Grupa Interwencyjna Służby Więziennej – Wikipedia, wolna encyklopedia

Grupa Interwencyjna Służby Więziennej

Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	od 2004 (nieetatowe) od 2010 (etatowe)
Organizacja
Dyslokacja	co najmniej jedna grupa na okręg
Podległość	Minister Sprawiedliwości Służba Więzienna Okręgowy Inspektorat Służby Więziennej
Skład	2 sekcje po 8 funkcjonariuszy w ramach każdej. Łącznie 16 operatorów na grupę

Grupa Interwencyjna Służby Więziennej (w skrócie GISW) – nazwa taktycznych formacji Służby Więziennej powołanych na podstawie zarządzenia w sprawie organizacji i zakresu działania etatowych Grup Interwencyjnych Służby Więziennej podpisanego 31 marca 2010 roku przez Dyrektora Generalnego Służby Więziennej płk Kajetana Dubiela. Niemniej jednak nieetatowe formacje GISW powstawały w poszczególnych jednostkach penitencjarnych od 2004 roku, np. w Zakładzie Karnym nr 1 we Wrocławiu, Zakładzie Karnym w Nowym Sączu lub Areszcie Śledczym Warszawa-Mokotów.

Do zadań GISW należą między innymi interweniowanie w sytuacjach naruszenia porządku, udaremnianie prób ucieczek i buntów w jednostkach penitencjarnych, udaremnianie zamachów na życie i zdrowie funkcjonariuszy i osób osadzonych, a także wykonywanie zadań konwojowych.

GISW wchodzą w skład okręgowych sił wsparcia i mogą stanowić skład odwodu Dyrektora Generalnego SW^[1].

Funkcjonariusze^[2], lub operatorzy^[2], Grup Interwencyjnych SW nazywani są potocznie „gisami”^[3] .

Od 2004 roku nieetatowe formacje GISW powoływane były doraźnie przez poszczególne jednostki penitencjarne, np. ZK nr we Wrocławiu, AŚ Warszawa-Mokotów^[4] lub ZK w Nowym Sączu^[5]. Wybierano do nich funkcjonariuszy w sposób doraźny. W czasie wolnym szkolili się oni z technik interwencji i walki. Szkolenia opierały się często na przekazywaniu porad przez bardziej doświadczonych funkcjonariuszy SW^[6] . Grupy te, w celu podniesienia swoich kompetencji, współpracowały m.in. z policyjnymi pododdziałami antyterrorystycznymi^[4]. Formowanie nieetatowych grup przeznaczonych do zadań specjalnych wynikało z doświadczeń zebranych podczas buntu osadzonych w Zakładzie Karnym w Goleniowie koło Szczecina, kiedy doszło do zajęcia kilku pawilonów lub podczas buntu w Zakładzie Karnym w Czarnem, kiedy zginęło sześciu osadzonych, a rannych zostało ponad 100 osób. Grupy te miały też poprawić bezpieczeństwo konwojów osadzonych do sądów lub innych jednostek penitencjarnych^[5].

Problemem pierwszych grup interwencyjnych był jednak brak specjalistycznego szkolenia i sprzętu, brak scentralizowanego systemu dowodzenia lub zbyt duża rotacja funkcjonariuszy^[6] .

31 marca 2010 roku Dyrektor Generalny SW płk Kajetan Dubiel podpisał Zarządzenie nr 14 w sprawie organizacji i zakresu działania etatowych Grup Interwencyjnych Służby Więziennej. Na tej podstawie w strukturach każdego z Okręgowych Inspektoratów Służby Więziennej stworzono po jednej etatowej grupie interwencyjnej^[5][7] . Decyzja ta była wynikiem podjętej w 2010 roku reformy Służby Więziennej, której celem miało być zwiększenie profesjonalizmu działań funkcjonariuszy SW i poprawa jakości ich działań. Chciano powołać mobilne, specjalnie wyszkolone zespoły, mogące być użyte w przypadku zagrożenia życia lub zdrowia, a także buntu w jednostkach penitencjarnych^[8][9].

11 stycznia 2011 roku Dyrektor Generalny SW płk Jacek Włodarski podpisał Zarządzenie Nr 3/2011 Dyrektora Generalnego Służby Więziennej z dnia 11 stycznia 2011 r. w sprawie zasad organizacji i zakresu działania etatowych Grup Interwencyjnych Służby Więziennej, które reguluje kwestie powoływania GISW, użycia, podporządkowania, umundurowania i wyposażenia GISW^[1].

5 listopada 2019 roku Dyrektor Generalny SW gen. Jacek Kitliński podpisał Zarządzenie nr 56/2019 Dyrektora Generalnego Służby Więziennej z dnia 5 listopada 2019 r. w sprawie ustanowienia, zasad przyznawania, noszenia oraz wzoru „Odznaki Grup Interwencyjnych Służby Więziennej”, które w celu uhonorowania i wyróżnienia funkcjonariuszy GISW ustanawia odznakę GISW oraz zasady jej przyznawania, noszenia i wzór^[10].

Grupy interwencyjne są tworzone przez Dyrektora Okręgowego SW, który wyznacza ich skład, Dowódcę Grupy Interwencyjnej oraz jego zastępcę który jest jednocześnie dowódcą 2 sekcji. Funkcjonariusze oddelegowani do GISW wchodzą w skład działu ochrony jednostki organizacyjnej w której stacjonują natomiast bezpośrednio podlegają rozkazom Dyrektora Okręgowego^[1].

Grupa interwencyjna składa się z dwóch sekcji po ośmiu funkcjonariuszy. Każda sekcja ma swojego dowódcę^[1]. Funkcjonariusze grup interwencyjnych muszą być dyspozycyjni 24 godziny na dobę, siedem dni w tygodniu^[6] .

Minimalne normy uzbrojenia funkcjonariuszy GISW stanowią, że każdy operator wyposażony jest w jedną sztukę broni krótkiej oraz jedną sztukę broni długiej przypisanej do poszczególnego operatora. Na grupę przypadają również pistolety maszynowe, strzelby powtarzalne oraz granatniki. Grupy wykorzystują granaty hukowo-błyskowe, dymne, łzawiące, paralizatory. Ponadto GISW używa drabinek szturmowych, specjalistycznego sprzętu do usuwania barykad, pałek teleskopowych lub tonf, kajdanek, gazu łzawiącego^[1].

Grupy interwencyjne, w ramach zadań zleconych przez dyrektora okręgowego, mogą być wykorzystywane do^[1]:

• zapobiegania zdarzeniom nadzwyczajnym lub likwidowania ich skutków,
• konwojowania osadzonych wymagających wzmożonych działań ochronnych,
• uczestniczenia w ćwiczeniach ochronnych i obronnych organizowanych na terenie jednostek organizacyjnych podległych dyrektorowi okręgowemu,
• szkolenia funkcjonariuszy działów ochrony z zakresu technik interwencyjnych.

Operatorzy GISW dodatkowo przeprowadzają kontrole cel i pomieszczeń w jednostkach penitencjarnych^[11] , dozorowanie osadzonych przebywających w szpitalu lub na pogrzebie członka rodziny^[12]. Funkcjonariusze grup interwencyjnych zajmują się także działaniami pościgowymi oraz zatrzymywaniem i doprowadzaniem osadzonych, którzy dobrowolnie nie powrócili z udzielonej przepustki, prowadzą szkolenia z zakresu strzelectwa bojowego technik interwencyjnych, konwojowania oraz samoobrony dla innych funkcjonariuszy jednostek podległych danemu okręgowi^[13].

Grupy interwencyjne, w związku z tym, iż mogą stanowić odwód Dyrektora Generalnego, pozostają w gotowości do wsparcia grup z innych województw^[14].

Dyrektorzy okręgowi SW są zobowiązani do zapewnienia bazy szkoleniowej dla grup interwencyjnych^[1]. Ponadto funkcjonariusze GISW biorą udział w szkoleniach z ratownictwa medycznego, a także w ćwiczeniach z oddziałami Straży Granicznej, Straży Pożarnej, Policji, CBŚP^[15].

• IreneuszI. Chloupek IreneuszI., GISW OISW w Krakowie, „SpecialOps”, 19 listopada 2014, s. 1–5 [dostęp 2022-02-21] .
• AnnaA. Krawczyńska AnnaA., Nieustraszeni i niezastąpieni, „Forum Służby Więziennej”, 270 (11), listopad 2020, s. 8–9, ISSN 2545-1847 [dostęp 2022-02-21] .

• KrzysztofK. Mątecki KrzysztofK., 10 lat GISW, „SpecialOps”, 11 stycznia 2021 [dostęp 2022-02-21] .
• EdytaE. Radczuk EdytaE., Zapobiegają, pomagają, chronią – Grupa Interwencyjna Służby Więziennej w służbie społeczeństwu, „Służba Więzienna” [dostęp 2022-02-21] .
• WojciechW. Syrocki WojciechW., Po co GISW?, „Forum Penitencjarne” (10), październik 2010, s. 15, ISSN 1505-2184 [dostęp 2022-02-21] .
• RobertR. Wnukowski RobertR., GISW – zawsze gotowi, „Służba Więzienna” [dostęp 2022-02-21] .