Grzawa – Wikipedia, wolna encyklopedia

Grzawa
wieś
Ilustracja
Kościół w Grzawie
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Powiat

pszczyński

Gmina

Miedźna

Wysokość

ok. 260 m n.p.m.

Liczba ludności (2022)

469[2]

Strefa numeracyjna

32

Kod pocztowy

43-227[3]

Tablice rejestracyjne

SPS

SIMC

0217076

Położenie na mapie gminy Miedźna
Mapa konturowa gminy Miedźna, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Grzawa”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Grzawa”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Grzawa”
Położenie na mapie powiatu pszczyńskiego
Mapa konturowa powiatu pszczyńskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Grzawa”
Ziemia49°57′51″N 19°03′26″E/49,964167 19,057222[1]

Grzawa (pierwotnie Rdzawa; niem. Heinwald) – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie pszczyńskim, w gminie Miedźna.

Grzawa jest jedyną w Polsce miejscowością o takiej nazwie. Gdyby w przeszłości jej pisownia nie przechodziła różnych przeinaczeń, dziś wioska zwałaby się zapewne Rdzawą (1563, a także 1524, 1568, 1598, później Grdzawa – 1444, 1772, 1790, Rzawa rok 1517, Gzawa rok 1536, Grdziawa rok 1636, także 1721). Ongiś było to określenie koloru wody zabarwionej związkami żelaza. Rdzawką zwano również trzęsawiska ("bażoły") z rdzawą wodą. Trudną grupę spółgłoskową "rdz" zapisywano dawniej różnie, co doprowadziło do obecnej formy, mylnie kojarzonej ze słowem "grzać"[4].

Historia

[edytuj | edytuj kod]

W dokumencie sprzedaży dóbr pszczyńskich wystawionym przez Kazimierza II cieszyńskiego w języku czeskim we Frysztacie w dniu 21 lutego 1517 roku wieś została wymieniona jako Rzawa[5].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa katowickiego.

Zabytki

[edytuj | edytuj kod]

Kościół p. w. św. Jana Chrzciciela. Zbudowany na początku XVI wieku, drewniany, konstrukcji zrębowej, z wieżą o konstrukcji słupowej. Jest najstarszą na ziemi pszczyńskiej zabytkową, drewnianą świątynią katolicką.

Osobistości

[edytuj | edytuj kod]

W Grzawie urodzili się:

  • Jan Kędzior – śląski działacz społeczny i polityczny,
  • bp Walenty Wojciech i jego brat Antoni.
  • ks. Walenty Waloszek – salezjanin, więzień KL Auschwitz i KL Dachau

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 39737
  2. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-07].
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 347 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. Nazwy miejscowe Polski : historia, pochodzenie, zmiany. pod red. Kazimierza Rymuta. T. 3, E-I. Kraków: Instytutu Języka Polskiego PAN, 1999, s. 416. ISBN 83-87795-45-3.
  5. Ludwik Musioł. Dokument sprzedaży księstwa pszczyńskiego z dn. 21. lutego 1517 R.. „Roczniki Towarzystwa Przyjaciół Nauk na Śląsku”. R. 2, s. 235–237, 1930. Katowice: nakł. Towarzystwa ; Drukiem K. Miarki. 

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]