Hellenica Oxyrhynchia – Wikipedia, wolna encyklopedia

Hellenica Oxyrhynchia (Helleniki z Oxyrynchos) – starożytny dokument opisujący wydarzenia z V i IV wieku p.n.e., odnaleziony we fragmentach (27 kolumn, z których część jest mocno uszkodzona) w egipskim mieście Oksyrynchos. Część dokumentu zwana Papirusem londyńskim, znaleziona w 1906, opisuje ostatnie lata wojny peloponeskiej oraz bitwę pod Notion. Drugi fragment, Papirus florencki, znaleziony w 1942, opisuje początek IV wieku p.n.e. Dokument jest prawdopodobnie kontynuacją historii zawartej w Wojnie peloponeskiej Tukidydesa.

Odnalezienie papirusu zmieniło podejścia badaczy zajmujących się historią starożytną do informacji zawartych w materiałach źródłowych starogreckich historyków. Do momentu odkrycia Hellenik opierano się na relacji Ksenofonta, pomniejszając wagę późniejszej relacji Diodora Sycylijskiego. Hellenica Oxyrhynchia, stojąca wysoko pod względem pragmatyzmu i stylu^[1] okazała się być bardziej zgodna z Diodorem w kluczowych kwestiach.

Autor Hellenik z Oxyrynchos nie jest znany. Początkowo przypisywano autorstwo Eforosowi lub Teopomposowi^[2], jednak odrzucono ten pogląd po porównaniu stylu, sposobu przedstawienia czy zakresu podmiotowego. Obecnie przyjmuje się, że autorem Hellenik mógł być Krattipos, ateński historyk z IV wieku^[3]. Styl, poglądy autora i temat (praca Krattiposa miała być kontynuacją dzieła Tukidydesa) świadczą za tym poglądem. Kwestia autorstwa dokumentu jest nadal otwarta^[1].

Autor Hellenik z Oxyrynchos uchodzi za bardzo sumiennego historyka, opierającego się na najlepszych, dostępnych źródłach i podejmującego próby dokonania całościowej oceny, nawet przy uwzględnieniu nielicznych błędów logicznych i stylistycznych. Według H. D. Westlake’a można postawić go na drugim miejscu za Tukidydesem^[4]. Autor chętnie zamieszczał dygresje, m.in. dokładny opis ustroju Związku Beockiego.^[5]

Przypisy

↑ ^a ^b Oxyrhynchus, the historian from. W: Klaus Meister: Oxford Classical Dictionary. New York: Oxford University Press, 2003. ISBN 0-19-866172-X. (ang.).
↑ W. A. Goligher. The New Greek Historical Fragment Attributed to Theopompus or Cratippus. „English Historical Review”. 90 (23), s. 277–283, 1908. DOI: 10.2307/550009. (ang.).
↑ Philipp Harding. The Authorship of the Hellenika Oxyrhynchia. „The Ancient History Bulletin”, s. 101–104, 1987. ISSN 0835-3638. (ang.).
↑ H. D. Westlake. Review of Hellenica Oxyrhynchia by Vittorio Bertoletti. „The Classical Review, New Series”. 3 (10), s. 209-210, 1960. DOI: 10.2307/706964. (ang.).
↑ Vademecum historyka starożytnej Grecji i Rzymu, pod. red. Ewy Wipszyckiej, Warszawa 1985, s. 76.

Literatura dodatkowa

I. A. F. Bruce: An Historical Commentary on the Hellenica Oxyrhynchia. Cambridge: Cambridge University Press, 2007. ISBN 0-521-03412-4. (ang.).
Paul McKechnie: Hellenica Oxyrhynchia. Warminster: Aris & Phillips, 1988. ISBN 0-85668-358-2. (ang.).
John V. A. Fine: The Ancient Greeks: A critical history. Cambridge: Harvard University Press, 1983. ISBN 0-674-03314-0. (ang.).

[Meister2003-1] Oxyrhynchus, the historian from. W: Klaus Meister: Oxford Classical Dictionary. New York: Oxford University Press, 2003. ISBN 0-19-866172-X. (ang.).

[2] W. A. Goligher. The New Greek Historical Fragment Attributed to Theopompus or Cratippus. „English Historical Review”. 90 (23), s. 277–283, 1908. DOI: 10.2307/550009. (ang.).

[3] Philipp Harding. The Authorship of the Hellenika Oxyrhynchia. „The Ancient History Bulletin”, s. 101–104, 1987. ISSN 0835-3638. (ang.).

[4] H. D. Westlake. Review of Hellenica Oxyrhynchia by Vittorio Bertoletti. „The Classical Review, New Series”. 3 (10), s. 209-210, 1960. DOI: 10.2307/706964. (ang.).

[5] Vademecum historyka starożytnej Grecji i Rzymu, pod. red. Ewy Wipszyckiej, Warszawa 1985, s. 76.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]