French
DeutschHenry Gibson – Wikipedia, wolna encyklopedia
.JPG) Henry Gibson (1969) | |
| Imię i nazwisko | James Bateman |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód | aktor, komik, poeta |
| Współmałżonek | Lois Joan Geiger |
| Lata aktywności | 1943–2009 |
Henry Gibson (ur. 21 września 1935 w Filadelfii, zm. 14 września 2009 w Malibu) – amerykański aktor, komik i poeta.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w Germantown[1], okolicy w Filadelfii w stanie Pensylwania w rodzinie katolickiej[2]. Był szóstym z siedmiorga dzieci Dorothy (z domu Cassidy) i Edmunda Albertsa Batemana[3]. Miał trzy siostry: Mary Adele, Suzanne Louise i Anthony Gilbert[2]. Wychował się w Filadelfii i zaczął występować w wieku około ośmiu lat[2] w Mae Desmond Theatre Company[1]. Uczęszczał do szkoły przygotowawczej św. Józefa, gdzie był prezesem koła teatralnego[4]. Po ukończeniu Katolickiego Uniwersytetu Ameryki w Waszyngtonie, w latach 1957–1960 służył jako oficer wywiadu w United States Air Force w 66. Skrzydle Rozpoznania Taktycznego we Francji[3].
Na początku swojej kariery jako zawodowy artysta estradowy stworzył komedię, w której grał poetę z Fairhope w Alabamie. Przyjął pseudonim sceniczny Henry Gibson, który był tak samo brzmiącym zwrotem dla nazwiska słynnego norweskiego dramaturga Henrika Ibsena[3]. Wiadomo również, że używał nazwiska Olsen Gibson[1]. W 1963 trafił na Broadway grając Binkie-Pie w sztuce Lillian Hellman Moja mama, mój ojciec i ja[5].
Na ekranie zadebiutował w roli studenta kolegium Gibsona w komedii fantastycznonaukowej Jerry’ego Lewisa Zwariowany profesor (1963)[6]. Od 9 września 1967 do 1 listopada 1971 stał się częścią oryginalnej obsady programu NBC Rowan & Martin’s Laugh-In. Jego głównym zajęciem było trzymanie bukietu kwiatów i recytowanie ze śmiertelną powagą fragmentu niedorzecznej poezji. Cała jego poezja była napisana samodzielnie. Zagrał znaczące role w kilku filmach Roberta Altmana, w tym rolę piosenkarza muzyki country Havena Hamiltona w Nashville (1975), za którą otrzymał nominację do Złotego Globu. Wystąpił w roli przywódcy nazistów w Blues Brothers (1980) i nikczemnego sąsiada w komedii Joego Dante Na przedmieściach (1989). Użyczył głos świni w animowanym klasyku dla dzieci Pajęczyna Charlotty (1973). W serialu ABC Orły z Bostonu (2004–2008) grał sędziego Clarka Browna.
6 kwietnia 1966 zawarł związek małżeński z Lois Joan Geiger, z którą miał trzech synów – Charlesa, Jamesa i Jona[7]. Zmarł w 2009 po walce z rakiem[8].
Filmografia
[edytuj | edytuj kod]Film
[edytuj | edytuj kod]- 1963: Zwariowany profesor jako Gibson, student kolegium
- 1964: Pocałuj mnie, głuptasie jako Smith
- 1968: Nasz cudowny samochodzik jako tancerz
- 1973: Długie pożegnanie jako dr Verringer
- 1973: Pajęczyna Charlotty jako Wilbur (głos)
- 1975: Nashville jako Haven Hamilton
- 1977: The Kentucky Fried Movie
- 1977: Ostatni film o Legii Cudzoziemskiej jako generał Pecheur
- 1979: Idealna para jako Fred Bott
- 1980: Zdrowie jako Bobby Hammer
- 1980: Blues Brothers jako przywódca nazistów
- 1986: Potwór w szafie jako dr Pennyworth
- 1987: Interkosmos jako pan Wormwood
- 1989: Na przedmieściach jako dr Werner Klopek
- 1990: Gremliny 2 jako pracownik zwolniony za palenie
- 1990: Ciotka Julia i skryba jako Big John Coot
- 1992: Tom i Jerry: Wielka ucieczka jako doktor Applecheek (głos)
- 1996: Matka noc jako Adolf Eichmann (głos)
- 1999: Magnolia jako Thurston Howell
- 2001: Irlandzkie szczęście (TV) jako Reilly O’Reilly
- 2005: Polowanie na druhny jako ojciec O’Neil
- 2007: Wielki Stach jako Shorts
Seriale
[edytuj | edytuj kod]- 1968: Ożeniłem się z czarownicą jako Napoleon
- 1970: Ożeniłem się z czarownicą jako Tim O’Shanter
- 1975: Wonder Woman jako Nicolas
- 1975: Sierżant Anderson jako Otto Otterman
- 1978: Wonder Woman jako Mariposa
- 1980: Diukowie Hazzardu jako Squirt
- 1982: Magnum jako Ronald Mills
- 1984: Smerfy – głos
- 1984: Niebezpieczne ujęcia jako Milton
- 1985: Wuzzle jako Trąbel (głos)
- 1986: Nieustraszony jako Donald Crane
- 1988: Napisała: Morderstwo jako Harold Banner
- 1989: W 80 dni dookoła świata jako konduktor pociągu
- 1990: MacGyver jako prowadzony przez klienta
- 1991: Eerie, Indiana jako pani Lodgepoole
- 1991: Miasteczko Evening Shade jako Bud
- 1991: MacGyver jako Pinky Burnette
- 1992: Opowieści z krypty jako Stanhope
- 1992: Napisała: Morderstwo jako Oliver Thissle
- 1993: Pełzaki jako fryzjer / doradca (głos)
- 1995: Santo Bugito jako Mothmeyer
- 1995: Świat pana trenera jako Ted Tilly
- 1995–97: Prawdziwe potwory jako burmistrz / mąż / Maurice (głos)
- 1996: Szaleję za tobą jako Henry Gibson
- 1996: Duckman – głos
- 1997: Opowieści z księgi cnót jako Prośba Dicka (głos)
- 1998: Star Trek: Stacja kosmiczna jako Nilva
- 1998: Maggie Winters jako recepcjonista hotelowy
- 1999: Powrót do Providence jako pan Berry
- 1999: Sunset Beach jako Wayne Landry
- 1999: Dzika rodzinka jako Rhino (głos)
- 1999: Pamięć absolutna 2070 jako Belasarius
- 1999: Hej Arnold! jako ojciec Patty (głos)
- 1999: Szał na Amandę jako pilot helikoptera
- 2000: Zdarzyło się jutro jako pan Quigley
- 1999–2004: Rocket Power jako Merv Stimpleton / młody Merv / reporter / mieszczanin (głos)
- 2002: Gwiezdne wrota jako Marul
- 2002: Agent w spódnicy jako dr Meelbow
- 2002: Czarodziejki jako Sandman
- 2003: Jak pan może, panie doktorze? jako zastępca ministra
- 2004: Stripperella jako Scrundle (głos)
- 2004: Zwariowany świat Malcolma jako Frank Ralston
- 2004–2007: Mroczne przygody Billy’ego i Mandy jako Lord Pain (głos)
- 2004–2008: Orły z Bostonu jako sędzia Clark Brown
- 2005: Batman jako Bagley (głos)
- 2005–2008: Bobby kontra wapniaki jako Bob Jenkins / Travis / Jenkins (głos)
Dyskografia
[edytuj | edytuj kod]Albumy
[edytuj | edytuj kod]- 1962: The Alligator and Other Poems[1], wyd. Liberty Records
- 1971: The Grass Menagerie[1], wyd. Epic Records
Ścieżki dźwiękowe
[edytuj | edytuj kod]- 1973: Pajęczyna Charlotty (utwory: I Can Talk, We’ve Got Lots In Common)
- 1975: Nashville (utwory: For the Sake of the Children, Keep A-Goin', One, I Love You, 200 Years)
- 1992: Tom i Jerry: Wielka ucieczka (utwór: God’s Little Creatures)
Nagrody i nominacje
[edytuj | edytuj kod]| Rok | Nagroda | Kategoria | Tytuł | Rezultat |
|---|---|---|---|---|
| 1970 | Złoty Glob | Najlepszy aktor drugoplanowy w serialu, miniserialu lub filmie telewizyjnym[9] | Rowan & Martin’s Laugh-In (1969) | Nominacja |
| 1975 | Najlepszy aktor drugoplanowy[9] | Nashville (1975) | Nominacja | |
| Nagroda Grammy | Najlepsza ścieżka dźwiękowa | Nominacja | ||
| Nagroda Narodowego Stowarzyszenia Krytyków Filmowych | Najlepszy aktor drugoplanowy[10] | Wygrana | ||
| Stowarzyszenie Nowojorskich Krytyków Filmowych | Najlepszy aktor drugoplanowy | Nominacja |
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e Henry Gibson (1935−2009). Encyclopedia.com. [dostęp 2023-08-15]. (ang.).
- ↑ a b c Bob Hufford: Henry Gibson (1935−2009). Find a Grave. [dostęp 2023-08-15]. (ang.).
- ↑ a b c Dennis McLellan: Actor was original cast member of 'Laugh-In'. „Los Angeles Times”, 2009-09-17. [dostęp 2023-08-15]. (ang.).
- ↑ Henry Gibson, ‘Laugh-In’ star and Cardinal Foley’s friend, dies at 73. ArchBalt, 2012-01-19. [dostęp 2023-08-15]. (ang.).
- ↑ Henry Gibson. Internet Broadway Database. [dostęp 2023-08-15]. (ang.).
- ↑ Henry Gibson. Rotten Tomatoes. [dostęp 2023-08-15]. (ang.).
- ↑ Henry Gibson Biography (1935−2009). Film Reference. [dostęp 2023-08-15]. (ang.).
- ↑ Henry Gibson (1935−2009). The Village Voice. [dostęp 2023-08-15]. (ang.).
- ↑ a b Henry Gibson. Hollywood Foreign Press Association. [dostęp 2023-08-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-08-15)]. (ang.).
- ↑ Henry Gibson Awards. AllMovie. [dostęp 2023-08-15]. (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Henry Gibson w bazie IMDb (ang.)
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Henry Gibson w bazie Filmweb
- Henry Gibson w bazie Notable Names Database (ang.)
- Henry Gibson w bazie Discogs.com (ang.)