Heino Eller – Wikipedia, wolna encyklopedia

Heino Eller
Ilustracja
Heino Eller (1930)
Data i miejsce urodzenia

7 marca 1887
Tartu

Pochodzenie

estońskie

Data i miejsce śmierci

16 czerwca 1970
Tallinn

Instrumenty

skrzypce

Gatunki

muzyka poważna, muzyka neoklasycystyczna, muzyka współczesna

Zawód

kompozytor, pedagog

Odznaczenia
Ludowy Artysta ZSRR
Order Lenina
Multimedia w Wikimedia Commons
Heino Eller na radzieckim znaczku wydanym w 100. rocznicę urodzin kompozytora

Heino Eller (ur. 7 marca 1887 w Tartu, zm. 16 czerwca 1970 w Tallinnie)[1][2] – estoński kompozytor i pedagog.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Studiował w Konserwatorium Petersburskim w latach 1913–1915 oraz 1919–1920 w klasie skrzypiec E. Krügera i kompozycji Jāzepsa Vītolsa[1][2] oraz pod kierunkiem Wasilija Kalafatiego, Maksimiliana Sztajnberga i Michaiła Czernowa[3].

W latach 1920–1940 wykładał teorię muzyki i kompozycję w wyższej szkole muzycznej w Tartu, kładąc podwaliny pod miejscową szkołę kompozycji, która miała wpływ na muzykę estońską w pierwszej połowie XX wieku[3]. W latach 1940–1970 wykładał w Konserwatorium w Tallinnie[1][2]. Kilku jego studentów kompozycji osiągnęło międzynarodowe uznanie, w tym Eduard Tubin, Arvo Pärt, Alfred Karindi, Lepo Sumera, Olav Roots i Karl Leichter[4][3].

Eller jest jednym z pierwszych przedstawicieli estońskiej muzyki symfonicznej i kameralnej[1]. Jego kompozycje łączą charakterystyczne cechy stylistyki z początku XX wieku z klasycznymi zasadami formalnymi i elementami estońskiej muzyki ludowej. Nie porzucił tonalości, ale wzbogacił ją o nietradycyjne idiomy i struktury, osiągając styl zbliżony do impresjonizmu[4]. Jego wczesne kompozycje wykazują wpływ Griega, Debussy’ego i Skriabina i wyznaczają początek nowego rozwoju muzyki estońskiej[2].

W 1957 Eller otrzymał tytuł Ludowego Artysty Estońskiej SRR[1], a w 1967 Ludowego Artysty ZSRR[3]. Odznaczony Orderem Lenina (1965)[3].

Kompozycje

[edytuj | edytuj kod]

(na podstawie materiałów źródłowych[1][2])

  • 3 symfonie
    • I Sinfonia in modo mixolydio (1936)
    • II symfonia e-moll (1947)
    • III symfonia c-moll (1964)
  • suita orkiestrowa Białe noce (1939)
  • 6 poematów symfonicznych
  • Fantazja na skrzypce i orkiestrę (1916 oraz 2. wersja 1963)
  • Koncert skrzypcowy h-moll (1933 oraz 2. wersja 1965)
  • 5 kwartetów smyczkowych (1925–1959)
  • utwory na skrzypce i fortepian, m.in.
    • 2 sonaty
    • miniatury
    • fantazje
  • około 150 utworów fortepianowych

oraz utwory chóralne, opracowania pieśni ludowych

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c d e f Jarzębska 1984 ↓.
  2. ↑ a b c d e Humal 2004 ↓.
  3. ↑ a b c d e Heino Eller. [w:] Estonian Music Information Centre [on-line]. marzec 2010. [dostęp 2018-04-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-02)]. (ang. • est.).
  4. ↑ a b Publikacja w zamkniętym dostępie – wymagana rejestracja, też płatna, lub wykupienie subskrypcji Mart Humal: Eller, Heino. [w:] Oxford Music Online. Grove Music Online [on-line]. 2001-01-20. [dostęp 2018-04-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-02)]. via Oxford University Press. (ang.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Alicja Jarzębska: Eller Heino. W: Encyklopedia muzyczna PWM. Elżbieta Dziębowska (red.). Wyd. I. T. 2: CD część biograficzna. Kraków: PWM, 1984. ISBN 83-224-0223-6. (pol.).
  • Mart Humal: Eller, Heino. W: The New Grove Dictionary of Music and Musicians, vol. E. Oxford University Press, 2004. ISBN 978-0-19-517067-2. (ang.).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Heino_Eller&oldid=67019860”