Grzybowa Góra (województwo świętokrzyskie) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Grzybowa Góra
	wieś
	; Remiza Ochotniczej Straży Pożarnej w Grzybowej Górze.
Państwo	Polska
Województwo	świętokrzyskie
Powiat	skarżyski
Gmina	Skarżysko Kościelne
Liczba ludności (2021)	903
Strefa numeracyjna	41
Kod pocztowy	26-115
Tablice rejestracyjne	TSK
SIMC	0252598
	Położenie na mapie Polski Grzybowa Góra
	Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego Grzybowa Góra
	Położenie na mapie powiatu skarżyskiego Grzybowa Góra
	Położenie na mapie gminy Skarżysko Kościelne Grzybowa Góra
	51°07′56″N 20°57′39″E/51,132222 20,960833
	Multimedia w Wikimedia Commons

Grzybowa Góra – wieś w Polsce, położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie skarżyskim, w gminie Skarżysko Kościelne^[5]^[4].

Była wsią klasztoru cystersów wąchockich w województwie sandomierskim w ostatniej ćwierci XVI wieku^[6]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego.

W Grzybowej Górze odkryto najstarszą w Europie regularnie eksploatowaną kopalnię hematytu. Odkrywcą kopalni był Stefan Krukowski, który prowadził tu badania od 1937 r. W 1986 r. utworzono rezerwat archeologiczny Rydno^[7].

Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Trójcy Przenajświętszej w Skarżysku Kościelnym^[8] lub do parafii Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Gadce^[9].

Integralne części wsi

Integralne części wsi Grzybowa Góra^[5]^[4]
SIMC	Nazwa	Rodzaj
0252606	Duża Grzybowa Góra	część wsi
0252612	Mała Grzybowa Góra	część wsi
0252629	Podjagodne	przysiółek
0252635	Podlesie	przysiółek

Historia

Słownik geograficzny Królestwa Polskiego wymienia Grzybową- Górę jako wieś i folwark majorat w powiecie iłżeckim, gminie Skarżysko-Kościelne, parafii Mirzec.

W XV w. należała do klasztoru cystersów w Wąchocku (Długosz, III, 414). W drugiej połowie XIX w. wieś liczyła 49 domów 293 mieszkańców, mórg ziemi włościańskich 687, dworskiej 355.^[10]

Powstanie styczniowe

W dniu 19.04.1863 w Grzybowej Górze oddział Kononowicza, dowodzony przez Ludwika Michalskiego, spotkał się z kolumną moskiewską trzy razy liczniejszą od oddziału powstańczego. Ogień moskiewski wśród ciemnej nocy oświecił powstańcom drogę i ukazał z ilu mają do czynienia. Strzelcy na komendę Michalskiego rzucili się przez płoty wioski i za chałupami biegnąc, z za budynków zaczęli celnymi strzałami razić ściśniętą kolumnę nieprzyjacielską. Kapitan Michalski po ustąpieniu strzelców, mając plac otwarty do ataku, rzucił się wraz z ks. Agrypinem Konarskim z kosynierami do ataku. Z atakującego widząc się atakowanym, do tego z trzech stron masakrowany kosami, nieprzyjaciel zaczął się spiesznie cofać. Gdy zaś dowodzący podpułkownik padł raniony, cofanie to zamieniło się w bezładną ucieczkę do Radomia

Stanisław Zieliński, Bitwy i potyczki 1863-1864; na podstawie materyałów drukowanych i rękopiśmiennych Muzeum Narodowego w Rapperswilu, 1913, s. 130.

Czasy współczesne

W treści Załącznika nr 1 do Uchwały Nr XLVII/276/10 Rady Gminy w Skarżysku Kościelnym z dnia 31 sierpnia 2010r. – w dziale rys historyczny przeczytać można^[11]”.

„Po wojnie ludność znajduje prace w zakładach na terenie Starachowic, Skarżyska Kamiennej. Od 1946 roku istnieje stacja PKP, z której korzysta ok. 1000 osób z okolicznych miejscowości. Rzemiosłem trudnili się: produkcja dachówek – Władysław Płusa, Stanisław Gładyś. Władysław Sieczka, Lucjan Gładyś; kowalstwo i produkcja pilników – Bracia Józef i Kazimierz Grzmilowie; murarka – Henryk Piętak; stolarka – Władysław Gładyś. W 1966 roku zaistniał pożar wsi (około 50 zabudowań) – od Błacha Władysława do zabudowań Bolesława Płusy.”

W miejscowości działa zespół folklorystyczny Grzybowianki, występujący na różnych imprezach w regionie (np.: Dymarki Świętokrzyskie).

15 marca 1984 część Grzybowej Góry (miejscowość Nowy Młyn) włączono do Skarżyska-Kamiennej^[12].

Przypisy

↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 39997
↑ Raport o stanie gminy w roku 2021. Stan ludności 31.12.2021 str. 3 [dostęp 2022-10-06]
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 345 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
↑ ^a ^b ^c GUS. Rejestr TERYT.
↑ ^a ^b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
↑ Województwo sandomierskie w drugiej połowie XVI wieku. Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 1993, s. 113.
↑ www.skarzysko.org Rozwój przemysłu do XVIII w.. [dostęp 2006-12-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-09-27)].
↑ Opis parafii w Skarżysku Kościelnym na stronie diecezji
↑ Opis parafii w Gadce na stronie diecezji
↑ Grzybowa-góra, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 894 .
↑ Biuletyn Informacji Publicznej-Skarżysko-Kościelne.
↑ Dz.U. z 1984 r. nr 14, poz. 64

[prng-1] Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 39997

[rap-2] Raport o stanie gminy w roku 2021. Stan ludności 31.12.2021 str. 3 [dostęp 2022-10-06]

[poczta-3] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 345 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .

[teryt-4] GUS. Rejestr TERYT.

[R2013-5] Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).

[6] Województwo sandomierskie w drugiej połowie XVI wieku. Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 1993, s. 113.

[7] www.skarzysko.org Rozwój przemysłu do XVIII w.. [dostęp 2006-12-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-09-27)].

[par1-8] Opis parafii w Skarżysku Kościelnym na stronie diecezji

[par-9] Opis parafii w Gadce na stronie diecezji

[10] Grzybowa-góra, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 894 .

[BIP-11] Biuletyn Informacji Publicznej-Skarżysko-Kościelne.

[12] Dz.U. z 1984 r. nr 14, poz. 64

[2]

[3]

[4]

[1]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

Wsie	Grzybowa Góra Kierz Niedźwiedzi Lipowe Pole Plebańskie Lipowe Pole Skarbowe Majków Michałów Skarżysko Kościelne Świerczek
Osady leśne	Gajówka Michałów Leśniczówka Pleśniówka
Integralne części wsi	Anna Duża Grzybowa Góra Gajówka Podebzin Górki Kolonia (Majków) Kolonia (Skarżysko Kościelne) Komorniki Leśniczówka Skarżysko Kościelne Mała Grzybowa Góra Piaska Piaski Pleśniówka Podjagodne Podlesie Rudka Skarżysko Kościelne A Szczepanów ~~Kopanina~~ (zniesiona)