Graz – Wikipedia, wolna encyklopedia

Graz
Ilustracja
Ratusz
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Austria

Kraj związkowy

 Styria

Burmistrz

Elke Kahr

Powierzchnia

127,57 km²

Wysokość

353 m n.p.m.

Populacja (1 stycznia 2023)
• liczba ludności
• gęstość


298 479[1]
2340 os./km²

Nr kierunkowy

0316

Kod pocztowy

801x, 802x, 803x, 804x, 805x

Tablice rejestracyjne

G

Położenie na mapie Styrii
Mapa konturowa Styrii, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Graz”
Położenie na mapie Austrii
Mapa konturowa Austrii, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Graz”
Ziemia47°04′N 15°26′E/47,066667 15,433333
Strona internetowa
Historyczne centrum Grazu i Zamek Eggenberg[2][a]
Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO
ilustracja
Państwo

 Austria

Typ

kulturowy

Spełniane kryterium

II, IV

Numer ref.

931

Region[b]

Europa i Ameryka Północna

Historia wpisania na listę
Wpisanie na listę

1999
na 23. sesji

Dokonane zmiany

2010

Graz (słoweń. Gradec) – miasto statutarne w południowo-wschodniej Austrii, stolica kraju związkowego Styria oraz siedziba powiatu Graz-Umgebung (do którego jednak nie należy). Liczy 298 479 mieszkańców (1 stycznia 2023).

Miasto leży nad rzeką Murą, u podnóża Alp Styryjskich. Po Wiedniu drugie co do wielkości i znaczenia miasto Austrii. Graz jest znaczącym ośrodkiem przemysłowym, kulturalnym i turystycznym. W mieście znajdują się cztery uniwersytety i dwie inne szkoły wyższe, do których uczęszcza razem ponad 45 tys. studentów. W roku 2003 był kulturalną stolicą Europy. Znajduje się tu także polski konsulat honorowy.

Toponimia nazwy

[edytuj | edytuj kod]

Nazwa miasta wywodzi się od słowa gradecsłoweńskiego wyrazu oznaczającego mały zamek. Jest to związane z tym, że miasto Graz powstało na terenie wcześniejszej słowiańskiej osady o takiej właśnie nazwie.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Pierwsze wzmianki o Grazu pochodzą z roku 881, kiedy w dokumencie wymienia się go jako warownię władców Styrii. Potwierdzeniem statusu było przyznanie praw miejskich w roku 1281 przez Rudolfa I Habsburga. Od pierwszej połowy XV wieku aż do XVII wieku Graz był siedzibą styryjskiej gałęzi dynastii Habsburgów. Pod ich patronatem w XV i XVI wieku miasto dobrze się rozwijało, wtedy to na górze Schlossberg wzniesiono twierdzę dla obrony przed Turkami. W roku 1586 w Grazu powstał pierwszy uniwersytet. W 1809 roku twierdzę bez powodzenia oblegały wojska napoleońskie.

W dniach 29–30 kwietnia 2008 r. na zamku w Grazu spotkało się ośmiu prezydentów państw Unii Europejskiej (w tym Polski – Lech Kaczyński).

Zabytki i turystyka

[edytuj | edytuj kod]

W roku 1999 grodzieckie Stare Miasto zostało wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Najważniejsze zabytki to:

  • późnogotycka katedra świętego Idziego (Hl. Ägydius) z okresu 1438–1462, przy katedrze barokowe mauzoleum Ferdynanda II
  • ruiny zamku Schlossberg z dwiema zachowanymi wieżami, spośród których charakterystyczna wieża zegarowa jest symbolem miasta
  • gotyckie i barokowe kościoły m.in. katolicki Najświętszej Krwi (Hl. Blut), Matki Bożej Nieustającej Pomocy (Mariahilfkirche)
  • renesansowy budynek starostwa Landhaus
  • ratusz z XIX wieku
  • arsenał z XVII wieku
  • kościół pielgrzymkowy Mariatrost
  • muzea m.in. Universalmuseum Joanneum(inne języki) z koroną książąt Styrii oraz malarstwem europejskim

Spośród nowoczesnych budynków uwagę zwraca Kunsthaus Graz, wzniesiony w 2003 budynek galerii sztuki zlokalizowany w centrum miasta. Dwupiętrowy obiekt został zaprojektowany przez londyńskich architektów, Petera Cooka i Colina Fourniera. Według różnych interpretacji budynek wykonany z żelbetu i paneli pleksiglasowych, przypomina serce wyjęte z ciała lub krowie wymię.

Oświata

[edytuj | edytuj kod]

Uczelnie:

Transport

[edytuj | edytuj kod]

Tramwaje

[edytuj | edytuj kod]
 Osobny artykuł: Tramwaje w Grazu.

Transport kolejowy

[edytuj | edytuj kod]

W mieście znajduje się dworzec główny Graz Hauptbahnhof oraz stacje Graz Ostbahnhof, Graz Puntigam, Graz Don Bosco(inne języki), Graz Köflacherbahnhof(inne języki), Graz Liebenau/Murpark(inne języki), Graz Wetzelsdorf(inne języki), oraz Graz Webling(inne języki).

Stolica Styrii miłośnikom sportu znana jest z takich klubów jak Sturm Graz czy EC Graz 99ers, które w tym mieście mają swoją siedzibę.

Galeria

[edytuj | edytuj kod]

Współpraca

[edytuj | edytuj kod]

Miejscowości partnerskie:

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. AUS
  2. Austria. Polski Komitet ds. UNESCO. [dostęp 2021-01-04].

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]