Hawłowice – Wikipedia, wolna encyklopedia
wieś | |
Cerkiew z XVII w. i nagrobek bruśnieński w Hawłowicach | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Liczba ludności (2021) | 458[2] |
Strefa numeracyjna | 16 |
Kod pocztowy | 37-560[3] |
Tablice rejestracyjne | RJA |
SIMC | 0608032[4] |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego | |
Położenie na mapie powiatu jarosławskiego | |
Położenie na mapie gminy Pruchnik | |
49°55′38″N 22°32′07″E/49,927222 22,535278[1] |
Hawłowice – wieś w województwie podkarpackim, w powiecie jarosławskim, w gminie Pruchnik[4][5].
SIMC | Nazwa | Rodzaj |
---|---|---|
0608049 | Hawłowice Dolne | część wsi |
0608055 | Hawłowice Górne | część wsi |
1042414 | Parcelacja Hawłowska | część wsi |
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa przemyskiego.
Miejsce urodzenia polskiego duchownego, biskupa ełckiego – Jerzego Mazura. Na przeł. XVI/XVII w. ośrodek działalności braci polskich.
Zabytki[6]
[edytuj | edytuj kod]- Hawłowice
- Cerkiew greckokatolicka pw. Wniebowstąpienia Pańskiego, obecnie kościół rzymskokatolicki z 1683, 1863 (nr rej.: A-438 z 1.12.1986)
- Hawłowice Dolne
- zespół dworski, z I poł. XIX w. (nr rej.: A-182 z 6.01.1987)
- park z I poł. XIX w. (nr rej.: 32-Zp z 28.02.1949)
- Hawłowice Górne
- Pozostałości wieży mieszkalno-obronnej z XVI wieku (zwanej lamusem lub zborem). We wnętrzu relikty dekoracji malarskiej z lat 1530-1576 z herbem Tarnawa[7]. Podłoga i parapety wyłożone ceglanymi płytami[7]. Budynek pierwotnie był zapewne dworem wieżowym o dwóch kondygnacjach nadziemnych, a komunikacja pionowa mogła odbywać się za pomocą zewnętrznych schodów z drewna. Obiekt posiada sklepione piwnice z zachowanymi otworami kominowymi i tamże zachował się kamienny, renesansowy portal. Budowę wieży przypisuje się Stanisławowi lub Piotrowi Broniewskiemu, który miał być właścicielem Hawłowic Górnych w latach 1583-1614. Budynek obniżono przypuszczalnie w XVIII wieku i zaczął pełnić funkcje gospodarcze. Wbrew obiegowej opinii obiekt nigdy nie był zbiorem ariańskim[8]. W 1940 roku zburzono przylegające do budynku aneksy, a w ich miejsce dobudowano absydę[8] W 2022 roku we wnętrzu umieszczono zrekonstruowany renesansowy piec (nr rej.: A-173 z 6.01.1987);
- pozostałości dworu z około 1730 roku, przebudowanego w stylu klasycystycznym pomiędzy latami 1824-1852 z inicjatywy Edwarda Zakliki. Po 1956 roku częściowo zburzony. Pozostałości dworu zwrócono potomkom dawnych właścicieli w 2002 roku[8].
- park z pocz. XIX w. (nr rej.: 21-Zp z 28.02.1949)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 40886
- ↑ Podsumowanie roku 2021. Stan ludności 31.12.2021 [dostęp 2022-01-26]
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 349 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
- ↑ a b c GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ a b Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podkarpackie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 . s. 23
- ↑ a b Piotr Lasek , Turris fortissima nomen Domini: murowane wieże mieszkalne w Królestwie Polskim od 1300 r. do połowy XVI w, Dysertacje doktorskie Instytutu Sztuki Polskiej Akademii Nauk, Warszawa: Instytut Sztuki PAN, 2013, ISBN 978-83-63877-42-2, OCLC 879709563 [dostęp 2024-08-13] .
- ↑ a b c Lamus dworski w Hawłowicach Górnych | Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Przemyślu [online], www.wuozprzemysl.pl, 2 czerwca 2022 [dostęp 2024-08-14] (pol.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Hawłowice dolne i górne, wś, powiat jarosławski, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 41 .