie, Warszawa 2007
  • Indie. Przewodnik Global, PWN, Warszawa 2011