Grąziowa – Wikipedia, wolna encyklopedia

Grąziowa
	osada leśna
	; Cerkiew Narodzenia Bogarodzicy (obecnie w MBL w Sanoku)
Państwo	Polska
Województwo	podkarpackie
Powiat	bieszczadzki
Gmina	Ustrzyki Dolne
Liczba ludności (2006)	22
Strefa numeracyjna	13
Kod pocztowy	38-712
Tablice rejestracyjne	RBI
SIMC	0361778
	Położenie na mapie Polski Grąziowa
	Położenie na mapie województwa podkarpackiego Grąziowa
	Położenie na mapie powiatu bieszczadzkiego Grąziowa
	Położenie na mapie gminy Ustrzyki Dolne Grąziowa
	49°35′54″N 22°32′51″E/49,598333 22,547500
	Multimedia w Wikimedia Commons

Grąziowa – osada leśna w województwie podkarpackim, w powiecie bieszczadzkim, w gminie Ustrzyki Dolne^[3]^[4]. Leży nad Wiarem na terenie Pogórza Przemyskiego.

Historia

Wieś powstała w wyniku akcji kolonizacyjnej Rybotyckich, pierwsza wzmianka pisana pochodzi z 1469 r. Parafia obrządku wschodniego istniała już w 1510 r. Przez kolejne stulecia wchodziła w skład klucza rybotyckiego i wraz z nim zmieniała właścicieli. W 1921 r. było tu 210 domów i 1155 mieszkańców (890 gr-kat., 190 rz-kat., 75 mojż.). Ludność ukraińską wywieziono w 1946 r. do ZSRR i w 1947 na Ziemie Odzyskane.

W 1959 r. osiedlono tu emigrantów z Grecji. W latach 70. XX w. po raz kolejny wysiedlono mieszkańców, tereny te weszły w skład Ośrodka Wypoczynkowego Urzędu Rady Ministrów w Arłamowie. Sądząc po pozostałych, zdewastowanych budynkach, prowadzono tu pomocnicze gospodarstwo hodowlane. Po dawnych mieszkańcach pozostały zdziczałe sady.

Do 1968 r. stała tu drewniana cerkiew pw. Narodzenia NMP z 1731 r. Wyposażenie zostało po 1947 r. zniszczone bądź rozgrabione. Zachowała się polichromia autorstwa Stefana Paszeckiego z 1735 r. W 1968 r. przeniesiono cerkiew do skansenu w Sanoku. Wewnątrz umieszczono ikonostas z cerkwi w Poździaczu.

Grąziowa – PGR z lat 70. XX w.
Zdziczałe sady w Grąziowej
Polichromia w cerkwi

Osobny artykuł: Cerkiew Narodzenia Najświętszej Maryi Panny z Grąziowej.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego.

W roku 1879, Grąziowa to "wieś w powiecie dobromilskim, 18 km na zachód od Dobromila, 11 km na południowy wschód od stacji pocztowej w Birczy, w dolinie Wiaru, objętej od wschodu lesistym pasmem górskim, którego szczyt najwyższy wznosi się do 571 m, od zachodu zaś Wielkim Lasem, ze szczytem 488 m. wysokim. Domów 128, mieszkańców 775. Własność większa obejmuje roli ornej 771 mórg, łąk i ogrodów 75, pastwisk 97, lasu 641; własności mniejszej roli ornej 948, łąk i ogrodów 75, pastwisk 127, lasu 200 mórg. Parafia rzymskokatolicka w Nowosielcach Kozickich, greckokatolicka w miejscu. We wsi tartak wodny."

Właścicielem dóbr w Grąziowej był Stanisław Dydyński (zm. 1927)^[5].

22 marca 1945 oddział UPA zamordował w nocy siedmiu Polaków. Ofiarami napadu byli: Franciszek Kania, Antoni Kania, Michał Kielar, Mikołaj Kielar, Piotr Kijanka, Stanisław Kucharski i Jan Stelmach.

Przypisy

↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 38424
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 334 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
↑ ^a ^b GUS. Wyszukiwarka TERYT
↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
↑ Wiadomości bieżące. Nekrologia. „Gospodarz”, s. 3, Nr 4 z 15 marca 1927.

Linki zewnętrzne

Grąziowa ''1.) wś, pow. dobromilski'', [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 803 .
Umowa o zmianie granic z 1951. bieszczady.pik-net.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-05-25)].
Zamordowani przez UPA

[prng-1] Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 38424

[poczta-2] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 334 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .

[teryt-3] GUS. Wyszukiwarka TERYT

[roz-4] Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)

[5] Wiadomości bieżące. Nekrologia. „Gospodarz”, s. 3, Nr 4 z 15 marca 1927.

[2]

[3]

[1]

[4]

[5]

Miasto	Ustrzyki Dolne
Części miasta	Jasień Osiedle Fabryczne Pod Dębami Strwiążek Strwiążyczek Ustjanowa Górna Zabłocie
Wsie	Bandrów Narodowy Brelików Brzegi Dolne Daszówka Dźwiniacz Dolny Hoszowczyk Hoszów Jałowe Jamna Dolna Jamna Górna Jureczkowa Krościenko Leszczowate Liskowate Łobozew Dolny Łobozew Górny Łodyna Moczary Nowosielce Kozickie Ropienka Równia Serednica Stańkowa Teleśnica Oszwarowa Teleśnica Sanna Ustjanowa Dolna Ustjanowa Górna Wojtkowa Wojtkówka Wola Maćkowa Wola Romanowa Zadwórze Zawadka
Części wsi	Borsukowce Braniów Chwaniów Dolny Koniec Górny Koniec (Krościenko) Górny Koniec (Leszczowate) Górny Koniec (Stańkowa) Kopalnia Łodyna-Ług Pod Jaworem Ropienka Dolna Ropienka Górna Rzeki Wolica Za Działem Zabłocie
Osady	Arłamów Kwaszenina Sokole Trzcianiec
Osady leśne	Grąziowa Trójca
Nieistniejące wsie i ich części	Bandrów Kolonia Krzywe Siegenthal Stebnik Steinfels