Hraničky – Wikipedia, wolna encyklopedia

Hraničky

Państwo	Czechy
Kraj	ołomuniecki
Wysokość	696 m n.p.m.
Populacja (2001) • liczba ludności	1
Kod pocztowy	790 68
Położenie na mapie Czech Hraničky
Położenie na mapie kraju ołomunieckiego Hraničky
50°18′50″N 16°58′22″E/50,313889 16,972778
Multimedia w Wikimedia Commons

Hraničky (niem. 1785 r. Grenzdorf, Grenzdörfel, 1828 r. Gränzdorf, nazwa czeska od 1924 r.) – nieistniejąca obecnie osada na Czeskim Śląsku, w Górach Złotych (cz. Rychlebské hory). Położona była między przełęczą o tej samej nazwie (pl. Przełęcz Gierałtowska), a szczytem Hraniční vrch, na wysokości 660–730 m n.p.m. Współcześnie teren dawnej osady administracyjnie należy do gminy Uhelná.

Założona była tuż przy ówczesnej granicy habsbursko-pruskiej (dziś czesko-polskiej) około roku 1785 i zamieszkała wyłącznie przez Niemców. Ludność zajmowała się uprawą owsa (gleby były ubogie), leśnictwem i pasterstwem oraz handlem z pobliskim Nowym Gierałtowem (wówczas Neu Gersdorf). W 1836 r.stało tutaj 27 domów, w których mieszkało 281 osób. W następnych latach liczba ludności wyglądała następująco:

• 1869 – 260 osób,
• 1890 – 222 osoby,
• 1910 – 193 osoby,
• 1921 – 192 osoby, 41 domów,
• 1930 – 178 osób, w tym 159 Niemców, 5 Czechosłowaków.

Administracyjnie należała pod wieś Nové Vilémovice (Wilmsdorf). Po 1848 r. podlegała powiatowi sądowemu Javorník (Jauering), a politycznemu Frývaldov (Freiwaldau). Od 1809 r. istniał tutaj kościółek św. Józefa, odnowiony w 1885 r., dzięki dofinansowaniu ze strony biskupa wrocławskiego Heinricha Förstera. W tym samym roku (lub w 1883) otwarto jednoklasową szkołę, działała także gospoda.

We wrześniu 1938 r. miejscowa placówka celników^[1] została zaatakowana przez oddział Freikorpsu, wkrótce potem osadę włączono do III Rzeszy.

Po drugiej wojnie światowej ludność niemiecką wysiedlono, we wsi zostały jedynie 4 rodziny. W 1948 r. na krótko przeniesiono tutaj jeszcze jedną rodzinę, ale już rok później wszystkich mieszkańców przeniesiono, a osadę, z powodu bliskości granicy, skazano na zagładę. Opuszczone domostwa (w sumie w 1950 r. stały jeszcze 43 budynki) zostały rozszabrowane przez ludność z Novych Vilémovic (także greckich uciekinierów, osiedlonych tutaj po greckiej wojnie domowej). Dzieła zniszczenia dopełniło czechosłowackie wojsko, burząc i wysadzając w powietrze istniejące jeszcze obiekty (m.in. kościół) w latach 1959−1960. Część dawnych pól i pastwisk zostało zalesionych.

Ocalał tylko jeden dom, należący do rodziny pracownika leśnego Franza Schlegela, obecnie czasowo zamieszkały. O istnieniu dawnej osady przypominają słabo widoczne ruiny budynków, krzyż, stojący w miejscu dawnego kościoła i dwa stawy.

• Groß-Iser – nieistniejąca wioska w Górach Izerskich
• Nové Údolí – nieistniejąca wioska w Szumawie

• Miejscowość na historycznej mapie z XIX wieku
• Hraničky. Rychleby.cz. [dostęp 2012-10-18]. (cz.).
• Hraničky. Rychleby-jeseniky.cz. [dostęp 2012-10-18]. (cz.).
• Zdeněk Pechar: Hraničky (Gränzdorf). zanikleobce.cz, 2008-01-08. [dostęp 2012-10-18]. (cz.).