Hohenbuehelia cyphelliformis – Wikipedia, wolna encyklopedia
Systematyka | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Typ | |
Klasa | |
Rząd | |
Rodzina | |
Rodzaj | |
Gatunek | Hohenbuehelia cyphelliformis |
Nazwa systematyczna | |
Hohenbuehelia cyphelliformis (Berk.) O.K. Mill. Mycotaxon 25(1): 33 (1986) |
Hohenbuehelia cyphelliformis (Berk.) O.K. Mill. – gatunek grzybów z rodziny boczniakowatych (Pleurotaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo
[edytuj | edytuj kod]Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Hohenbuehelia, Pleurotaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten opisał w 1837 r. Miles Joseph Berkeley, nadając mu nazwę Agaricus cyphelliformis. Obecną nazwę nadał mu w 1986 r. Orson Knapp Miller, przenosząc go do rodzaju Hohenbuehelia[1]. Ma kilkanaście synonimów. Niektóre z nich[2]:
- Geopetalum cyphelliforme (Berk.) Kühner & Romagn. 1953
- Hohenbuehelia spodoleuca (Berk. & Broome) Zmitr. & Spirin 2006
- Plicatura spodoleuca (Berk. & Broome) Singer 1943
- Resupinatus cyphelliformis (Berk.) Singer 1951
W internetowym atlasie jest polską nazwa odgiętka leśna[3], ale jest ona błędna.
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Cyfelloidalny, siedzący, bez trzonu. Na pionowej powierzchni przyrasta bokiem, gdy rośnie na dolnej powierzchni gałęzi, przyrasta środkiem górnej powierzchni kapelusza. Średnica 2–13 mm, wysokość 1–5 mm, kształt początkowo dzwonkowaty z podwiniętym brzegiem, później bardziej rozchylony z lekko pofalowanym brzegiem, u starszych okazów całkowicie płaski. Powierzchnia u młodych okazów jest całkowicie owłosiona, u starych naga i lekko lśniąca, z grubą galaretowatą warstwą. Nie jest higrofaniczny – tylko stare okazy są bardzo słabo prążkowane. Barwa czarnobrązowa, czasami brązowa[4].
Bardzo rzadkie, z 1–3 rzędami międzyblaszek, u młodych okazów nie w pełni rozwinięte, często prymitywne, podobne do żyłek, u starszych wybitniejsze,. Kończą się tuż przed środkiem kapelusza, pozostawiając w ten sposób niewielki krążek bez blaszek. Początkowo są bladoszarawe, później wyraźnie białe. Krawędzie tej samej barwy, równe[4].
Bardzo cienki, galaretowaty, nie da się oddzielić od skórki, bez wyraźnego zapachu i smaku[4].
- Cechy mikroskopowe
Zarodniki 9,2–11 × 3,7–4,3 µm, Q = 2,6, lekko kiełbaskowate do typowo kiełbaskowatych, cienkościenne, gładkie, bezbarwne. Podstawki 22,7–32,2 × 7,3–20,6 µm, 4-sterygmowe, maczugowate, młode z długimi, stare z krótszymi sterygmami, cienkościenne. Cheilocystydy 17–28 × 3,4–20,6 µm, wrzecionowate do butelkowatych, również z główkowatymi wierzchołkami. Ich wierzchołek czasami jest rozwidlony lub z nieregularnymi, przypominającymi palce wypustkami, niektóre wierzchołki z wyraźnie przylegającymi kuleczkami amorficznego oleju. Skórka i trama zbudowane z dość cienkich strzępek o szerokości 2–5 µm, ze sprzążkami, w skórce zakończonych wrzecionowatymi lub cylindrycznymi komórkami. W skórce strzępki są jasnobrązowe, częściowo z brązowymi inkrustowanymi ścianami, pod skórka stopniowo przechodzą w bardzo galaretowatą, szklistą lub bardzo bladożółtą, nieinkrustowaną tramę[4].
Występowanie
[edytuj | edytuj kod]Hohenbuehelia cyphelliformis występuje w Europie, Ameryce Południowej, Północnej i na Nowej Zelandii[5]. Brak tego gatunku w opracowanym w 2003 r. przez Władysława Wojewodę wykazie wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski[6], ale w późniejszych latach jego stanowiska podaje internetowy atlas grzybów. Znajduje się w nim na liście gatunków zagrożonych i wartych objęcia ochroną[3].
Występuje na martwych gałęziach drzew i krzewów, zwłaszcza w nadrzecznych olsach[4], czasami także na martwych, grubych łodygach roślin zielnych[3]. Grzyb saprotroficzny, a także nicieniobójczy, jego grzybnia ma zdolność do łapania nicieni i odżywiania się ich ciałem[4].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2024-01-06] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2024-01-06] (ang.).
- ↑ a b c Aktualne stanowiska Hohenbuehelia cyphelliformis w Polsce [online] [dostęp 2024-01-06] .
- ↑ a b c d e f I. Krisai-Greilhuber , Hohenbuehelia cyphelliform is – a rare pleurotoid fungus in Austria [online], 1995, s. 137–141 [dostęp 2024-01-06] .
- ↑ Występowanie Hohenbuehelia cyphelliformis na świecie (mapa) [online], grzyby.pl [dostęp 2024-01-06] .
- ↑ Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 300–302, ISBN 83-89648-09-1 .